บทบาทสื่อมวลชนกับการมีส่วนร่วมทางการเมืองไทย

The roles of mass media in Thai political participation

Name: เลอภพ โสรัตน์

keyword: สื่อมวลชนกับการเมือง

ThaSH: สื่อมวลชน -- ความรับผิดชอบต่อสังคม

Classification :.DDC: 302.23

Abstract: การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของสื่อมวลชนในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชน และเพื่อศึกษาแนวทางพัฒนาสื่อมวลชนในด้านบทบาททางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชน ผู้วิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยข้อมูลที่นำมาวิเคราะห์แยกออกเป็น 2 ส่วน ประกอบด้วย 1) การเก็บรวบรวมข้อมูล จากการสัมภาษณ์เจาะลึก จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญประกอบด้วย นักวิชาการ นักการเมือง และนักวิชาชีพด้านสื่อสารมวลชน จำนวน 24 คน โดยคัดเลือกผู้ให้ข้อมูลหลัก แบบเจาะจง และจากวิธีการ Snowball Technique และ 2) ข้อมูลจากเอกสารบันทึก ประวัติศาสตร์ทางการเมือง เอกสารวิชาการ ขององค์กรวิชาชีพสื่อสารมวลชน รวมทั้งการร่วมสังเกตการณ์แบบไม่มีส่วนร่วมในการประชุม สัมมนาที่เกี่ยวข้องกับบทบาทหน้าที่ ของสื่อมวลชนกับการพัฒนาทางการเมืองและประชาธิปไตย ผู้วิจัยทำการตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า เพื่อให้เกิดความน่าเชื่อถือ และสอดคล้องตามสภาพความเป็นจริง และปรากฏการณ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องก่อนที่จะทำการวิเคราะห์ และสังเคราะห์ข้อมูล หลังจากนั้นนำเสนอผลการวิจัย ด้วยวิธีการพรรณนาแบบอุปนัย ผลการวิจัย พบว่า บทบาทของสื่อมวลชนในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชนได้แสดงความชัดเจนใน 3 บทบาทคือ 1) บทบาทการถ่ายทอดความรู้ ข้อมูลข่าวสารทางการเมือง 2) บทบาทการเป็นเครื่องมือตรวจสอบทางการเมือง และ 3) บทบาทการเป็นพื้นที่ประสานความเข้าใจทางการเมือง เพียงแต่ว่าความสมบูรณ์ของแต่ละบทบาทนั้น จะขึ้นอยู่กับแต่ละยุคสมัยของการเมือง ซึ่งมีที่มาของอำนาจทางการเมืองแตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นการมาจากการปฏิวัติ รัฐประหาร มาจากการมีฐานอำนาจทางการทหารหนุนหลัง ที่มีความผันผวนมากในอดีต หรือแม้แต่ในปัจจุบัน ซึ่งส่วนใหญ่อำนาจบริหาร จะมาจากการเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญ แต่สื่อก็ยังประสบปัญหาการแสดงบทบาท เพราะยังมีปัจจัยอื่นๆ เข้าไปกระทบ จนทำให้แต่ละบทบาทแสดงได้ไม่สมบูรณ์ อย่างเช่น แนวทางขององค์กรสื่อสารมวลชนมุ่งเน้นผลประโยชน์ในเชิงพาณิชย์ หรือการเกิดสื่อใหม่ที่หลากหลาย จากเทคโนโลยีการสื่อสารที่ทันสมัยทำให้ไม่สามารถที่จะควบคุมได้ด้วยกลไกที่มีสำหรับแนวทางพัฒนาสื่อมวลชนในด้านบทบาททางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชนนั้น แยกออกตามบทบาทในแต่ละด้านคือ 1) บทบาทการถ่ายทอดความรู้ ข้อมูลข่าวสารทางการเมือง มีแนวทางในการพัฒนาคือ การพัฒนาเนื้อหาข้อมูล ข่าวสาร ซึ่งจะต้องมีองค์ประกอบดังนี้ คือ 1.1) มีคุณภาพจากการคัดกรอง และผ่านการตรวจสอบ จากผู้มีหน้าที่ ซึ่งมีประสบการณ์ และต้องไม่มีปัจจัยอื่นใด มามีผลต่อการตัดสินใจ นอกเหนือจากการ ที่ต้องคำนึงถึงประโยชน์ ต่อสังคมเป็นหลัก 1.2) มีความรวดเร็ว ถูกต้องในเหตุการณ์ หรือประเด็นที่เกิดขึ้น 1.3) การจัดพื้นที่ต้องเพียงพอ ที่จะรองรับเนื้อหาที่ครอบคลุม รอบด้านในประเด็นเดียวกัน 2) บทบาทการเป็นเครื่องมือตรวจสอบทางการเมือง ทิศทางในการพัฒนาของสื่อมวลชนคือ การชี้แนะ วิพากษ์ วิจารณ์ จะต้องมี องค์ประกอบสำคัญคือ 2.1) มีข้อมูลที่มาจาก ความถูกต้องเป็นจริง และการตัดสินใจ โดยเหตุผล ที่มาจากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ 2.2) มีเป้าหมายในการรณรงค์ ให้ยุติความขัดแย้ง ทางการเมือง ส่งเสริมให้เกิดความรัก สามัคคีในสังคม 2.3) กระตุ้นให้สังคมเกิดการยอมรับกฏหมาย ของประเทศ 2.4) ทำการตรวจสอบอย่างต่อเนื่อง ไร้อคติ และไม่ชี้นำ ภายใต้ความกดดัน ของปัจจัยต่างๆ และ 3) บทบาทการเป็นพื้นที่ประสานความเข้าใจทางการเมือง ในกรณีนี้ สื่อมวลชนต้องพัฒนาให้เกิดความพร้อมของพื้นที่ ดังองค์ประกอบต่อไปนี้คือ 3.1) ให้คู่ขัดแย้งทางการเมืองใช้พื้นที่อย่างเท่าเทียมในประเด็นเดียวกัน 3.2) ให้กลุ่มการเมืองอื่นที่ไม่ได้ขัดแย้ง หรือภาคประชาสังคม นักวิชาการที่เกี่ยวข้อง ได้ร่วมใช้พื้นที่ในประเด็นที่ขัดแย้ง 3.3) ให้ทุกฝ่ายที่ได้รับผลกระทบ ในประเด็นการเมืองได้ใช้พื้นที่อย่างทั่วถึง และเสมอภาค

