Spatial pattern and temporal trends of dengue fever/dengue hemorrhagic fever in Thailand : AGE-Period-Cohort analysis

ลักษณะทางภูมิศาสตร์และแนวโน้มการเกิดโรคไข้แดงกี่และไข้เลือดออกในประเทศไทยโดยใช้การวิเคราะห์แบบ AGE-Period-Cohort

Name: Kittipong Kongsomboon

MeSH: Dengue -- Thailand

MeSH: Dengue Hemorrhagic Fever -- Thailand

MeSH: Spatial Behavior

Abstract: Age-period-cohort and spatial analysis were applied to dengue epidemiological data collected at the Queen Sirikit National Institute of Child Health in Bangkok and the Ministry of Public Health in Thailand, from 1981 to 2000. Objective: To determine temporal trends, spatial pattern and high-risk areas of dengue fever and dengue hemorrhagic fever in Bangkok, and in Thailand. Methodology: The age-period-cohort model used by Clayton and Schifflers was modified to delineate trends of dengue fever and dengue hemorrhagic fever. They were analyzed by serotype, serology, severity and gender. Relative risk was used for spatial analysis, to identify risk areas in Bangkok and in Thailand, and to determine the spatial pattern of each serotype in Bangkok, Thailand. Result: The highest relative risk was in the age group 5-9 years and the epidemic pattern of epidemic was cyclical. The trends of dengue cases decreased both in Bangkok and Thailand at rates of 0.1 and 0.08 per 5-year interval, respectively. The trends of dengue hemorrhagic fever, secondary infection and female cases significantly decreased while the trends of cases with primary infection significantly increased (p<0.05). Huai Kwang was the high- risk area in Bangkok, and the high-risk provinces were Tak, Loei, Krabi and Mukdahan. The spatial pattern of serotype 3 appeared to be dispersed, while serotype 4 appeared to be clustered.

Abstract: การศึกษานี้ได้นำข้อมูลผู้ป่วยโรคไข้เดงกี่และไข้เลือดออกจากสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินีและ ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขตั้งแต่ปีพ.ศ. 2524 ถึงพ.ศ. 2543 มาวิเคราะห์โดยใช้การวิเคราะห์แบบ Ageperiod- cohort และศึกษาลักษณะการกระจายตัวของโรคตามลักษณะทางภูมิศาสตร์ วัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวโน้มของการเกิดโรค ลักษณะการกระจายตัวของโรคตามลักษณะทาง ภูมิศาสตร์ และกำหนดพื้นที่ที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคไข้เดงกี่และไข้เลือดออกในเขตกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ของประเทศไทย วิธีการศึกษาได้ใช้การวิเคราะห์แบบ Age-period-cohort ของ Clayton และ Schifflers ศึกษาแนว โน้มการเกิดโรคไข้เดงกี่และไข้เลือดออก และศึกษาแนวโน้มของปัจจัยอื่น ๆ ได้แก่ เพศ ชนิดของไวรัสเดงกี่ ลักษณะของการติดเชื้อ และความรุนแรงของโรค ส่วนการศึกษาลักษณะการกระจายตัวของโรคนั้นได้ใช้การ วิเคราะห์ทางภูมิศาสตร์เพื่อกำหนดพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคและดูรูปแบบของการระบาดตามชนิดของ ไวรัสเดงกี่ ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มอายุ 5-9 ปีเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงและรูปแบบของการเกิดโรคเป็นวงจรมีขึ้น และลงสลับกัน แนวโน้มของไข้เดงกี่และไข้เลือดออกมีแนวโน้มลดลงในอัตรา 0.1 และ 0.08 ในช่วงระยะเวลา 5 ปีจากข้อมูลในเขตกรุงเทพมหานครและข้อมูลของทั้งประเทศตามลำดับ แนวโน้มของไข้เลือดออก การติดเชื้อที่ มากกว่า 1 ครั้ง และผู้ป่วยที่เป็นเพศหญิงมีอัตราที่ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ (p<0.05) ขณะที่แนวโน้มของการติดเชื้อ ครั้งแรกมีอัตราที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (p<0.05) พื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูงต่อการเป็นไข้เดงกี่และไข้เลือดออกใน เขตกรุงเทพมหานครได้แก่ เขตห้วยขวาง ส่วนจังหวัดที่มีความเสี่ยงสูงได้แก่ จังหวัดตาก เลย กระบี่ และ มุกดาหาร จากการวิเคราะห์การกระจายตัวตามลักษณะทางภูมิศาสตร์พบว่าการเกิดโรคของไวรัสเดงกี่ชนิดที่ 3 มี การกระจายตัวค่อนข้างมากกว่าไวรัสเดงกี่ชนิดอื่น ในขณะที่ไวรัสเดงกี่ชนิดที่ 4 มีการเกิดโรคค่อนข้างกระจุกตัว มากกว่าชนิดอื่น

Mahidol University

Address: NAKHON PATHOM

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: Pratap Singhasivanon

Role: Thesis Advisors

Created: 2004

Modified: 2553-03-20

Issued: 2010-02-26

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

ISBN: 9740454682

CallNumber: TH K62sp 2004

eng

DegreeName: Doctor of Philosophy

Level: Doctoral Degree

Descipline: Tropical Medicine

Grantor: Mahidol University

©copyrights Mahidol University

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4437513.pdf	2.2 MB	72	2020-12-13 14:09:54

ใช้เวลา

0.258741 วินาที