ความเชื่อและพิธีกรรมเซนยะจุ๊ : กรณีศึกษาชุมชยไทย - กูย บ้านม่วงหวาน - โคกเจริญ ตำบลจันดุม อำเภอพลับพลาชัย จังหวัดบุรีรัมย์

The Beliefs of spirit and Sanyaju Ritual : a case Study of Thai - Kui Ethnic Group Muangwan - Kokcharoen Villages, Chandum Sub - district, Plapplachai District, Buriram Province

Name: รัชตา เสนามาตย์

Abstract: การวิจัยครั้งนี้มีความมีความมุ่งหมายเพื่อการศึกษา 1) ความเชื่อและพิธีกรรทแซนยะจุ๊ 2) บทของพิธีกรรมแซนยะจุ๊ที่มีต่อวิถีชีวิตของคนในชุมชน และ3) แนวทางในการอนุรักษ์พิธีกรรมแซนยะจุ๊ โดยศึกษาเฉพาะกรณีบ้านม่วงหวาน-โคกเจริญ ตำบลจันดุม อำเภอพลับพลาชัย จังหวัดบุรีรัมย์ วิธีการศึกษาโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก (In-Depth Iterview) การสังเกตจากสถานการณ์จริงในพิธี และการศึกษาข้อมูลจากเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวกับความเชื่อ และพิธีกรรม วิเคราะห์ข้อมูลตามความมุ่งหมายแล้วเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า ความเชื่อและการนับถือผีของกลุ่มชาติพันธุ์ไทย-กูยที่บ้านม่วงหวาน-โคกเจริญมีความเชื่อและผีอย่างเคร่งครัดและยังถือปฏิบัติสืบเนื่องกันมาอย่างไม่ขาดสาย ชาวบ้านมีความเชื่อว่ายะจุ๊ คือ ผีซึ่งเป็นบรรพบุรุษผู้ล่วงลับไปแล้ว ยะจุ๊เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ทุกคนให้ความเคารพนับถือและเชื่อว่ายะจุ๊คอยคุ้มครองให้หมู่บ้านสงบสุขปราศจากภัยอันตรายทั้งปวงในแต่ละปีชาวบ้านจะจัดให้มีพิธีแซนยะจุ๊ 2 ครั้ง คือในวันขึ้น 3 ค่ำเดือน 3 และวันขึ้น 6 ค่ำเดือน 6 การแซนยะจุ๊ในวันขึ้น 6 ค่ำ เดือน 6 เพื่อให้ฝนตกถูกตามฤดูกาลมีอาหารและน้ำที่บริบูรณ์ตลอดทั้งปี การแซนยะจุ๊ในวันขึ้น 3 ค่ำ เดือน 3 จะจัดขึ้นเพื่อเป็นการแสดงความขอบคุณยะจุ๊ ที่ช่วยให้ผลผลิตจากการทำนาอุดมสมบูรณ์ เป้นการขอพรให้ผลผลิตขายได้ราคาดี บทบาทของพิธีกรรมแซนยะจุ๊ต่อสังคมชาวไทย-กูย บ้านม่วงหวาน-โคกเจริญ พบว่า 1) ด้านสังคมสร้างความสัมพันธ์ในชุมชน ก่อให้เกิดความรัก ความสามัคคีสร้างขวัญกำลังใจสอนจริยธรรมและเป็นทุนทาง วัฒนธรรม 2) ด้านเศรษฐกิจ ช่วยอนุรักษ์ป่าไม้ เป็นแหล่งอาหารเป็นหลักประกันความมั่นคงทางใจ 3) ด้านการเมืองการปกครองพบว่าพิธีแซนยะจุ๊ช่วยจดระเบียบสังคม และควบคุมความประพฤติ ก่อให้เกิดระเบียบเป็นไปตามบรรทัดฐานทางสังคม ความเชื่อและพิธีกรรมแซนจุ๊จึงเป็นกลไกในการควบคุมให้คนอยู่ในกรอบหรือกฎเกณฑ์ แนวทางการอนุรักษ์พิธีกรรมแซนยะจุ๊ ของชาวไทย-กูย บ้านม่วงหวาน-โคกเจริญ ตำบลจันดุม อำเภอพลับพลาชัย จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นประเพรีพิธีกรรมที่ปฎิบัติสืบทอดกันมา ช้านาน มีอิทธิพลต่อการดำเนินชีวิตของชาวไทย-กูย ทุกรุ่นนับแต่อดีตเป็นต้นมา จึงได้เสนอแนวทางในการอนรักษ์ไว้ 1)บันทึกภาพหรือจัดทำเป็นวีดีทัศน์ 2) จัดพิมพ์เป็นหนังสืออ่านนอกเวลาให้เด็กได้อ่าน 3) มีการเผยแพร่ให้ประชาชนเข้าใจ และเห็นความสำคัญ 4)ส่งเริมให้เยาวชนตระหนักและเข้าร่วมในพิธีกรรม และ5) หน่วยงานรัฐบาลควรให้ความสำคัญขงความเชื่อและพิธีกรรมแซนยะจุ๊เพื่อใช้เป็นแนวทางพัฒนาชุมชนให้เข้มแข็งต่อไป

มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์. ศูนย์วิทยบริการ.

Address: บุรีรัมย์

Name: สมมาตร์ ผลเกิด

Role: ประธานกรรมการ

Name: สรเชต วรคามวิชัย

Role: กรรมการ

Name: พัชรินทร์ ศิริอำพันธ์กุล

Role: กรรมการ

Created: 2551

Modified: 2558-07-09

Issued: 2558-05-23

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: การวิจัยและพัฒนาท้องถิ่น

Grantor: มหาวิทยาลัยราชภัฎบุรีรัมย์

©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	abstract.pdf	853.85 KB	31	2020-03-18 15:26:27
2	acknowledgement.pdf	243.91 KB	17	2018-08-03 14:47:15
3	bibliography.pdf	1.7 MB	20	2024-08-16 14:43:27
4	biodata.pdf	154.52 KB	15	2024-08-16 14:43:15
5	chapter 1.pdf	1.16 MB	42	2019-10-16 18:06:57
6	chapter 2-1.pdf	5.98 MB	63	2019-08-30 19:56:28
7	chapter 2-2.pdf	5.58 MB	43	2018-08-03 14:48:20
8	chapter 3.pdf	668.91 KB	31	2018-08-03 14:48:33
9	chapter 4.pdf	4.69 MB	34	2018-08-03 14:48:44
10	chapter 5-1.pdf	4.43 MB	32	2018-08-03 14:48:56
11	chapter 5-2.pdf	4.4 MB	25	2018-08-03 14:49:09
12	chapter 6.pdf	3.77 MB	30	2018-08-03 14:49:20
13	content.pdf	849.09 KB	26	2018-08-03 14:49:33
14	titlepage.pdf	183.3 KB	22	2018-08-03 14:49:44

ใช้เวลา

-0.951029 วินาที