กระบวนการสร้างความหมายให้กับรูปเคารพขนาดใหญ่มหึมาทางศาสนาระหว่าง พ.ศ. 2534-2557

Significance creation for Gigantic religious object of worship between 1991-2014

Name: นุสรา จิตตเกษม

keyword: การสร้างความหมาย

; รูปเคารพ

; สังคมไทย

Abstract: การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงการสร้างรูปเคารพขนาดใหญ่ มหึมาทางศาสนาในสังคมไทย กระบวนการสร้างความหมายของรูปเคารพขนาดใหญ่มหึมาทาง ศาสนา ร่วมกับพิธีกรรม และบุคคล เป็นภาพสะท้อนสังคมไทย ด้านความเชื่อ ค่านิยม พื้นที่ทาง สังคม (Social space) ความปรารถนาของคน และการพาณิชย์ โดยคัดเลือกรูปเคารพขนาดใหญ่ มหึมาทางศาสนาแบบเจาะจง จำนวน 9 องค์ ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Quantitative research) ได้ข้อมูลจากเอกสารชั้นต้น ชั้นรอง และจากการสังเกตกิจกรรม พิธีกรรม สัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลหลัก นำเสนอรายงานการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ (Descriptive analysis) ผลการวิจัยพบว่า รูปเคารพขนาดใหญ่มหึมาทางศาสนาถูกสร้างขึ้นแล้วในดินแดนไทย ตั้งแต่สมัยสุโขทัยและยังคงปรากฏให้เห็นถึงปัจจุบัน แต่ด้วยกาลเวลาที่ยาวนาน กระบวนการสร้าง ความหมายให้กับรูปเคารพหลายอย่างยังคงยึดถือปฏิบัติสืบทอดกันมา แต่บางอย่างถูกปรับเปลี่ยน เพิ่มเติมตามความเหมาะสม ค่านิยม และวัตถุประสงค์ในการสร้าง เพื่อประโยชน์ในด้านต่าง ๆ จาก กระบวนการสร้างความหมายให้กับรูปเคารพขนาดใหญ่มหึมาทางศาสนาทั้ง 3 ด้าน สามารถ สะท้อนสังคมไทยว่า ให้การยกย่องพุทธศาสนาเป็นกระแสหลักตั้งแต่สมัยสุโขทัย แต่ก็ไม่ได้ละทิ้ง ความเชื่อดั้งเดิมคือ ผี และพราหมณ์ และแสดงออกผ่านความเชื่อเรื่องโหราศาสตร์ การกำหนด ฤกษ์ยาม และความเชื่อเรื่องเลขมงคล นอกจากนี้การสร้างรูปเคารพขนาดใหญ่มหึมาแต่ละแห่งเป็น พื้นที่แสดงตัวตนของคนหลายกลุ่มผ่านช่องทางต่าง ๆ และใช้รูปเคารพขนาดใหญ่มหึมาเป็นสื่อ แสดงความปรารถนาของคน โดยความปรารถนาของกลุ่มผู้อำนวยการสร้างกับกลุ่มผู้ศรัทธามีความ แตกต่างกัน อีกทั้งการสร้างรูปเคารพขนาดใหญ่มหึมาแต่ละองค์ ต้องใช้ทรัพยากรจำนวนมากใน การดำเนินการก่อสร้าง บำรุงรักษา การจัดกิจกรรมหรือพิธีกรรมต่าง ๆ วัด หรือองค์กรมูลนิธิที่ จัดสร้างรูปเคารพ ต้องบริหารจัดการ เพื่อให้องค์กรดำเนินการอยู่ได้ ฉะนั้นการตัดสินว่ากิจกรรม หรือพิธีกรรมต่าง ๆ เป็นการพาณิชย์หรือไม่นั้นจึงขึ้นอยู่กับมุมมองของแต่ละคน

Abstract: This qualitative research aims to study evolution, significance creation, rituals, and people involving in the founding of gigantic religious image of worship in Thai society in terms of belief, value, social space, people’s wish, and commerce. The samples of this research, which were purposively selected, include 9 images. The primary and secondary data are from observation of activities, rituals, and interviews from original informants. The findings presentation is in form of descriptive analysis. The findings show that gigantic religious objects of worship have been founded in the area of Siam which is now the Kingdom of Thailand since Sukothai era. The evolution has occurred in the significance creation of the objects according to the suitability, the value, and the purpose of the objects. It is also reflected that although Buddhism has been acknowledged as the major religion since Sukothai era, spirit worship and Brahmanism have still been practiced. This can be seen from astrology and beliefs in auspicious time and lucky numbers. Apart from that, the founding of the gigantic objects of worship also reflects people’s identity and wish. The beliefs of the chair of the founding ceremony and of the devotee are different. Since a great deal of resources are needed for the building process and the maintenance of each object of worship, whether the activities or the rituals hold by the temple or the foundation where the object of worship is housed for gaining financial support is considered commercial or not is depended on individual point of view.

มหาวิทยาลัยบูรพา. สำนักหอสมุด

Address: ชลบุรี

Email: buulibrary@buu.ac.th

Name: ปรีดี พิศภูมิวิถี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Name: บุญเชิด หนูอิ่ม

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Created: 2558

Modified: 2565-07-25

Issued: 2559-05-30

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: ไทยศึกษา

Grantor: มหาวิทยาลัยบูรพา

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	55810270.pdf	13.12 MB	4	2024-02-08 17:38:22

ใช้เวลา

0.028532 วินาที