การมีส่วนร่วมของครูในกระบวนการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขา ในโรงเรียนประถมศึกษา อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์

Teachers' Participation in Learning Process in Accordance with the Threefold Learning (Ti-Sikkhã) for Primary Schools in Thatakho, Nakhon Sawan Province

Name: บุญ ทองเขียว

keyword: ไตรสิกขา

; การเรียนรู้

; พุทธศาสนา

; โรงเรียนประถมศึกษา

Abstract: การวิจัยครั้งนี้ เป็นการศึกษาการมีส่วนร่วมของครูในกระบวนการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขาในโรงเรียนประถมศึกษา อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์ ผู้วิจัยได้ตั้งวัตถุประสงค์ไว้ ๓ ประการ ได้แก่ ๑)เพื่อศึกษาแนวคิดกระบวนการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขา ๒)เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีการมีส่วนร่วมของครูในกระบวนการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขาโรงเรียนประถมศึกษา อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์ ๓)เพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมของครูในกระบวนการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขาในโรงเรียนประถมศึกษา อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยเป็นการวิเคราะห์เอกสาร (Documentary Analysis) โดยศึกษาจากเอกสารปฐมภูมิและเอกสารทุติยภูมิ โดยการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informant) และสรุปผลนำเสนอเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า ๑, แนวคิดกระบวนการเรียนรู้ตามแนวไตรสิกขา คือ การเรียนรู้ให้กับนักเรียนผ่านการฝึกฝนและพัฒนาตนเองให้มีชีวิตที่ดีงามทั้งด้านร่างกายและจิตใจโดยเริ่มต้นจากปัจจัยสัมมาทิฏฐิ และพัฒนาพฤติกรรมด้วยการรักษาศีล ปฏิบัติสมาธิ และเข้าถึงความจริงด้วยปัญญา และมีเป้าหมายเพื่อพัฒนานักเรียนให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ทั้งด้านร่างกาย ด้านอารมณ์ ด้านสังคม ด้านสติปัญญา และด้านจิตวิญญาณ ส่วนการบริหารจัดการ มี ๓ ขั้นตอน คือ (๑) ขั้นตอนการเตรียมการด้านบุคลากร แผนงาน และทรัพยากร (๒) ด้านการดำเนินการพัฒนาผู้เรียนและบุคลากร ด้วยการดูแล สนับสนุน ด้วยหลักกัลยาณมิตตธรรม หลักอิทธิบาท ๔ และหลักอุปัญาตธรรม หลักโยนิโสมนสิการ หลักปรโตโฆสะ หลักภาวนา ๔ และ (๓) ประเมินผลและเผยแพร่ผลการดำเนินการต่อสาธารณชน ๒. แนวคิดทฤษฎีการมีส่วนร่วมของครูในกระบวนการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขา เป็นการกระทำกิจกรรมร่วมกันโดยบุคคลที่อยู่เป็นกลุ่มชน ๓ ลักษณะ คือ การมีส่วนร่วมโดยตรง การมีส่วนร่วมทางอ้อม และการมีส่วนร่วมโดยผ่านองค์การที่ไม่ใช่ผู้แทนของประชาชนโดยตรง ในกระบวนการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขามีปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของประชาชน คือ ความเคารพ ศรัทธา และความพึงพอใจส่วนบุคคล และการมีส่วนร่วมที่เกิดผลสำเร็จคือ การจัดการศึกษาที่ประสานความร่วมมือระหว่างบ้าน วัด ชุมชน และสถานการศึกษา ๓. การมีส่วนร่วมของครูในกระบวนการเรียนรู้ตามหลักไตรสิกขาในโรงเรียนถมศึกษา อำเภอท่าตะโก จังหวัดนครสวรรค์ พบว่าควรให้ครูมีส่วนร่วมโดยกระทำร่วมกันโดยบุคคลในกลุ่ม เช่น กระบวนการเรียนรู้ที่เน้นนักเรียนเป็นสำคัญ เพื่อให้ผู้เรียนมีคุณภาพตามมาตรฐาน ครูควรมีส่วนร่วมในการตัดสินใจตามกระบวนการทั้งการวางแผนและการพัฒนาบุคลากร การดูแลสนับสนุน โดยใช้หลักกัลยาณมิตตธรรม หลักอิทธิบาท ๔ หลักอุปัญาตธรรม หลักโยนิโสมนสิการ หลักปรโตโฆสะ หลักภาวนา๔ และหลักไตรสิกขา ได้แก่ ศีล สมาธิ และปัญญา

Abstract: This research aims to study teachers’ participation in learning process in accordance with the threefold learning (tri-sikkhā) for primary schools in Thatakho, Nakhonsawan province. The objectives of the study are: 1) to study the concept of the threefold learning (tri-sikkhā), 2) to study the concept and theory of teachers’ participation in learning process in accordance with the threefold learning (tri-sikkhā) in primary schools in Thatakho, Nakhonsawan province, and 3) to study teachers’ participation in learning process in accordance with the threefold learning (tri-sikkhā) for primary schools in Thatakho, Nakhonsawan province. This research deployed the Qualitative research methodology via using the Documentary Analysis of both primary source and secondary source as well as via doing the interviews with a number of key informants. The research findings are as follows: The concept of learning process in accordance with the threefold learning (tri-sikkhā) associates with practicing and self-developing, physically and mentally. At the beginning, the Right View (Sammādiṭṭhi) should be deployed; moreover behaviors and mind could be trained by observing the precepts, doing the meditation, and understanding facts by having wisdom. One important ground for employing this Buddhism doctrine is to develop students to be physically, socially and mentally. For the implementation and administration, we may separate into three stages: 1) preparing to manage human resources, job planning, and important resources, 2) to develop, take care, and support students and others in accordance with good accompany doctrine (Kalyanamitra), the four path of accomplishment (the four Iddhipada), the virtues ascertained by the Buddha, the critical reflection (Yonisomanasikarn), the Partoghosas or inducement by others, and the Four Bhāvanā, and 3) to do the evaluation and disclose results of this study to the public. The theorical concepts of teachers’ participation in learning process in accordance with the threefold learning (tri-sikkhā) would focus on doing activities together which consists of 3 types: direct participation in activities, indirect participation in activities, and the participation through an organization which is not a direct representative of the community. The factors effecting the threefold learning (tri-sikkhā) process shall include: respect, faith, and individual satisfaction. One key successful factor for such participation or cooperation is the good education planning and administration amongst families, temples, communities, and schools. The study of teachers’ participation in learning process in accordance with the threefold learning (tri-sikkhā) for primary schools in Thatakho, Nakhonsawan province would recommend that teachers should be involved in most of the activities which combines necessary parties such as a student-centered learning process which could train the students to be at a required standard level. the teachers should be able to mutually make a decision for planning stage, human resource development stage, and a supporting stage. Some Buddhism principles could be a guideline including the good accompany (Kalyanamitta), the four path of accomplishment (the Four Iddhipada), the virtues ascertained by the Buddha, the critical reflection (Yonisomanasikarn), the Partoghosas or inducement by others, the four Bhavana, and the threefold learning (tri-sikkhā) which covers the precepts, concentration, and wisdom.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: อยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระเทพปริยัติเมธี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: วรกฤต เถื่อนช้าง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2558

Modified: 2561-07-08

Issued: 2561-07-08

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU580202044.pdf	4 MB	39	2025-08-30 22:57:32

ใช้เวลา

0.019691 วินาที