รายงานการวิจัยเรื่อง การมีส่วนร่วมของชุมชนในการใช้ประโยชน์และอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม : กรณีศึกษา ชุมชนในเขตลุ่มน้ำป่าสักตอนบน อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์

Participation of Communities get the Benefit from the Natural Resources and Conservation Environmental : A Case Study of Communities in the Upper Pasak Basin in Lom Khoa Distric Phetchabun Province.

Name: สุวิทย์ วรรณศรี

Address: 83 ม.11 ต.สะเดียง อ.เมือง จ.เพชรบูรณ์

Organization : เพชรบูรณ์

keyword: สิ่งแวดล้อม - - การวิจัย

Classification :.DDC: 354.3

; สิ่งแวดล้อม - - การปกป้องควบคุม

Abstract: การมีส่วนร่วมของชุมชนในการใช้ประโยชน์และอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม : กรณีศึกษา ชุมชนในเขตลุ่มน้ำป่าสักตอนบน อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ ลุ่มน้ำป่าสักตอนบน เคยเป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่มีคุณค่าต่อเศรษฐกิจของประชาชนมาเป็นเวลานาน แต่ระยะหลังได้เกินผลกระทบหลายด้าน จนทำให้ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของลุ่มน้ำป่าสักตอนบนเสื่อมโทรมลงไปมาก การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานทางด้านเศรษฐกิจและสังคมของประชากรในเขตลุ่มน้ำป่าสักตอนบน อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ เพื่อศึกษาสาเหตุของความเสื่อมโทรมของทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมในเขตลุ่มน้ำป่าสักตอนบน อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ และเพื่อศึกษาการมีส่วนร่วมของชุมชนในการใช้ประโยชน์และอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม ในเขตลุ่มน้ำป่าสักตอนบน อำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ วิธีดำเนินการวิจัยเรื่องนี้ เป็นการวิจัยแบบมีส่วนร่วมโดยมีนักวิจัยภาคสนามประจำอยู่ในท้องถิ่นหมู่บ้านละ 5 – 6 คน ทำการเก็บข้อมูลจากการสังเกตและสัมภาษณ์แบบเจาะลึก นำเสนอข้อมูลการวิจัยแบบ Descriptive อย่างมีระบบ ผลการวิจัยพบว่า หัวหน้าครัวเรือนส่วนใหญ่มีอายุระหว่าง 40 – 50 ปีมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 31.13 มีระดับการศึกษา สำเร็จชั้นประถมศึกษามากที่สุด ร้อยละ 80.61 อาชีพหลักคือการทำไร่ข้าวโพด ร้อยละ 57.56 อาชีพรับจ้าวทั่วไป ร้อยละ 19.67 และทำนา ร้อยละ 12.92 ครัวเรือนมีหนี้สิน ร้อยละ 34.51 การถือครองที่ดิน ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ ที่มีกรรมสิทธิ์ เป็นของตัวเองใช้ปลูกสร้างบ้านเรือน และทำนา คิดเป็นร้อยละ 52.20 ส่วนครอบครัว ที่ทาวภาครัฐจัดสรรพื้นที่ให้เพื่อบรรเทาทุกข์ จากภัยพิบัติน้ำหลาก ร้อยละ 12.02 ของครัวเรือนทั้งหมด ปัญหาที่เกี่ยวกับทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมในลุ่มน้ำป่าสักตอนบน มีดังนี้ ปัญหาป่าเสื่อมโทรม ซึ่งมีสาเหตุมาจากการเข้าครอบครองเพื่อเปิดป่าทำการเกษตรกรรม เช่น ไร่ข้าวโพด ปัญหาน้ำหลากในบางพื้นที่ ปัญหามลพิษทางน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำป่าสักตอนบน เกิดจากหลายสาเหตุ แก่ น้ำเสียจากหมู่บ้านต่างๆ เศษวัสดุผุพังที่ลอยมาเนื่องจากภาวะฝนทิ้งช่วงปัญหาการพังทลายของดิน ดินเสื่อมโทรม และปัญหาการใช้สารเคมีทางการเกษตร ปัญหาต่างๆ เหล่านี้เกิดขึ้นเพราะวามไม่ตระหนัก และไม่มีจิตสำนึกในการอนุรักษ์ ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมของส่วนร่วม ส่วนใหญ่จะคิดถึงแต่ผลประโยชน์ที่จะได้รับ ส่วนผล กระทบที่เกิดขึ้นยังไม่มีการตระหนักเท่าที่ควร ในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในพื้นที่ลุ่มป่าสักตอนบน ประชาชนจะต้องมีบทบาทสำคัญโดยการอนุรักษ์ป่า ห้ามล่าสัตว์ป่า โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ปูแป้งที่ป่าชุมชนวัดป่าหินกอง ซึ่งเป็นสัตว์ป่าที่มีแนวโน้มจะหมดไป และมีการปลูกป่า เปลี่ยนวิธีการแผ้วถางตอซังข้าวโพด และการเผาหญ้า เป็นการไถกลบและปลูกพืชหมุนเวียน ป้องกันปัญหาการขาดแคลนน้ำ โดยการขุดบ่อ หรืออ่างเก็บน้ำ การสร้างฝายกั้นน้ำ (ฝายแม้ว) ควบคุมไม่ให้มีการเจาะน้ำบาดาล จัดระบบสุขาภิบาลบ้านเรือนให้ถูกสุขลักษณะ จัดระบบการกำจัดขยะมูลฝอยด้วยวิธีการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม และลดภาวะโลกร้อน ประชาชนควรรวมตัวกันเป็นองค์กรชุมชน ร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลและหน่วยงานต่างๆ ในท้องถิ่น เพื่อดำเนินการอนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม