การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ด้วยกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์

Training Curriculum Development for Village Health Volunteer Using Systems Thinking Process and Humanized Health Care Concept

Name: มกราพันธุ์ จูฑะรสก

Address: วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น

Name: สุวคนธ์ แก้วอ่อน

Address: โรงพยาบาลขอนแก่น

Name: จุรี แสนสุข

Address: วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น

ThaSH: การพัฒนาหลักสูตร - - การฝึกอบรม

Classification :.NLM: วจ WA20.5 ม111ก

ThaSH: สาธารณสุข - - การพัฒนาศักยภาพ (อสม.)

ThaSH: จิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์

ThaSH: วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น - - วิจัย

Abstract: การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยและพัฒนาที่ผสมผสานการวิจัยทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและศึกษาผลของกระบวนการพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ด้วยกระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ เริ่มจากมีการศึกษาความเป็นไปได้ในการนำหลักสูตรฝึกอบรมนี้ไปใช้ โดยการสนทนากลุ่มกับกลุ่มเป้าหมาย ประกอบด้วยผู้บริหารใน 3 พื้นที่ คือ พื้นที่อำเภอน้ำพอง คือผู้อำนวยการโรงพยาบาลน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น พื้นที่อำเภอยางตลาด คือผู้อำนวยการโรงพยาบาลยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ และพื้นที่ตำบลบ้านเป็ด อำเภอเมืองขอนแก่น คือหัวหน้าสำนักงานสาธารณสุขอำเภอเมืองขอนแก่น รวมจำนวน 3 คน ส่วนผู้ปฏิบัติการประกอบด้วยพยาบาลวิชาชีพและนักวิชาการสาธารณสุข ระดับตำบล 6 คน และเครือข่ายภาคประชาชน 1 คน รวมทั้งสิ้น 10 คน ซึ่งเป็นพื้นที่ ที่มี อสม. ปฏิบัติงานอยู่ทุกแห่ง การวิเคราะห์ข้อมูลแต่ละพื้นที่ จะเน้นไปที่การแยกวิเคราะห์ข้อมูล ที่ได้จากการสนทนากลุ่ม ระหว่างกลุ่มเป้าหมายในแต่ละพื้นที่กับกลุ่มนักวิจัย เพื่อตอบคำถามว่า มีความเป็นไปได้หรือไม่/อย่างไร ในการนำหลักสูตรการพัฒนากระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ไปใช้ในการพัฒนาศักยภาพ อสม. ในแต่ละพื้นที่ โดยผู้วิจัยใช้วิธีการศึกษา การสังเกตอย่างมีส่วนร่วม การสัมภาษณ์เชิงลึกพร้อมถอดบทเรียนร่วมกันของนักวิจัย ซึ่งพบว่ามีความเป็นไปได้ในการนำหลักสูตรการพัฒนากระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ไปใช้ในการพัฒนา อสม. ในพื้นที่ทั้ง 3 แห่ง โดยกรอบดำเนินการพัฒนาหลักสูตร แบ่งเป็น 3 ช่วงเวลา คือ เริ่มจากการสร้างหลักสูตรและการนำหลักสูตรไปใช้ ตามด้วยการประเมินผลหลักสูตร ในการนำหลักสูตรไปใช้ ประกอบด้วย 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1) ระยะอบรมพัฒนาศักยภาพครูแกนนำ ซึ่งครูแกนนำคืออาจารย์พยาบาล พยาบาลวิชาชีพและนักวิชาการสาธารณสุข จากพื้นที่เป้าหมายทั้ง 3 ชุมชน ระยะเวลาในการอบรม 3 วัน ประกอบด้วยการพัฒนากระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ผลการอบรมหลักสูตรครูแกนนำ พบว่าครูแกนนำจำนวน 78 คน ผ่านการประเมินผลตามที่หลักสูตรกำหนดเกิดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสามารถใช้กระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ กระบวนการจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ และมีศักยภาพในการร่วมพัฒนา อสม. ในระยะต่อไป ระยะที่ 2) การพัฒนาศักยภาพ อสม. โดยครูแกนนำในแต่ละพื้นที่ นำหลักสูตรการพัฒนากระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ระยะเวลาในการอบรม 5 วัน นำไปอบรมให้กับ อสม. ทั้ง 3 พื้นที่ ได้แก่อำเภอน้ำพองจังหวัดขอนแก่น จำนวน 239 คน อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์จำนวน 100 คน และตำบลบ้านเป็ด อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น จำนวน 200 คน รวมทั้งสิ้นจำนวน 539 คน เพื่อให้ อสม. สามารถใช้กระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและกระบวนการจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ภายใต้นวัตกรรมระบบครอบครัวเสมือน ผลการอบรมพบว่า อสม. ที่ผ่านกระบวนการพัฒนา เกิดการเรียนรู้ มีความเข้าใจชุมชนในสภาพจริง สามารถใช้กระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและกระบวนการจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ ภายใต้นวัตกรรมระบบครอบครัวเสมือน ไปใช้ในการวิเคราะห์ชุมชน เข้าใจปัญหาชุมชน วางแนวทางในการแก้ไขร่วมกันและให้การดูแลประชาชนในพื้นที่ได้ และ ระยะที่ 3) ระยะประเมินผล ใช้การวิจัยเป็นฐานในการประเมินผลหลักสูตรโดยการประเมินผลทั้ง 3 ชุมชน ด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม การสังเกตแบบมีส่วนร่วม และการถอดบทเรียนร่วมกันของทั้งนักวิจัย ครูแกนนำ อสม. และผู้นำชุมชน ในประเด็นการศึกษาผลของหลักสูตรฝึกอบรมในการพัฒนาศักยภาพ ครูแกนนำและ อสม.ทั้งด้านผลสัมฤทธิ์และกระบวนการของหลักสูตร รวมถึงการมีส่วนร่วมของชุมชนจากการพัฒนาศักยภาพของครูแกนนำ และ อสม. ในการวิเคราะห์เนื้อหาข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์ด้วยการแจกแจงความถี่ ร้อยละ สำหรับข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์เนื้อหา ด้วยการจัดกลุ่มความคิดและสรุปประเด็นสำคัญ ผลการศึกษาพบว่า 1) ความคิดเห็นของผู้ที่เป็นกลุ่มเป้าหมายทั้ง 3 พื้นที่พบว่ามีความเป็นไปได้ เกิดการยอมรับในการนำหลักสูตรการพัฒนากระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ไปใช้ในการพัฒนาศักยภาพ อสม. 2) สามารถนำหลักสูตรการพัฒนากระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ไปใช้ในการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาศักยภาพ ครูแกนนำ และ อสม. สู่จิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ได้ 3) หลักสูตรฯ มีความเหมาะสมกับพื้นที่และสอดคล้องกับความต้องการของชุมชนนำสู่การขับเคลื่อนโครงการเพื่อพัฒนาแก้ไขปัญหาสู่ชุมชนสุขภาวะได้

