ก่อนจะเป็น ปตท.: ประวัติศาสตร์อุตสาหกรรมน้ำมันปิโตรเลียมในประเทศไทย ตั้งแต่ พ.ศ. 2489 ถึง 2521

Becoming PTT.”: A History of the Petroleum Oil Industry In Thailand From 1946 TO 1978

Name: อนรรฆ พิทักษ์ธานิน

ThaSH: อุตสาหกรรมน้ำมัน -- ไทย

ThaSH: การปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาพัฒนาการและลักษณะของอุตสาหกรรมน้ำมันปิโตรเลียมในประเทศไทย ตั้งแต่ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สองจนถึงการจัดตั้งการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทย (พ.ศ. 2489 ถึง 2521) โดยเน้นศึกษาอุตสาหกรรมน้ำมันปิโตรเลียมในประเทศไทยที่สัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงของสภาพทางเศรษฐกิจ การเมือง และการคมนาคม หลังการยุติของสงครามโลกครั้งที่ 2 ใน พ.ศ. 2489 การค้าและอุตสาหกรรมน้ำมันปิโตรเลียมในประเทศไทยได้ขยายตัวอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเทียบกับช่วงเวลาก่อนหน้า เนื่องมาจากการบริโภคน้ำมันปิโตรเลียมที่เพิ่มปริมาณมากขึ้นและได้กลายมาเป็นเชื้อเพลิงหลักของประเทศ ซึ่งมีพื้นฐานสำคัญมาจากการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางเศรษฐกิจ และแบบแผนทางการคมนาคม ที่เน้นการพัฒนาอุตสาหกรรมและระบบถนนที่มีรถยนต์เป็นยานพาหนะหลักมากยิ่งขึ้น การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างและแบบแผนนี้เป็นผลสำคัญมาจากนโยบายและความช่วยเหลือของสหรัฐอเมริกาและองค์กรทางเศรษฐกิจระหว่างประเทศตั้งแต่ทศวรรษ 2490 พัฒนาการของอุตสาหกรรมน้ำมันปิโตรเลียมในช่วงเวลาที่ทำการศึกษานี้ สะท้อนให้เห็นทั้งบทบาทของภาครัฐที่พยายามเข้ามามีส่วนร่วมและควบคุมการค้าและอุตสาหกรรมน้ำมัน สัมพันธภาพระหว่างภาครัฐและเอกชนในอุตสาหกรรมน้ำมันที่มีทั้งความร่วมมือและความไม่ลงรอย และสัมพันธภาพระหว่างกลุ่มผลประโยชน์และกลุ่มทุนที่มีความเปลี่ยนแปลงอยู่โดยตลอด ทั้งนี้วิกฤติการณ์น้ำมันครั้งที่หนึ่ง ในช่วงปี 2516 ถึง 2518 ที่ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคมไทยในวงกว้าง และนำไปสู่ความขัดแย้งด้านราคาจำหน่ายน้ำมันระหว่างบริษัทน้ำมันเอกชนกับรัฐบาล เป็นพื้นฐานสำคัญทำให้เกิดความพยายามในการลดบทบาทภาคเอกชนและกลุ่มทุน และเพิ่มบทบาทภาครัฐในอุตสาหกรรมน้ำมัน จนนำไปสู่การผลักดันแนวคิดการจัดตั้งบริษัทน้ำมันแห่งชาติที่ประสบผลสำเร็จเป็นการปิโตรเลียมแห่งประเทศไทยในปี 2521

Abstract: This thesis aims to study the development and pattern of the petroleum industry in Thailand from the end of World War II until the establishment of the Petroleum Authority of Thailand (AD 1946-1978) in relations to the transformation of the economy, politics, and transportation. After the end of World War II in 1946 the petroleum trade and industry in Thailand had significantly expanded. Petroleum had become the main source of fuel in the country as a result of the transformation of the economic structure and transportation, especially the development of roads and domestic industries supported by the United States of America and international economic organizations since 1947. The growth of the petroleum sector during the period that this thesis focuses on reflects the government’s attempt to participate and take control of the petroleum trade and industry. The relationship between private sector and the government was cooperative and complicated at the same time. Also, there was a lot of shifting in the relationship between the stakeholders and investors. The First Oil Crisis (1973-1975) had significant impact on Thai economy and society. It also generated conflicts on oil price between the private and public oil companies. Hence, there was a strong attempt to make the private sector and investors less dominant, and increase government’s role in the petroleum industry, which finally gave rise to the establishment of Petroleum Authority of Thailand in 1978.

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สำนักงานวิทยทรัพยากร

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: cuir@car.chula.ac.th

Name: วิลลา วิลัยทอง

Role: ที่ปรึกษา

Modified: 2020-10-22

Issued: 2559-09-01

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: อักษรศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: ประวัติศาสตร์

Grantor: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	anuk_pi.pdf	2.57 MB	129	2024-02-17 18:30:55

ใช้เวลา

0.022314 วินาที