ในพื้นที่ลุ่มน้ำป่าสักตอนบนอย่างจริงจังและต่อเนื่องตลอด Participation of Communities get the Benefit from the Natural Resources and Conservation Environmental : A Case Study of Communities in the Upper Pasak Basin in Lom Khoa Distric Phetchabun Province. Upper Pasak Basin in Lom Khoa Distric Phetchabun Province has been a valuable natural resources and conservation environmental for a long time. But lately the fertile rich has been depleted. The objectives of the study is to study about the socio-econmic of the villagers in upper Pasak basin in Lom Khoa Distric Phetchabun Province and the causes of the depletion of it’s resources and environment degradation. The role of the people living in upper Pasak basin in Lom Khoa Distric Phetchabun is also be studied so that the data colledted could be used in policy recommendations and suggestions regarding coastal resource planning. The research project is the participated research method with 5 – 6 field researcher in each village to abserve and interview the head of the hosehold. The data is presented by descriptive method. The research reveaks as follows : Most of the heads of the household aged from 40 – 50 years. (31.13%). About 80.61% finished elementary level. The highest percentage of occupation is corn farm (57.56%), another 19.67% rice farm 12.92% work in the shrimp-farm. The debt of the household is 34.51% and the saving of money is low. Most of them (52.2%) have no right in land possession. Defeater from overflow of water 12.02. The depletion of the natural resources and environment degradation can be identified as follows : The destruction of the mangrove forest. The expansion of corn farm by deforesting the coastal forest has been the greatest problem. And second cause were defeater from overflow of water. The water quality. Water quality in the bay is being polluted both by the waste water from the city of Nasom District Sila District and Tad Gloi District, be arid, subsidence of soil, decadent of soil, and environment on Agricultural chemical. Environmental sanitation quality of the villages is low. The study showed that most people has no idea to protect the environment or to revive the rich of the basin. To survive the richness of the basin, the people should play a great role as follows : 1. The mangrove wildlife sanctuary of upper Pasak basin in Lom Khoa distric Phetchabun Province must be protected as well as the sustaining coastal forest. 2. Changing of roast grass and corn to plough corn. 3. Dig reservoir of water, keep water. 4. Reject the destroying of the basin : No used pierce nether world water. 5. Eradicate filth and sanitation district. 6. Eradicate filth system : Conserve environment. 7. Reject the destroying of the basin : Prevent the basin from water pollution by : eradicate filth, sanitation district, waste water from the City of Nasom District Sila District Sila District and Tad Gloi District should be treated by building the treatment plants. Key word : Upper Pasak Basin, Participation of Communities, Natural Resources and Conservation Environmental.

มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: เพชรบูรณ์

Email: library@pcru.ac.th

Name: สภาวิจัยแห่งชาติ

Role: สภาวิจัยแห่งชาติ, ผู้ให้ทุนวิจัย

Created: 2553

Modified: 2554-10-05

Issued: 2554-10-05

งานวิจัย/Research report

application/octet-stream

tha

Grantor: มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์

©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	abstract.pdf	228.53 KB	391	2025-03-15 14:34:17
2	chapter1.pdf	2.2 MB	424	2024-06-27 03:20:39
3	chapter2.pdf	2 MB	435	2025-10-11 16:15:19
4	chapter2-1.pdf	411.21 KB	255	2024-05-17 21:48:53
5	chapter3.pdf	1.7 MB	235	2024-03-04 10:22:29
6	chapter4.pdf	339.8 KB	193	2024-06-27 03:23:49
7	chapter5.pdf	393.23 KB	209	2024-06-27 03:23:41
8	quote.pdf	188.63 KB	194	2024-03-04 10:23:18
9	supplement.pdf	382.71 KB	180	2024-03-04 10:23:40

ใช้เวลา

0.024899 วินาที