การศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องสุญญตาของนาคารชุนกับพุทธทาสภิกขุ

A Comparative Study of Thought on Suññatā (emptiness) of Nāgārajuna and Buddhadāsabhikkhu

Name: พระครูสังฆรักษ์จิตรกร สนฺตจิตฺโต (พลเยี่ยม)

keyword: สุญญตา

Abstract: วิทยานิพนธ์นี้ มีวัตถุประสงค์ ๓ ข้อ ดังนี้ คือ ๑) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่อง สุญญตาของนาคารชุน ๒) เพื่อศึกษาแนวคิดเรื่องสุญญตาของพุทธทาสภิกขุ ๓) เปรียบเทียบแนวคิดเรื่องสุญญตาของนาคารชุนกับสุญญตาของพุทธทาสภิกขุ ผลการวิจัยพบว่า สุญญตาของนาคารชุน คือ สภาพการรับรู้ ความมีก็ไม่ใช่ ความไม่มีก็ไม่ใช่ ไม่ใช่ความมีก็ไม่ใช่ ไม่ใช่ความไม่มีก็ไม่ใช่ ทั้ง ๔ สภาวะสุดขั้วนี้มิใช่สุญญตา สภาพการรับรู้ตรงกลางนั้นคือ สุญญตา หรือจะกล่าวว่า ในโลกแห่งสมมตินี้ การรับรู้สภาพที่สรรพสิ่งเป็นมายา เป็นความว่าง นี่คือ สุญญตา ในโลกปรมัตถ์ของพุทธะ สรรพสิ่งอิงอาศัยกันและกันให้มีขึ้น เกิดขึ้น ดังเช่น อริยสัจ, ทางสายกลาง, ปรตีตยสมุทปาท ทั้งมวลนี้คือ สุญญตา นอกจากนี้นาคารชุนถือว่า สรรพสิ่งไร้รูปแบบที่แท้จริง สังขตธรรมเป็นดังความฝัน เป็นภาพมายา ควรละทิ้งทั้งกุศลธรรมและอกุศลธรรม เมื่อว่าโดยปรมัตถ์แล้ว ไม่มีอะไรที่เป็นสารัตถะแท้จริง แม้แต่ธรรมเป็นเพียงอุปกรณ์ คือ แพข้ามสังสารวัฏไปสู่พระนิพพานเท่านั้น พุทธทาสภิกขุกล่าวถึงสุญญตาว่าเป็นแก่นของพระพุทธศาสนาที่พระพุทธองค์ทรงสอนให้มนุษย์ได้รู้จักและเข้าใจความจริงของชีวิตว่า ขันธ์ ๕ มีลักษณะเป็นไตรลักษณ์ และที่สุดเป็นมายา ไร้ตัวตน ไม่ควรที่จะยึดมั่น ถือมั่น จนเกิดอัตตา ยึดมั่นว่าเป็นตัวกู ของกู ตลอดเวลา เมื่อเปรียบเทียบสุญญตาของนาคารชุนกับพุทธทาสภิกขุได้พบว่า มีทั้งความเหมือนและความแตกต่างกัน คือ - ความเหมือนกันของเนื้อหาในเรื่องสุญญตาของนาคารชุนกับสุญญตาของพุทธทาสภิกขุ ได้แก่ มีความหมาย ลักษณะ ความเป็นขันธ์และหลักปฏิจจสมุปบาทแห่งสุญญตาที่เหมือนกัน - ความแตกต่างกันของสุญญตาของนาคารชุนกับสุญญตาของพุทธทาสภิกขุ ได้แก่ เรื่องการเข้าถึงหลักสุญญตา โดยนาคารชุนเข้าถึงหลักสุญญตาโดยใช้การบำเพ็ญบารมีตามแบบพระโพธิสัตวธรรม ส่วนพุทธทาสภิกขุเข้าถึงหลักสุญญตาโดยการพิจารณา เรื่องพระนิพพาน นาคารชุนกล่าวว่าพระนิพพานเป็นภาวะทางปัญญาหรือระดับการเข้าใจอย่างแจ่มแจ้ง ถึงความเป็นไปตามธรรมชาติของสิ่งทั้งหลายในโลก ส่วน พุทธทาสภิกขุกล่าวว่า นิพพาน คือ ความว่างจากความทุกข์ ว่างจากกิเลสที่เป็นเหตุให้เกิดทุกข์ คือว่างจากตัวกูของกู

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาบาง เขมานนฺโท

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระมหาประมวล ฐานทตฺโต

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ประยูร แสงใส

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2554

Modified: 2555-08-03

Issued: 2555-08-03

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	1212554.pdf	1.26 MB	83	2025-01-09 15:21:11

ใช้เวลา

0.034458 วินาที