การศึกษาเปรียบเทียบหลักคำสอนเรื่องกัลยาณมิตรกับการบรรลุธรรมในพระพุทธศาสนาเถรวาทและพระพุทธศาสนามหายาน

A comparative study in the thought of Kalyanamitta and its thought of enlightenment in Theravada and Mahayana Buddhism

Name: พระมหาเกรียงไกร บัวจันอัด

ThaSH: กัลยาณมิตร (นาม)

ThaSH: พุทธศาสนาเถรวาท

ThaSH: พุทธศาสนามหายาน

Abstract: การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับเรื่องของกัลยาณมิตร โดยมีวัตถุประสงค์ หลักในการวิจัยอยู่ 2 ประการคือ เพื่อศึกษาค้นคว้าหลักคำสอนเกี่ยวกับกัลยาณมิตร ในพระพุทธศาสนา นิกายเถรวาทและมหายาน และเพื่อศึกษาเปรียบเทียบแนวความคิดเกี่ยวกับกัลยาณมิตรทั้งที่เป็นบุคคลและ คุณธรรม ซึ่งมีอิทธิพลให้ชีวิตเจริญงอกงาม จนถึงการบรรลุธรรม จากการศึกษาวิจัยพบว่าในพระพุทธศาสนาทั้งสองฝ่ายมีหลักคำสอนเรื่องกัลยาณมิตรกับการบรรลุ ธรรมที่เหมือนกันและต่างกัน ด้านความเหมือน พบอยู่ในแง่ของความหมาย ประเภทและหน้าที่ของ กัลยาณมิตร และคุณธรรมของกัลยาณมิตร ซึ่งแม้จะมีการบัญญัติคำศัพท์ที่แตกต่างกันบ้าง แต่โดยความมุ่ง หมายแล้วเป็นไปในทิศทางเดียวกัน คือหมายถึงผู้ หรือสิ่งที่จะเกื้อกูล สนับสนุน ส่งเสริม เป็นแบบอย่างที่ดี ในการพัฒนาชีวิต ในการบรรลุถึงจุดหมาย ในแง่ของประเภทและหน้าที่ ได้แบ่งเป็น 2 ระดับเช่นเดียวกัน ได้ แก่ระดับโลกียะและระดับโลกุตระ กัลยาณมิตรระดับโลกียะ ของทั้งสองฝ่าย ได้แก่บิดา-มารดา ครู อุปัชฌาย์ เป็นต้น เป็นผู้สนับสนุนส่งเสริม สั่งสอน เป็นแบบอย่างที่ดี และช่วยให้คนอื่นเป็นคนดีด้วย กัลยาณมิตร ระดับโลกุตระของฝ่ายเถรวาทได้แก่พระพุทธเจ้า พระอรหันต์สาวก เป็นต้น ฝ่ายมหายานได้แก่พระพุทธเจ้า และพระโพธิสัตว์ ผู้เป็นแบบอย่างในการพัฒนากาย ศีล จิต และปัญญา เพื่อการเป็นคนดีของสังคม เป็น พุทธศาสนิกชนที่ดี กระทั่งเข้าถึงเป้าหมายสูงสุดของศาสนาแต่ละนิกาย ด้านความต่างนั้น พบอยู่ในแง่ของ อุดมคติและแนวการปฏิบัติธรรม การบรรลุธรรม และในความสำคัญของกัลยาณมิตร ในเถรวาท มีเป้าหมาย สูงสุดคือพระนิพพาน ที่ปฏิบัติตามแนวของโพธิปักขิยธรรม 37 อริยมรรคมีองค์ 8 เป็นต้น และเป้าหมายใน ชีวิตปัจจุบันคือการเป็นกัลยาณชน ที่ปฏิบัติตามหลักทิศ 6 ฝึกฝนพัฒนาตนเอง ไม่ผ่านพิธีกรรมหรืออำนาจ ศักดิ์สิทธิ์ใดๆ แต่ในมหายาน มีเป้าหมายสูงสุดคือพุทธภูมิ เพื่อเข้าสู่แดนสุขาวดี โดยมีแนวคิดสำคัญว่าทุก สรรพสัตว์มีโพธิจิตที่จะบรรลุถึงพุทธภูมิได้เสมอภาคกันหมด และมีแนวปฏิบัติโดยผ่านพิธีกรรมต่างๆ เช่น การสวดอ้อนวอน มีการพึ่งอำนาจบารมีพิเศษที่เหนือวิสัยธรรมดาของมนุษย์ ในขณะที่ฝ่ายเถรวาท ให้ความ สำคัญกับการพัฒนาศักยภาพของมนุษย์เองเท่านั้นที่จะทำให้ถึงการหลุดพ้นหรือบรรลุธรรมได้

Abstract: This research studied two main points of Kalฺ yanamitฺ ta (good friends), namely: [1] The teaching of the Kalฺ yanamitฺ ta in Theravada and Mahayana Buddhism [2] The Thought of Kalฺ yanamitฺ ta in the state of a person and Dhamma which is influential to develop one’s life and to attain the Dhamma. The results of research showed that there were differences and similarities among Kalฺy anamitฺ ta teaching or friendship, and there was variation in attainment, of the ultimate goal between Theravada and Mahayana. Concerning difference aspects the research found that there was variation in the meaning, kinds, duty and virtue of Kalฺy anamitฺ ta. Sometimes the researcher also found that the words might be different but the description and the purpose are the same. That is, the person or the things are to be the supporters, as a good example to develop life to attain the ultimate goal. In the cast of kind and duty we found in both schools, there were two levels; the mundane level and the superabundance levels. [1] The mundane like father, mother, teacher Upajฺj ฺ ha [spiritual teachers or preceptor], Acariya [regular instructor], wife and husband etc. these things are said to be good supporters, and a good example of a person which can lead the others to be good persons too. [2] Superabundance levels according to Theravada are emphasized on the Buddha and the Paccekkbuddha [private or silent Buddha] etc. As for Mahayana. it is emphasized on the Buddha and Boddhisatฺt a [candidate] examples and can be influential and encourage a betterment in conduct, mentality and wisdom in accordance with the noble eight fold path as for a good Buddhist in human society, who is the future can attain the Dhamma and the highest religious goal in each, of his own doctrines. In the differential aspect, there are different Idealistic and practicing factors, for attaining the ultimate reality, according to Theravada, Nibbhana is said to be the highest goal, if one wants to attain enlightenment one must follow the Bodhipakkhiyadhamma thirty seventh [37] and the Noble eight fold path in Theravada. To attain perfection which are good ways, one must seen as train oneself. To attain perfection in Mahayana, one must follow the ways of Parami. According to the Mahayana the ultimate goal is the Adhi-Buddha [the original of the Buddha] and the Boddhisat ฺta, the idea that all things are Bodhi-chit ฺta and can attain the Buddhahood through the rite and ritual and all kinds of praying, for supernatural power etc, but in the Theravada there is nothing in that sense.

มหาวิทยาลัยมหิดล

Address: นครปฐม

Email: liwww@mahidol.ac.th

Name: ทวีวัฒน์ ปุณฑริกวิวัฒน์

Role: ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2546

Modified: 2553-03-09

Issued: 2553-01-20

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

ISBN: 9740441017

CallNumber: วพ พ357ก 2546

tha

DegreeName: อักษรศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: ศาสนาเปรียบเทียบ

Grantor: มหาวิทยาลัยมหิดล

©copyrights มหาวิทยาลัยมหิดล

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	4037810.pdf	3.26 MB	595	2023-05-03 15:38:50

ใช้เวลา

-0.551816 วินาที