ผลของการประยุกต์แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพร่วมกับการมีส่วนร่วมของชุมชนต่อพฤติกรรมการป้องกันอันตรายจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในเกษตรกรอำเภอองครักษ์ จังหวัดนครนายก

Effects of the application of health belief model and community participation on pesticide poisoning prevention behaviors among gardeners, Ongkarak district, Nakhonnayok province, Thailand.

Name: ศิริพร สมบูรณ์

ThaSH: เกษตรกร -- นครนายก

ThaSH: สารเคมีทางการเกษตร -- มาตรการความปลอดภัย

Abstract: การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการประยุกต์แบบแผนความเชื่อด้าน สุขภาพร่วมกับการมีส่วนร่วมของชุมชนต่อพฤติกรรมการป้องกันอันตรายจากการใช้สารเคมีในเกษตรกร อำเภอ องครักษ์ จังหวัดนครนายก กลุ่มตัวอย่างเป็นเกษตรกรผู้ปลูกไม้ดอกไม้ประดับ จำนวน 65 คน แบ่งออกเป็นกลุ่ม ทดลอง 30 คน และกลุ่มเปรียบเทียบ 35 คน โดยในกลุ่มทดลองร่วมกิจกรรมซึ่งประยุกต์จากแบบแผนความเชื่อด้าน สุขภาพ และให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการวิเคราะห์ปัญหา หาแนวทางแก้ไข ร่วมกันกำหนดบทบาทหน้าที่ และ ประเมินผล รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามความเชื่อด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันอันตรายจากการใช้ สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ทั้งก่อนการทดลอง และหลังการทดลองในสัปดาห์ที่ 4 และ สัปดาห์ที่ 10 และตรวจปริมาณ เอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือด ก่อนการทดลอง และหลังการทดลอง สัปดาห์ที่ 10 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน เปรียบเทียบความแตกต่างค่าเฉลี่ยด้วยสถิติ Independent t-test และ Repeated Measure Analysis of Variance (RM-ANOVA), Mc Nemar’s test และ Chi-square ตามลำดับ โดย กำหนดค่านัยสำคัญทางสถิติที่ .05 ผลการศึกษาพบว่า หลังการทดลองกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้โอกาสเสี่ยง และการรับรู้ผลดี ของการปฏิบัติตามคำแนะนำสูงกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และในระยะติดตามผลพบว่ากลุ่ม ทดลองมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้ในทุกด้าน และพฤติกรรมการป้องกันอันตรายจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชสูง กว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และเมื่อเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่ม เปรียบเทียบพบว่า กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยการรับรู้โอกาสเสี่ยง การรับรู้ผลดี การรับรู้อุปสรรคในการปฏิบัติ ตามคำแนะนำ และพฤติกรรมการป้องกันอันตรายจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบใน ระยะติดตามผลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผลการวิจัยมีข้อเสนอแนะในการนำผลการประยุกต์แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพร่วมกับการมีส่วนร่วม ของชุมชนไปใช้ เพื่อส่งเสริมให้เกษตรกรมีพฤติกรรมการป้องกันอันตรายจากการใช้สารเคมีอย่างถูกต้องมากขึ้น

Abstract: The objective of this study was to examine effects of the application of a Health Belief Model and community participation on pesticide poisoning prevention behavior among gardeners. Samples were 65 gardeners in Ongkarak district, Nakhonnayok province, Thailand. Thirty gardeners participated in the experiment group, while the other 35 gardeners were in the comparison group. The experiment group joined 2 weekly sessions, including a lecture based on the Health Belief Model. They also participated in the problem identification, problem solving, role identification, and evaluation processes. Data were collected by using questionnaires before the intervention, at the 4th week and at the 10th week after the intervention. Data analysis was performed by using percentage, mean, standard deviation, Chi-square, Independent t-test, Repeated Measure Analysis of Variance and Mc Nemar’s test. Significant level was set at 0.05. Results reveal that that after the experimentation, the experimental group had mean scores regarding perceived susceptibility of getting poisoned from pesticide and perceived benefits of performing prevention behaviors significantly higher than that before the program. During the follow-up period, the experimental group had higher means scores of all variable significantly higher than that before the intervention. The experimental group also had mean scores of all health perceptions except perceived severity of getting pesticide poisoning significantly higher than that of the comparison group. Findings from this study suggested that the application of the Health Belief Model and community participation could encourage gardeners to develop more appropriate prevention behaviors.

มหาวิทยาลัยมหิดล

Address: นครปฐม

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: ทัศนีย์ รวิวรกุล

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2552

Modified: 2553-06-28

Issued: 2553-06-28

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: วพ ศ463ผ 2552

tha

Spatial: นครนายก

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: การพยาบาลสาธารณสุข

Grantor: มหาวิทยาลัยมหิดล

©copyrights มหาวิทยาลัยมหิดล

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4737116.pdf	2.74 MB	938	2025-07-05 15:13:30

ใช้เวลา

-0.658272 วินาที