รายงานการวิจัย เรื่อง การพัฒนาคณะกรรมาธิการของวุฒิสภา

The Development of Thai Senate Committee

Name: วนิดา สัจพันโรจน์

Organization : มหาวิทยาลัยรามคำแหง คณะรัฐศาสตร์

ThaSH: คณะกรรมาธิการ วุฒิสภา-วิจัย

ThaSH: อังกฤษ

ThaSH: สหรัฐอเมริกา

ThaSH: ฝรั่งเศส

ThaSH: ญี่ปุ่น

ThaSH: คณะกรรมาธิการ ระบบรัฐสภา

Noted: ได้รับทุนอุดหนุนจากคณะกรรมการวิจัยและพัฒนาของวุฒิสภา ปีงบประมาณ 2549

Abstract: การทำวิจัยเรื่อง “การพัฒนาคณะกรรมาธิการของวุฒิสภา” มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัญหา อุปสรรคและข้อบกพร่องในการใช้อำนาจคณะกรรมาธิการของวุฒิสภา ในการเรียกเอกสารข้อมูลและบุคคลภายนอกให้มาชี้แจงข้อเท็จจริง การเข้าสู่ตำแหน่งคณะกรรมาธิการของวุฒิสภา ที่ปรึกษา ผู้ชำนาญการ นักวิชาการ และเลขานุการประจำคณะกรรมาธิการของวุฒิสภา โครงสร้าง การปฏิบัติงานของคณะกรรมาธิการของวุฒิสภา เพื่อพัฒนาให้มีศักยภาพสูงขึ้น การปฏิบัติหน้าที่ของข้าราชการประจำสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภาฝ่ายวิชาการเพื่อพัฒนาให้มีคุณสมบัติเป็น “ผู้เชี่ยวชาญ” สนับสนุนการปฏิบัติงานของคณะกรรมาธิการของวุฒิสภา ผลการศึกษาวิจัย สรุปได้ว่า คณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา เป็นกลไกสำคัญในการปฏิบัติงานของวุฒิสภา โดยมีหน้าที่ในการพิจารณา วิเคราะห์ และสอบสวนในรายละเอียดที่เกี่ยวข้องกับภารกิจของวุฒิสภาและนำข้อมูล (Data) สารสนเทศ (Information) เสนอต่อวุฒิสภา เพื่อใช้ประกอบการพิจารณาในเรื่องต่าง ๆ ที่วุฒิสภากำลังพิจารณาดำเนินการอยู่ในขณะนั้น การปฏิบัติงานของคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา ยังไม่สามารถดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพเท่าที่ควร ทั้งนี้ เนื่องจากยังมีปัญหาอุปสรรคสำคัญหลายประการที่ทำให้คณะกรรมาธิการวุฒิสภาไม่สามารถปฏิบัติงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพเท่าที่ควร ได้แก่ ก. ปัญหา 1. ปัญหาอุปสรรคด้านองค์กร : 1.1 ปัญหาด้านโครงสร้าง : เป็นปัญหาเกี่ยวกับการขอเอกสารจากบุคคล และการให้บุคคลเข้าชี้แจงแสดงข้อเท็จจริงต่อคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา 1.2 ปัญหาด้านระบบการปฏิบัติงาน : เป็นปัญหาเกี่ยวกับระบบการปฏิบัติงานของคณะกรรมาธิการ ด้านขาดข้อมูลข่าวสารของตนเองที่ทันสมัยไม่สามารถติดตามการบริหารงานของฝ่ายบริหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ 2. ปัญหาอุปสรรคด้านบุคลากร : 2.1 ปัญหาเกี่ยวกับการเข้าสู่ตำแหน่งคณะกรรมาธิการ ที่ปรึกษา ผู้ชำนาญการ นักวิชาการ และเลขานุการของคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา 2.2 ปัญหาเกี่ยวกับการปฏิบัติงานของข้าราชการประจำสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภาในด้านการวิเคราะห์ข้อมูลข่าวสารให้กับคณะกรรมาธิการของวุฒิสภา 3. ปัญหาด้านสภาพแวดล้อม : 3.1 ปัญหาเกี่ยวกับงานสนับสนุนจากสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา 3.2 ปัญหาเกี่ยวกับสภาพแวดล้อมภายนอกของคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา ข. ข้อเสนอแนะ เพื่อให้การพัฒนาคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา สามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงขึ้น รายงานวิจัยฉบับนี้จึงได้เสนอแนะแนวทางการพัฒนาคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา ไว้ดังนี้ 1. ข้อเสนอแนะด้านองค์กร : 1.1 อำนาจในการขอเอกสารจากบุคคลและการให้บุคคลมาชี้แจงต่อคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา : ควรดำเนินการเป็นสองขั้นตอน ขั้นตอนแรก ในกรณีหากบุคคลไม่ให้เอกสารหรือไม่มาชี้แจงต่อคณะกรรมาธิการฯ เป็นหน้าที่ของคณะกรรมาธิการที่จะตั้งกระทู้ถาม และขออภิปรายรัฐมนตรีเป็นรายบุคคล เพื่อกดดันให้บุคคลต้องให้เอกสารหรือต้องมาชี้แจงแสดงข้อเท็จจริงต่อคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา สำหรับขั้นตอนที่สอง กรณีหากมีโอกาสในการแก้ไขรัฐธรรมนูญควรใช้โอกาสเพิ่มอำนาจหน้าที่ให้แก่คณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภาในด้านต่าง ๆ รวมทั้งด้านการขอเอกสารจากบุคคลและการให้บุคคลเข้าชี้แจงต่อคณะกรรมาธิการฯ พร้อมทั้งมีการกำหนดบทลงโทษไว้ด้วย เช่นเดียวกับที่ต่างประเทศถือปฏิบัติ 1.2 ระบบการปฏิบัติงานของคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา ก. ด้านระบบการปฏิบัติงาน : ควรมีการแก้ไขปัญหาอุปสรรคด้านระบบการปฏิบัติหน้าที่ของคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา 4 ประการ ดังนี้ (1) การพิจารณาร่างกฎหมายต่าง ๆ ของคณะกรรมาธิการฯ ควรนำกฎหมายในลักษณะเดียวกับที่ประเทศต่าง ๆ ถือปฏิบัติ มาเป็นข้อมูลประกอบการพิจารณาของคณะกรรมาธิการฯ เพื่อศึกษาเปรียบเทียบ (2) การควบคุมและกำกับการบริหารงานของรัฐบาล คณะกรรมาธิการฯ แต่ละคณะควรมีสำนักงานของตนเองให้ครบทั้ง 22 คณะ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน พร้อมทั้งจัดตั้งระบบฐานข้อมูลและสารสนเทศเกี่ยวกับการดำเนินงานตามนโยบายของรัฐบาลทุกกระทรวง อย่างสม่ำเสมอและตลอดเวลา เพื่อสามารถติดตามการดำเนินงานของรัฐบาล ให้เป็นไปตามนโยบายที่รัฐบาลได้แถลงไว้ต่อรัฐสภาเป็นการควบคุมและตรวจสอบรัฐบาล ให้บริหารงานเป็นไปตามความต้องการของประชาชน และเพื่อประโยชน์ของประชาชนอย่างแท้จริง (3) การควบคุมการใช้จ่ายงบประมาณของรัฐบาล รัฐสภาควรจัดตั้งสำนักงบประมาณของรัฐสภาเอง เพื่อทำหน้าที่เก็บรวบรวมเกี่ยวกับงบประมาณรายรับและงบประมาณรายจ่ายของประเทศ ที่สำนักงบประมาณใช้ในการจัดสรรงบประมาณ โดยแยกเป็นรายกระทรวง พร้อมทั้งวิเคราะห์หาความเป็นไปได้ของแนวโน้มรายได้ประชาชาติ ภาษีอากร หนี้สาธารณะ ฯลฯ ที่รัฐบาลนำเสนอให้วุฒิสภาพิจารณา เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ถูกต้องและเป็นจริงเสนอต่อรัฐสภา ไม่ควรใช้เพียงข้อมูลที่ฝ่ายบริหารนำเสนอแต่ฝ่ายเดียวเท่านั้น ซึ่งอาจจะเป็นข้อมูลคลาดเคลื่อนและไม่ครบถ้วนสมบูรณ์ เพื่อให้วุฒิสภาและคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภาชุดต่าง ๆ ได้พิจารณา และควรจัดสรรงบประมาณของฝ่ายนิติบัญญัติเองโดยไม่ผ่านฝ่ายบริหาร ซึ่งเป็นการแยกอำนาจออกจากกันโดยเด็ดขาด และเพื่อประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานของฝ่ายนิติบัญญัติ (4) การจัดทำประชาพิจารณ์ คณะกรรมาธิการฯ ควรให้มีการจัดทำประชาพิจารณ์สำหรับทุกโครงการที่มีผลกระทบอย่างมากต่อประชาชน ข. ด้านโครงสร้างงาน : (1) ควรแก้ไขปัญหาเรื่องโครงสร้างงานซ้ำซ้อนและไม่ชัดเจน โดยให้มีการจัดตั้งคณะกรรมาธิการสามัญ หรือหน่วยงานกลาง ทำหน้าที่พิจารณากลั่นกรองเพื่อเสนอให้ประธานวุฒิสภาทราบและคัดเลือกเรื่องที่จะพิจารณาให้สอดคล้องกับอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมาธิการของวุฒิสภา (2) จัดตั้งคณะกรรมาธิการของวุฒิสภาบางคณะ ในลักษณะที่สามารถยุบเลิก หรือเปลี่ยนแปลงไปตามเป้าหมายยุทธศาสตร์ระดับชาติที่เปลี่ยนแปลงในขณะนั้น (3) แบ่งงานในแต่ละคณะกรรมาธิการวุฒิสภาออกเป็นกลุ่มงานหรือเป็นด้าน ๆ เพื่อให้การปฏิบัติงานของสมาชิกคณะกรรมาธิการตลอดทั้งเจ้าหน้าที่ต่าง ๆ ของคณะกรรมาธิการเกิดการเรียนรู้และเกิดความเชี่ยวชาญในการปฏิบัติงานเฉพาะด้าน 2. ข้อเสนอแนะด้านบุคลากร : 2.1 การเข้าสู่ตำแหน่งคณะกรรมาธิการ ควรเข้าได้ตามความสมัครใจ แต่ต้องดูความเหมาะสม เมื่อเข้าไปแล้วต้องกำหนดกรอบข้อบังคับว่าด้วยอำนาจและบทบาทหน้าที่ของคณะกรรมาธิการอย่างชัดเจน ให้ตรงตามความรู้ความชำนาญในด้านนั้น ๆ โดยมีบัญชีแนบท้ายแสดงคุณสมบัติ ส่วนที่ปรึกษา ผู้ชำนาญการ นักวิชาการ และเลขานุการของคณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภา ควรกำหนดคุณสมบัติเฉพาะด้านอย่างเข้มงวดในการให้บุคคลเข้าสู่ตำแหน่งต่าง ๆ และควรกำหนดจำนวนปีไว้อย่างน้อย 4 ปี เพื่อเป็นการสะสมประสบการณ์ในการทำงาน ไม่ควรกำหนดคุณสมบัติเฉพาะด้านแบบกว้าง ๆ 2.2 ควรใช้หลักการพัฒนาองค์กร ให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ ในการปรับปรุงการปฏิบัติงานของข้าราชการสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา เพื่อให้ข้าราชการของสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภามีศักยภาพและสามารถเข้าสู่การเป็นผู้เชี่ยวชาญในงานแต่ละด้านได้ สามารถสนับสนุนงานของคณะกรรมาธิการของวุฒิสภาแต่ละชุดได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3. ข้อเสนอแนะด้านสภาพแวดล้อม : 3.1 ควรพัฒนาข้าราชการฝ่ายวิชาการและวิจัยของสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภาให้เป็นนักวิจัยประจำสำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา และปฏิบัติงานอย่างมืออาชีพสามารถแก้ไขปัญหา และหาคำตอบให้คณะกรรมาธิการสามัญประจำวุฒิสภาได้อย่างเป็นวิทยาศาสตร์ โดยสามารถเก็บรวบรวม (Data) ของกระทรวงต่าง ๆ และสามารถวิเคราะห์ สังเคราะห์ข้อมูลให้เป็นสารสนเทศ (Information) พร้อมที่จะนำไปใช้งานได้ เสนอต่อคณะกรรมาธิการของวุฒิสภาใช้ประกอบการพิจารณาตัดสินใจ เพื่อให้คณะกรรมาธิการของวุฒิสภาสามารถปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงขึ้น 3.2 ควรพยายามสนับสนุนการปรับปรุงพัฒนาสภาพแวดล้อมทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และการปกครอง เพื่อไม่ให้เกิดการกระทบต่อการปฏิบัติงานของคณะกรรมาธิการวุฒิสภา

สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา. จดหมายเหตุวุฒิสภา.

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: sangduen_p@hotmail.com

Name: คณะกรรมการวิจัยและพัฒนาของวุฒิสภา. สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา

Role: ผู้ให้ทุนวิจัย

Created: 2550

Modified: 2558-08-28

Issued: 2558-08-20

งานวิจัย/Research report

application/pdf

ISBN: 978-974-8038-78-0

CallNumber: Res 2549_1

tha

©copyrights สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Res2549_1title.pdf	123.14 KB	9	2022-07-15 01:03:47
2	Res2549_1abs.pdf	99.35 KB	7	2019-09-20 09:16:16
3	Res2549_1ack.pdf	67.47 KB	5	2018-08-10 16:10:18
4	Res2549_1content.pdf	79.92 KB	12	2018-08-10 16:10:36
5	Res2549_1ch1.pdf	103.55 KB	6	2018-08-10 16:10:50
6	Res2549_1ch2.pdf	401.51 KB	10	2023-02-04 23:27:47
7	Res2549_1ch3.pdf	324.66 KB	14	2018-08-10 16:11:27
8	Res2549_1ch4.pdf	239.24 KB	8	2018-08-10 16:11:42
9	Res2549_1ch5.pdf	438.82 KB	5	2018-08-10 16:12:01
10	Res2549_1bib.pdf	108.19 KB	4	2018-08-10 16:12:22
11	Res2549_1appex.pdf	892.74 KB	5	2018-08-10 16:12:59

ใช้เวลา

0.054041 วินาที