ภูมินิทัศน์วัฒนธรรมเมืองบางกอก : มุมมองจากสะพานพุทธถึงชุมชน

Bangkok cultural lanscape : From memorial bridge to communities

Name: จุฑารัตน์ เหลืองสง่างาม

ThaSH: ชุมชน

ThaSH: พิพิธภัณฑ์

ThaSH: วัฒนธรรม

ThaSH: สะพานพุทธ

ThaSH: กรุงเทพฯ -- ภูมิประเทศและการท่องเที่ยว

Abstract: วิทยานิพนธฉ์ บับนมีี้วัตถุประสงคท์ จี่ ะศึกษาประวัติความเปน็ มา และพัฒนาการของกรุงเทพมหานครจากกลมุ่ อาคาร และสงิ่ กอ่ สรา้งริมแมน่ า้ํ เจา้พระยาบริเวณปากคลองบางกอกใหญถึ่งสะพานพระพุทธยอดฟา้ ประกอบดว้ ย ปอ้ มวิชัย ประสิทธิ์ วัดอรุณราชวราราม วัดกัลยาณมิตร วัดซางตาครสู้ สะพานพระพุทธยอดฟา้ สะพานพระปกเกลา้ และอาคารบาง กอกริเวอรพ์ ารค์ คอนโดมิเนียม อาคารและสงิ่ กอ่ สรา้งเหลา่นลี้ ว้นมีคุณคา่ทางประวัติศาสตรแ์ ละมีรูปลักษณท์ โี่ ดดเดน่ มอง เห็นได้อย่างชัดเจน จัดเป็นภูมิสัญลักษณ์ของชุมชน ผศูึ้กษาใชวิ้ธีวิจัยเชิงคุณภาพ เรมิ่ จากการศึกษาเอกสารและภาพถา่ยดา้นประวัติศาสตรแ์ ละรูปแบบศิลปกรรมของ อาคารสงิ่ กอ่ สรา้ง การสำรวจสะพานขา้มแมน่ า้ํ เจา้พระยาทอี่ ยใู่ นเขตกรุงเทพมหานครจำนวน 9 สะพาน เพอื่ เลือกตำแหนง่ใน การมองภาพรวมของภูมิทัศนว์ ัฒนธรรมเพอื่ ใหเ้ห็นพัฒนาการของเมืองบางกอก รวมทงั้ การสำรวจชุมชน ผลของการศึกษาพบวา่ อาคารสงิ่ กอ่ สรา้งทศีึ่กษาสามารถสะทอ้ นสภาพสังคมเมืองบางกอกตงั้ แตอ่ ดีตจนปจัจุบัน โดย พนื้ ทบี่ ริเวณปากคลองบางกอกใหญถื่อเปน็ จุดเรมิ่ ตน้ ของเมืองบางกอกในสมัยอยุธยา ธนบุรี และรัตนโกสินทรต์ อนตน้ ปอ้ มวิชัยประสิทธแิ์ สดงถึงรอ่ งรอยของการปอ้ งกันประเทศและการสรู้ บในอดีต วัดกัลยาณมิตร ศาสนสถานตามความเชอื่ ของชาวไทย จีน ทนีั่บถือศาสนาพุทธ วัดซางตาครสู้ ของชาวตา่งชาติ และยา่นกุฎีจีน รวมถึงมุสลิมยา่นกุฎีขาว แสดงใหเ้ห็น ถึงการตงั้ ถนิ่ ฐานของคนหลายกลมุ่ และการอยรู่ ว่ มกันอยา่งสันติของชุมชนซงึ่ แตกตา่งกันทงั้ เชอื้ ชาติและศาสนา การสรา้ง สะพานพระพุทธยอดฟา้และสะพานพระปกเกลา้ชใี้ หเ้ห็นถึงการเจริญเติบโตและการขยายเมือง สว่นอาคารบางกอกริเวอร์ พารค์ คอนโดมิเนียม อาคารชุดสูงตระหงา่นริมฝงั่ แมน่ า้ํ เปน็ ทอี่ ยอู่ าศัยทสี่ รา้งขนึ้ ใหมเ่พอื่ ตอบสนองความตอ้ งการของผคู้ น ในปจัจุบัน จากการเดินสำรวจชุมชนฝงั่ ตรงขา้มยังพบชุมชนเล็กๆ ยา่นวัดอนงคาราม ผคู้ นมีวิถีชีวิตทเี่รียบงา่ยในอาคารไม้ เกา่แกท่ สี่ รา้งขนึ้ ตงั้ แตค่ รงั้ อดีตทยีั่งคงอยทู่ า่มกลางกระแสความเจริญของกรุงเทพมหานคร ภูมิทัศนว์ ัฒนธรรมเมืองบางกอกทเี่ห็นจากบนสะพานพระพุทธยอดฟา้จึงเปน็ เหมือนพิพิธภัณฑก์ ลางแจง้ทมีี่ชีวิตและ แสดงใหเ้ห็นถึงความเชอื่ มตอ่ ของประวัติศาสตรแ์ ละวิถีชีวิตของผคู้ นในเมืองบางกอกไดเ้ปน็ อยา่งดี

Abstract: This thesis is aimed at studying the history, backgrounds and development of Bangkok, based on those buildings and structures on the banks of Chao Phraya River, around the mouth of Bangkok Yai Canal to the Memorial Bridge, comprising Wichai Prasit Fort, the Temple of Dawn, Kanlayanamit Temple, Santa Cruz Church, the Memorial Bridge, the Phra Pok Klao Bridge, and Bangkok River Park Condominium. These buildings and structures represent historical values and distinctive and outstanding characteristics and serve as landmarks of the communities. This study is based on a qualitative research method, starting from study on historical documentations and photographs as well as the artistic styles of these buildings and structures, and the survey of nine bridges crossing the Chao Phraya Rivier in Bangkok to identify the point of overview perspective of the cultural landscape and to comprehend the development of Bangkok City, including the survey of the communities. The study results show that the buildings and structures in question serve to reflect social lifestyle in Bangkok City from the past up to the present time, particularly areas around the mouth of Bangkok Yai Canal, which was the origin of Bangkok City in the Ayudhya, Thonburi and Early Rattanakosin eras, namely, the Wichai Prasit Fort which marks various traces of national safeguard and battles in the past; Kanlayanamit Temple as a religious place for Thai and Chinese Buddhists; Santa Cruz Church for foreigners; and Kudee Cheen community, including the Kudee Khao Muslim community, which proves the habitation of several groups of people and the peaceful and harmonious community of people of different nationals and religions. In addition, the construction of the Memorial Bridge and the Phra Pok Klao Bridge also serves to demonstrate the growth and prosperity of the city. Bangkok River Park Condominium, a highrise building on the banks of the river, is a newly built residential place in response to the people’s demand at present. The on-foot survey of the communities on the opposite side also discovers a small community around Anongkharam Temple, evidencing the simple way of life in old wooden buildings remaining amidst the growth of Bangkok. The cultural landscape of Bangkok City, as viewed from the Memorial Bridge, serves as an open-air lively museum, and evidently represents a linkage between history and the way of life of Bangkok people.

มหาวิทยาลัยมหิดล

Address: นครปฐม

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: พรทิพย์ อุศุภรัตน์

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2547

Modified: 2553-03-29

Issued: 2553-03-02

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

ISBN: 9740455131

CallNumber: วพ จ631ภ 2547

tha

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: วัฒนธรรมศึกษา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหิดล

©copyrights มหาวิทยาลัยมหิดล

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4236434.pdf	4.94 MB	113	2025-05-12 13:24:33

ใช้เวลา

-0.720487 วินาที