การพัฒนาเทคนิคการขยายพันธุ์พืช พืชสมุนไพรด้วยวิธีเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชที่เหมาะสมสำหรับการเรียนการสอนของโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาในจังหวัดลำปาง

Development of Micropropagation Techniques of Medicinal Plants for Using in High School of Lampang Province.

Name: พงศ์ยุทธ นวลบุญเรือง

Organization : สถาบันวิจัยและฝึกอบรมการเกษตรลำปาง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา

Name: อภิชาติ ชิดบุรี

Organization : สถาบันวิจัยและฝึกอบรมการเกษตรลำปาง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา

Name: พิทักษ์ พุทธวรชัย

Organization : สถาบันวิจัยและฝึกอบรมการเกษตรลำปาง มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา

keyword: การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืช, พืชสมุนไพร

Abstract: การศึกษาเทคนิคการขยายพันธุ์สมุนไพรด้วยวิธีการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ สำหรับถ่ายทอดในระดับมัธยมศึกษา ได้ทดลองศึกษาเทคนิคการขยายพันธุ์สมุนไพรจำนวน 8 ชนิด โดยศึกษาปัจจัยต่างๆ จากการทดลองพบว่าจากการศึกษาความเข้มข้นของคลอรอกซ์และระยะเวลาที่ใช้ในการฟอก พบว่า ความเข้มข้นของคลอร๊อกซ์ 10 %, 15% และ 20% ที่เวลา 10 และ 15 นาทีจะให้ผลการฟอกฆ่าเชื้อหนุมานประสานกายดีที่สุด ส่วนสมุนไพรชนิดอื่น มีเปอร์เซ็นต์การปนเปื้อนที่ไม่แตกต่างกัน ส่วนการศึกษาผลของชนิดและความเข้มข้นของไซโตไคนิน 2 ชนิดคือ kinetin และ BA นั้นสำหรับในต้นระย่อม ความเข้มข้นของ BA ที่ 2 มก./ล. จะให้จำนวนยอดเฉลี่ยมากที่สุดคือ 29.2 ยอดต่อหนึ่งชิ้นส่วน ในต้นท้าวยายม่อมต้นพบว่าเกือบทุกความเข้มข้นของ BA และ kinetin ให้จำนวนยอดเฉลี่ยต่อหนึ่งชิ้นส่วนพืชไม่แตกต่างกันยกเว้นที่ความเข้มข้นของ kinetin ที่ 1 มก./ล. จะให้จำนวนยอดเฉลี่ยน้อยที่สุดคือ 1.4 ยอดต่อหนึ่งชิ้นส่วน ส่วนต้นหนอนตายหยากพบว่า BA จะให้ปริมาณการเกิดยอดต่อชิ้นส่วนมากกว่า kinetin โดยที่ BA 1 และ 2 มก./ล. จะให้จำนวนยอดเฉลี่ยมากที่สุดคือ 3 และ 2.6 ยอดต่อชิ้นส่วน สำหรับในต้นว่านขอทองแก้นั้นพบว่าทั้ง BA และ kinetin สามารถทำให้เกิดยอดได้ดีทุกความเข้มข้น โดยที่ BA ที่ความเข้มข้น 4 มก./ล. จะให้จำนวนยอดเฉลี่ยมากที่สุดอย่างมีนัยสำคัญคือ 5.2 ยอด ต่อหนึ่งชิ้นส่วน จากการศึกษาผลของ BA และ NAA ต่อการแตกยอดของสมุนไพรนั้น สำหรับในระย่อมพบว่า อาหารเพาะเลี้ยงที่มีความเข้มข้นของ BA ที่ 4 มก./ล. และไม่เติม NAA จะให้ปริมาณยอดมากที่สุดคือ 22 ยอดต่อหนึ่งชิ้นส่วน ส่วนในต้นท้าวยายม่อมต้นนั้นอาหารสูตรที่มี BA 1 มก./ล. และไม่มี NAA ให้จำนวนยอดมากที่สุดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือ 9 ยอดต่อหนึ่งชิ้นส่วน แต่พบว่าสูตรอาหารที่มี BA 2, 4 มก./ล. และไม่มี NAA ให้ยอดที่มีความสูงมากที่สุด คือ 8 และ 6 ซม. และมีอาหารเพียง 2 สูตรเท่านั้นที่สามารถทำให้เกิดรากคือ สูตรอาหารที่มี BA 4 มก./ล. และ NAA 0 และ 1 มก./ล. สำหรับในต้นหนอนตายหยากนั้น ทุกสูตรอาหารจะให้ปริมาณยอดใหม่ที่เกิดขึ้นไม่แตกต่างกัน แต่จะแตกต่างกันที่ความสูงของยอดใหม่ที่เกิดขึ้น โดยที่ที่สูตรอาหาร BA 1 มก./ล. NAA 0.5 มก./ล. และ BA 2 มก./ล. NAA 1 มก./ล. จะให้ความสูงเฉลี่ยของต้นมากที่สุดทางสถิติ คือ 3.5 และ 3.3 ซม. และไม่พบการเกิดรากในทุกๆสูตรอาหาร ส่วนต้นว่านขอทองแก้นั้นทุกสูตรอาหารจะให้ปริมาณยอดใหม่ที่เกิดขึ้นไม่แตกต่างกัน โดยที่ที่สูตรอาหาร BA 2 มก./ล. NAA 0.5 มก./ล. และ BA 4 มก./ล. NAA 1 มก./ล. ให้ความสูงเฉลี่ยของต้นมากที่สุดทางสถิติคือ 5.6 และ 5.3 ซม. ส่วนการเกิดรากนั้นพบว่าสูตรอาหาร BA 2 มก./ล. NAA 0.5 มก./ล. ให้ปริมาณรากต่อต้นมากที่สุดคือ 12.20 รากต่อต้น จากการศึกษาผลของชนิดและความเข้มข้นของออกซินต่อ การออกรากของระย่อม ที่ NAA 4 มก./ล. ให้จำนวนรากเฉลี่ยสูงสุด คือ 3.2 รากต่อต้น และมีความยาวรากเฉลี่ยสูงสุดคือ 2.8 ซม. ส่วนในต้นหนอนตายหยากนั้น สูตรอาหารที่มี NAA จะทำให้เกิดราก แต่สูตรที่มี IBA จะไม่เกิดราก ส่วนในต้นว่านขอทองแก้นั้น สูตรอาหารที่ให้จำนวนรากเฉลี่ยมากที่สุดคือ สูตรอาหารที่มี NAA 4 และ 2 มก./ล. และสูตรอาหารที่มี IBA 1 มก./ล.

สถาบันวิจัยและฝึกอบรมการเกษตรลำปาง

Address: ลำปาง (Lampang)

Email: library@rmutl.ac.th

Name: สถาบันวิจัยและฝึกอบรมการเกษตรลำปาง

Role: ผู้ให้ทุนวิจัย

Email : lartc@hotmail.com

Created: 2550

Modified: 2552-10-05

Issued: 2552-09-24

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Micropropagation.pdf	228.76 KB	175	2025-01-16 13:11:39

ใช้เวลา

0.020416 วินาที