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น

Name: สนับสนุนโดยสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช) โรงพยาบาลขอนแก่น พ.ศ.2555

Issued: 2555

Modified: 2556-01-22

Issued: 2556-01-10

งานวิจัย/Research report

application/pdf

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น

tha

Spatial: ขอนแก่น

©copyrights วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ขอนแก่น

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	1 บทคัดย่อไทย.pdf	52.32 KB	401	2025-11-26 13:57:52
2	2 บทคัดย่อ Eng.pdf	41.75 KB	167	2025-07-17 08:47:30
3	3 กิตติกรรมประกาศ.pdf	58.06 KB	136	2025-07-17 08:47:59
4	4 สารบัญ.pdf	54.82 KB	155	2025-07-17 08:50:10
5	5 สารบัญ_ภาพ.pdf	57.8 KB	125	2025-07-17 08:50:37
6	6 สารบัญ_ตาราง.pdf	85.03 KB	129	2025-07-17 08:51:50
7	7 บทที่1บทนำ.pdf	85.78 KB	328	2025-07-17 08:52:41
8	8 บทที่ 2.pdf	392.92 KB	570	2025-09-05 14:41:13
9	9 บทที่ 3.pdf	180.93 KB	292	2025-07-17 08:55:58
10	10 บทที่ 4.pdf	282.57 KB	284	2025-07-17 08:58:49
11	11 บทที 5.pdf	80.97 KB	261	2025-07-17 08:58:57
12	12 บรรณานุกรม.pdf	84.26 KB	257	2025-07-17 08:59:05

ใช้เวลา

-0.942893 วินาที