ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความผาสุกของผู้สูงอายุที่ประสบภัยพิบัติสึนามิปี 2547 อำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา

Factors influencing well-being of order adults affected by the 2004 Tsunami, at Takuapa district, Phang-Nga province, Thailand

Name: วาสนา เพ็ชรภักดิ์

ThaSH: การปรับตัว (จิตวิทยา)

ThaSH: ความผิดปกติทางจิตหลังภัยพิบัติ

ThaSH: สึนามิ

Abstract: ผลกระทบต่อสุขภาพจิตในระยะยาวภายหลังประสบภัยพิบัติเป็นสิ่งที่ทางสาธารณสุขต้องตระหนัก เนื่องจากสุขภาพจิตเป็นองค์ประกอบหนึ่งของความผาสุกและเป็นสิ่งสำคัญในการฟื้นฟูและพัฒนาชุมชนภายหลัง เหตุการณ์ภัยพิบัติ การวิจัยเชิงพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาอำนาจทำนายของ ปัจจัยส่วนบุคคล ความ รุนแรงจากการประสบภัยพิบัติ ความสามารถในการปรับตัวเพื่อคืนสู่สภาวะปกติ การสนับสนุนทางสังคม และ อาการทางจิตเวชเนื่องจากภยันตรายที่มีต่อความผาสุกของผู้สูงอายุที่ประสบภัยพิบัติจากคลื่นยักษ์สึนามิ ปี 2547 อ.ตะกั่วป่า จ.พังงาจำนวน 230 คน จากเหตุการณ์คลื่นยักษ์สึนามิ ปี 2547 ปัจจุบันอาศัยอยู่ใน อ.ตะกั่วป่า จ.พังงา เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ผู้สูงอายุ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและสถิติวิเคราะห์ด้วย โปรแกรมสำเร็จรูป โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ผลการวิจัยพบว่า อาชีพภายหลังประสบภัย รายได้ และความเพียงพอของรายได้ มีความสัมพันธ์เชิง บวกกับความผาสุกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.457, p=0.007; r =0.287, p<0.001 และ r =0.270, p<0.001 ตามลำดับ) ส่วนโรคประจำตัว การประสบเหตุการณ์โดยตรงและบาดเจ็บ และการรับรู้ถึงผลกระทบภายหลัง ประสบภัยมีความสัมพันธ์เชิงลบกับความผาสุกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = -0.255, p<0.001; r= -0.172, p= 0.016 และ r = -0.598, p<0.001 ตามลำดับ) ความสามารถในการปรับตัวเพื่อคืนสู่สภาวะปกติมีความสัมพันธ์เชิง บวกกับความผาสุกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ(r=0.719, p<0.001) การสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์เชิงบวก กับความผาสุกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.504, p<0.001), ขณะที่อาการทางจิตเวชเนื่องจากภยันตราย ความสัมพันธ์เชิงลบกับความผาสุกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r= -.521, p<0.001) จากการใช้สถิติวิเคราะห์การถดถอยพหุโดยใส่ตัวแปรทั้งหมดพร้อมกัน (Simultaneous Multiple Regression Analysis)พบว่า ความสามารถในการปรับตัวเพื่อการคืนสู่สภาวะปกติ การสนับสนุนทางสังคม การ รับรู้ถึงผลกระทบภายหลังประสบภัย อาการทางจิตเวชเนื่องจากภยันตราย (PTSD) และโรคประจำตัว สามารถ ร่วมกันทำนายความแปรผันของความผาสุกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้ถึงร้อยละ 67 ผลการศึกษาครั้งนี้ เป็นข้อมูลพื้นฐานในการเสริมสร้างความผาสุกแก่ผู้สูงอายุที่ประสบภัย โดยการ ส่งเสริมความสามารถในการปรับตัวเพื่อคืนสู่สภาวะปกติ และให้การสนับสนุนทางสังคม รวมทั้งการติดตาม คัดกรองปัญหาทางสังคมและจิตใจในผู้สูงอายุภายหลังประสบภัย

Abstract: Mental health is an essential component of the well-being of people exposed to disasters, and is critical to successful rehabilitation and development of societies in the aftermath. The purpose of this descriptive research was to determine the predictive power of personal factors, severity of disaster, resilience, social support and posttraumatic stress disorder after 2004 Tsunami on the well-being of older adults residing in Takuapa District, Phang-Nga Province, Thailand. A total of 230 primary victim older adults were face to face interviewed to complete 6-part questionnaires. Data were analyzed using descriptive statistics and analytical statistics with the level of significance at 0.05. The results showed that occupation after exposure, income and sufficiency of income were positively related to well-being (r = 0.457, p=0.007; r =0.287, p<0.001 and r =0.270, p<0.001, respectively), while participants’ medical conditions, direct exposure, injures and perceived effect of tsunami on respondents were negatively related to well-being (r = -0.255, p<0.001; r= -0.172, p= 0.016 and r = -0.598, p<0.001, respectively).Total resilience was positively related to well-being (r = 0.719, p<0.001) and social support was positively related to well-being (r = 0.504, p<0.001), while posttraumatic stress disorder was negatively related to well-being (r = -.521, p<0.001). In the last equation, five predictive variables (resilience, perceived effect of tsunami on respondents, social support, posttraumatic stress disorder and participants’ medical conditions) can jointly predict 67 percent of well-being among primary victim older adults after exposure. This research can be used as basic information for organizations which work with older adults after exposure, or for The Public Health Office which work to promote well-being. This finding suggests that resilience and social support should be promoted to increase well-being of older adults after exposure to a disaster.

มหาวิทยาลัยมหิดล

Address: นครปฐม

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: อรวรรณ แก้วบุญชู

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2550

Modified: 2553-06-18

Issued: 2553-06-11

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: วพ ว491ป 2550

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พยาบาลสาธารณสุข

Grantor: มหาวิทยาลัยมหิดล

©copyrights มหาวิทยาลัยมหิดล

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4737690.pdf	1.84 MB	296	2025-06-30 23:31:13

ใช้เวลา

0.351404 วินาที