บทบาทของพระสังฆาธิการในการบริหารกิจการคณะสงฆ์ ในอำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี

Name: พระสมุห์กำพร สุชาโต (พิเชฐสกุล)

keyword: บทบาทของพระ

; พระสังฆาธิการ

; การบริหารกิจการคณะสงฆ์

; อำเภอทองผาภูมิ

Abstract: การศึกษาวิจัยเรื่อง บทบาทของพระสังฆาธิการในการบริหารกิจการคณะสงฆ์ในอำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี มีวัตถุประสงค์ คือ (1) เพื่อศึกษาบทบาทของพระสังฆาธิการ ในการบริหารกิจการคณะสงฆ์อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี (2) เพื่อศึกษาปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะต่อบทบาทของพระสังฆาธิการในการบริหารกิจการคณะสงฆ์อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่พระภิกษุและสามเณรในอำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี จำนวน 226 รูป ซึ่งผู้ศึกษาทำการสำรวจ (Survey Research) และเก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม (Questionnaires) แล้วนำมาวิเคราะห์โดยใช้สถิติประกอบด้วยการหาค่าความถี่ (Frequency) ร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ผลการวิจัย พบว่า บทบาทของพระสังฆาธิการในการบริหารกิจการคณะสงฆ์ในอำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก โดยมีค่าเฉลี่ย 3.67 เมื่อจำแนกเป็นรายด้านแล้ว พบว่าอยู่ในระดับมากเกือบทุกด้าน ยกเว้นด้านการสาธารณสงเคราะห์ที่อยู่ในระดับปานกลาง 1. ระดับความคิดเห็นทั้ง 6 ด้าน สามารถจำแนกระดับความคิดเห็นทั้ง 6 ด้านได้ดังนี้ (1) ด้านการปกครองนั้นมีบทบาทในการจัดประชุมพระภิกษุสามเณรเพื่ออบรมสั่งสอนด้านข้อวัตรปฏิบัติตามหลักพระธรรมวินัยมีค่าสูงสุด และมีข้อที่ว่าการบริหารจัดการกิจการของวัดเช่น บัญชีรายรับ-จ่ายให้เป็นไปด้วยดีเป็นอันดับสุดท้าย (2) ด้านศาสนศึกษามีบทบาทในด้านการจัดตั้งโรงเรียนพระปริยัติธรรมสำหรับบาลีและหรือนักธรรมขั้นภายในวัด และมีการจัดหาทุกการศึกษาให้แก่พระภิกษุสามเณรที่สอบธรรมสอบบาลีเป็นระดับสุดท้าย (3) ด้านศึกษาสงเคราะห์มีบทบาทให้ด้านการเป็นครูช่วยสอนวิชาพระพุทธศาสนาในสถานศึกษาต่างๆ อยู่ในระดับสูงสุด และมีการจัดตั้งโรงเรียนพุทธศาสนาวันอาทิตย์อยู่ในระดับสุดท้าย (4) ด้านการเผยแผ่นั้นมีบทบาทในด้านการจัดตั้งห้องสมุดภายในวัดเพื่อประโยชน์ในการศึกษาแก่พระภิกษุสามเณรและประชาชน แต่มีการจัดให้มีการบรรยายธรรมทางวิทยุกระจายเสียงหรือสถานีวิทยุโทรทัศน์เป็นลำดับสุดท้าย (5) ด้านสาธารณูปการ มีการควบคุมดูแลการก่อสร้างถาวรวัตถุภายในวัดและที่ธรณีสงฆ์อยู่ในระดับสูงสุด และมีการจัดการระบบสาธารณูปโภคภายในวัดเป็นลำดับสุดท้าย (6) ด้านสาธารณสงเคราะห์มีการบรรเทาช่วยเหลือผู้ประสบภัยธรรมชาติเป็นอันดับสูงสุด และมีการจัดตั้งสถานสงเคราะห์คนชราและเด็กที่ถูกทอดทิ้งเป็นข้อสุดท้าย 2. ปัญหา อุปสรรค และข้อเสนอแนะ โดยด้านการปกครองยังมีปัญหามาก เพราะอำเภอทองผาภูมิมีพื้นที่ทุรกันดารอยู่มาก ทำให้การดูแล ติดต่อประสานงานในการทำงานเป็นไปได้โดยยาก และเสียค่าใช้จ่ายสูง ด้านศาสนศึกษา ก็ไม่สามารถจัดหาทุนทรัพย์แก่พระภิกษุสามเณรได้ จึงทำให้สถานศึกษาต่างๆ ของคณะสงฆ์ ด้านศึกษาสงเคราะห์ ก็ยังมีทุนทรัพย์ในการจัดตั้งโรงเรียนพระปริยัติธรรม โรงเรียนกุศลของวัดเพื่อสงเคราะห์เด็กและเยาวชนน้อย ค่อนข้างจำกัดในเรื่องของงบประมาณ ด้านการเผยแผ่ มีการจัดให้มีการเทศน์และการบรรยายธรรมในวันสำคัญทางศาสนายังมีน้อย ด้านสาธารณูปการ ก็มีความขัดแย้งระหว่างวัดกับชาวบ้าน และ ด้านสาธารณสงเคราะห์ มีการเกื้อกูลต่อสาธารณประโยชน์ยังมีน้อย และบางวัดไม่ได้ตระหนักในเรื่องนี้ ซึ่งอาจทำให้เกิดความเสียหายต่อวงการคณะสงฆ์ได้ พระสังฆาธิการจำต้องให้ความสำคัญกับการติดตามการทำงานของผู้ใต้บังคับบัญชา ประสานงานในการบริหารคณะสงฆ์อย่างกระตือรือร้น และสามารถปกครองดูแลให้พระภิกษุสามเณรให้ปฏิบัติตามกฎระเบียบมติและพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ได้และควรจัดให้มีกองทุนส่งเสริมทางด้านการศึกษาแก่พระภิกษุ สามเณร โดยการจัดหาผู้สนับสนุนด้านปัจจัยเงินทุนและอุปกรณ์ด้านการศึกษาให้แก่พระภิกษุสามเณรส่วนในด้านของการเผยแผ่นั้นควรจัดให้มีการเทศนาและอบรมสั่งสอนให้ประชาชนทั่วไปในด้านสาธารณูปการนั้นก็ต้องสร้างความเข้าใจซึ่งกันและกันระหว่างวัดและชาวบ้านเพื่อให้วัดเป็นที่พึ่งทางใจและเป็นผู้นำสังคมอย่างแท้จริง และควรหมั่นตรวจตราและสอดส่องสิ่งผิดปกติให้กับวัดและชุมชนซึ่งจะทำให้สังคมแข็งแกร่งขึ้นกว่าที่เป็นอยู่