Abstract: The objectives of this research were to study the roles of mass media on the promotion of people’s political participation and means for mass media development in the aspect of promoting people’s political participation. The researcher employed qualitative research method. The data synthesized composed of 2 parts .1) collecting data from in-depth interviews on 24 mass media academicians, professionals and politicians. Those key informants were selected with purposive method together with snowball technique. 2) collecting data from historical political documents, academic papers on mass media profession, and non-participant observation of seminars on mass media roles on political and democratic development, then the researcher checked the data with triangulation method for validity and congruency with empirical phenomena prior to data analysis and synthesis, and after that presenting the results of the research with inductive description method. The research findings were as follows: The roles of mass media on the promotion of people’s political participation revealed 3 distinct roles namely. 1) the role of transferring knowledge and political information. 2) the role as a political checking instrument. and 3) the role as the cooperative area for political understanding, but the completeness of each role would depend upon any eras of politics which have different sources of political power. These sources might come from the revolutions, coups or military backup power which were very much varied in the past or even at the present time whereas most of the administrative power comes from the election, but the media still face the problem of doing their roles because there are other factors affecting them not to do their roles fully. For example, the means of mass media organizations which are more business oriented or the occurring of the new various media from too modern technology that they cannot be controlled with the existed mechanisms. The means for developing mass media in the aspect of promoting people’s political participation can be categorized according to their roles as follows. 1) the role of transferring knowledge and political information; the means for developing are that the development of data content and information should have the following factors. 1.1) qualified from being screened and checked by experienced persons and there should have no other factors affecting decision making beyond social benefits. 1.2) fast and proper according to the events or issues. 1.3) the setting for the information area must be enough to cover all aspects of the same issue. 2) the role as a political checking instrument; the means for the development of mass media are that the suggestions, and the criticism should have the following important factors. 2.1) having correct information and the decision making should be based on the credible sources of information. 2.2) having a target in campaigning to cease political conflict, promoting esprit de corps in the society. 2.3) stimulating the public to accept the country law. 2.4) checking continuously without bias and guiding under the pressure of other factors. and 3) the role as the cooperative area for political understanding; in this case the mass media should develop the readiness of the area according to the following factors. 3.1) let the political rivals use the area equally in the same issue. 3.2) let the political groups which have no conflict to each other or public, and related academicians have the opportunity to share the area on the conflict issue. 3.3) let every group affected from the political issues have the opportunity to use the area thoroughly and equity.

มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: ปทุมธานี

Name: สมาน งามสนิท

Role: ประธานที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2556

Modified: 2556-05-22

Issued: 2556-05-22

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: วพ 302.23 ล817บ 2554

tha

DegreeName: รัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต

Level: Doctoral Degree

Descipline: รัฐประศาสนศาสตร์

Grantor: มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ฯ

©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ฯ

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Title210526.pdf	41.52 MB	854	2025-05-06 10:42:53

ใช้เวลา

0.039719 วินาที