ไข้หวัดนก วาทกรรมการแพทย์ : ความรู้ อำนาจ และการต่อต้านขัดขืน

Bird flu medical discourse : knowledge, power and resistance

Name: ขวัญดาว กัลยา

ThaSH: วจนะวิเคราะห์

ThaSH: ไข้หวัดนก -- การจัดการ

Abstract: วัตถุประสงค์การศึกษาเพื่อศึกษาชุดความเชื่อ การให้ความหมาย ต่อปรากฏการณ์ไข้หวัดนกใน ชุมชน ชุดวาทกรรม การแพทย์ไข้หวัดนกได้เข้ามากำกับ ควบคุมวิธีคิด ส่งผลต่อกลไกการจัดการการปฏิบัติงาน ของเจ้าหน้าที่ ศึกษาผลกระทบจากการจัดการที่ถูกกำกับโดยโปรแกรมวิชาการที่ส่งผลต่อวิถีชีวิตชาวบ้าน ชุมชน และการต่อรอง ต่อต้านขัดขืนของชาวบ้านต่อการจัดการการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ การศึกษาเป็นการวิจัยเชิง เชิงชาติพันธุ์วรรณนาในจังหวัดหนึ่งทางภาคอีสานของประเทศไทย โดยวิธีการวิจัยใช้การสังเกตแบบมีส่วนร่วม และไม่มีส่วนร่วม สัมภาษณ์ Key-informant interview และสัมภาษณ์เชิงลึก ผลการศึกษาพบว่า ชาวบ้านให้ความหมาย ชุดคำอธิบาย “ไข้หวัดนก”คือ ชุดความรู้ทางการแพทย์ เป็นโรคที่เกิดจากความสกปรก ชุดความรู้ธรรมชาติสิ่งแวดล้อมอธิบายว่าเป็นโรคที่มากับลมและอากาศ ชุดความรู้ ประชากรศาสตร์ อธิบายว่าการเลี้ยงรวมกันจำนวนมากทำให้เกิดโรค ชุดความรู้ระบาดวิทยา อธิบายว่าเป็น โรคติดต่อร้ายแรงโรคติดคน วาทกรรมการแพทย์ได้เข้ามากำกับกรอบคิดเจ้าหน้าที่ ส่งผลต่อการปฏิบัติงาน ในช่วงการระบาด มีการเฝ้าระวัง คัดกรอง สอบสวนโรค สั่งทำลายสัตว์ปีก ไข่ อาหารสัตว์และวัสดุในการเลี้ยง ชาวบ้านมีภาวะตื่นตระหนก ซึมเศร้า ต้องเผชิญกับ เสียใจ เครียด วิตกกังวล กินไม่ได้ นอนไม่หลับ รู้สึกผิด หวาดระแวง ว่างงาน ละทิ้งถิ่นฐาน เกิดปัญหาครอบครัว ปัญหาชุมชน ส่งผลต่อโครงสร้างสังคม ชุดคำอธิบาย ชาวบ้านที่ต่อต้านต่อรองวาทกรรมการแพทย์ “ไข้หวัดนก” เป็นการกลั่นแกล้งทางธุรกิจ แท้จริงเป็นเพียง “ไข้หวัด ปากกา” เป็นเพียงความเจ็บป่วยธรรมดาของไก่ที่ถูกเสริมแต่งจากนักวิชาการให้สำคัญเพื่อเป้าหมายที่ซ่อนเร้น ข้อเสนอแนะ การมีส่วนร่วมและเสียงของชาวบ้านตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงการจัดการหลังการระบาด การฟื้นฟูด้านจิตใจ เศรษฐกิจ การประกอบอาชีพ ภายหลังการระบาด การทำความเข้าใจบริบทชุมชน พื้นที่ ในมิติ ต่างๆ และนำเอาชุดความรู้กระแสหลักผสมผสานเข้ากับชุดความเชื่อของชาวบ้านมีความสำคัญ

Abstract: This research explored the perceptions and meaning of Avian Influenza, known as “bird flu,” in Thai communities, and the way medical discourses influenced community knowledge, mind-sets and responses to the government actions. This research also investigated impacts upon the communities resulting from the authority’s bird flu management, and how the community responded to such discourse and intervention measures. An ethno-descriptive approach was used to conduct participatory observations, non-participatory observations, key-informant interviews, and in-depth interviews in a northeastern Thai province. Results showed that the locals provided various meanings and explanations for “bird flu”. In terms of medical knowledge, bird flu was a disease caused by lack of sanitation. Per environmental knowledge, it was an airborne disease. From the demographic explanation, bird flu was caused by farming density. And the epidemiological description showed that bird flu was an acute disease transmitted through human beings. As for the governmental authorities, medical discourses regarding bird flu had dominated their mind-set and affected their responses during the epidemic. Poultry farms were sentinelled, screened, and investigated, with some poultry products including chicken, eggs, animal food and farming materials destroyed. Poultry farmers had suffered mental discomforts such as panic, depression, stress, grief, anxiety, guilt, and paranoia. Other consequential problems included unemployment, migration, family crisis, and hence social disruption. To resist the medical discourses, the locals had described the bird flu as “pen flu” created by scholars with hidden agendas, or in other words, business misconduct that elaborated a common poultry sickness into a fatal disease. Recommendations for this issue include community involvement from the beginning of the outbreak to the post-epidemic phase; provision of psychological, economic, and career supports; community and context analysis; and the blending of mainstream knowledge and the local set of beliefs.

มหาวิทยาลัยมหิดล. หอสมุดและคลังความรู้มหาวิทยาลัยมหิดล

Address: นครปฐม

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: พิมพวัลย์ บุญมงคล

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2552

Modified: 2553-08-24

Issued: 2553-07-29

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: วพ ข264ข 2552

tha

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สังคมศาสตร์การแพทย์และสาธารณสุข

Grantor: มหาวิทยาลัยมหิดล

©copyrights มหาวิทยาลัยมหิดล

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4737503.pdf	3.5 MB	367	2024-08-16 16:40:06

ใช้เวลา

-0.736152 วินาที