Abstract: The objectives of this research are 1) to study the roles of Sangha leaders in Sangha administration; 2) to specifically study the roles of Sangha leaders in Sangha administration in Thongphaphumi district, Kanchanaburi province, classified by personal factors; and 3) to analyze the problems, obstacles and guidelines for Sangha administration in Thongphaphumi district, Kanchanaburi province. The research is descriptive one with sampling on Sangha administrators in Thongphaphumi district, Kanchanaburi province totaling 226 in number, drawn by using Krejecie and Morgan Table. The tool used for collecting data was questionnaire focusing on the roles of Sangha community in Sangha administration in Thongphaphumi district, Kanchanaburi province. Program for social science research was employed for data analysis by using statistical techniques such as frequencies, percentage, average, standard deviation, for describing data from variables or personal characteristics. The analysis was also done through t-test for analysis the hypotheses in order to test the average difference between the two groups and f-test (One-way ANOVA) for testing the difference between the averages from three or more groups. The significant difference was not at .05 level. The results of this study are concluded as follows: The roles of Sangha leaders in Thongphaphumi district, Kanchanaburi province is found that most of monks and novices administrators have rated the overall roles of Sangha leaders in Sangha administration at high level (X̅= 3.67). When taken into consideration in each aspect, it is found that monks and novices have opined the administrative and construction roles of Sangha leaders in Sangha administration in Thongphaphumi district, Kanchanaburi province at high level, whereas social welfare is rated at moderate level. However, the Sangha administration faces difficulty in providing administrative and budget support as the location is situated in upcountry area. The scarcity of this crucial resource causes great impact on propagating Buddhism, Dhamma teaching and administrating the Sangha communities in this area. The suggestions for Sangha leaders in Sangha administration in Thongphaphumi district, Kanchanaburi province are that there should have joint agreement focusing on administrative strictness especially in monks’ and novices’ behavior. Educational fund should be provided to support monks and novices education. The lay Buddhists should be persuaded to support educational fund and materials for monks, novices and youth. The preaching and training courses should be provided for common Buddhists and harmonious activities between monastery and village should be conducted.

Mahachulalongkornrajavidyalaya University

Address: BANGKOK

Email: library@mcu.ac.th

Name: โกนิฏฐ์ ศรีทอง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาบุญเลิศ อินฺทปญฺโญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาสม กลฺยาโณ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Modified: 2568-10-10

Created: 2554

Issued: 2556-08-26

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	พระสมุห์กำพร สุชาโต (พิเชฐสกุล).pdf	3.83 MB

ใช้เวลา

0.021255 วินาที