การศึกษากระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาในการทำเครื่องทองลงหิน บ้าน หนองบัวน้อย ตำบลหนองบัวน้อย อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา

A Study of Wisdom Transmission Process in Making Stone Bronze Ware Ban Nong Bua Noi, Nong Bua Noi Sub-district , Sikhiu district, Nakhonratchasima province.

Name: พระมหาเมธา คำไหล

keyword: ภูมิปัญญาไทย - - วิจัย.

LCSH: วิทยานิพนธ์

Classification :.DDC: ธบ072 ว2547 300.72 พ358ก

Abstract: วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์หลัก เพื่อศึกษากระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาในการทำเครื่องทองลงหิน ของบ้านหนองบัวน้อย ตำบลหนองบัวน้อย อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา การวิจัยครั้งนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้แนวคิดจากทฤษฎีทางสังคมวิทยา และมานุษยวิทยา เป็นแนวทางในการศึกษาและวิเคราะห์ข้อมูล กระบวนการวิจัยประกอบด้วย การเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร การสัมภาษณ์กลุ่มประชากรในพื้นที่บ้านหนองบัวน้อย จำนวน 20 คน โดยมีแนวคำถามเกี่ยวกับประวัติความเป็นมา คติความเชื่อ กระบวนการถ่ายทอดและพัฒนาการและการดำรงอยู่ของภูมิปัญญาในการทำเครื่องทองลงหิน รวมถึงได้ใช้ข้อมูลจาก การสังเกตการณ์แบบมีส่วนร่วมอย่างใกล้ชิด มาประกอบก่อนที่จะสรุปผลการวิจัย ผลการศึกษาพบว่า กระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาในการทำเครื่องทองลงหิน เป็น การถ่ายทอดองค์ความรู้และทักษะความชำนาญในการทำเครื่องทองลงหินให้กับสมาชิกใน ครอบครัวและเพื่อนบ้านใกล้เคียง โดยผู้ถ่ายทอด คือ ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้มีความรู้และทักษะในงานนี้เป็นอย่างดี และทั้งหมดเป็นหัวหน้าครอบครัว ดังนั้น ผู้รับการถ่ายทอดจึงเป็นบุตรหลานหรือภรรยา รวมทั้งเพื่อนบ้านใกล้เคียง ซึ่งได้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกันของกลุ่มผู้ทำเครื่องทองลงหิน ที่อยู่ในชุมชนเดียวกัน ลักษณะเนื้อหาของกระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญา ในการทำเครื่องทองลงหิน ครอบคลุมการจัดหาวัสดุอุปกรณ์เพื่อใช้ในการผลิตกระดิ่งทองลงหิน เครื่องมือที่ใช้ในการผลิตและกระบวนการผลิต ทุกขั้นตอน จนกระทั่งสำเร็จเป็นกระดิ่งโดยสมบูรณ์ สำหรับกระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาในการทำเครื่องทองลงหินนั้น พบว่า ผู้ถ่ายทอดให้ผู้รับการถ่ายทอดซึ่งเป็นผู้ที่อยู่อาศัยภายในครอบครัวเดียวกันหรือเพื่อนบ้านในละแวกเดียวกันได้ดูตัวอย่างของจริง ได้สัมผัสงาน เห็นแบบอย่างและสังเกตการปฏิบัติงานหรือการสาธิตให้ดูของผู้ ถ่ายทอดเป็นประจำในชีวิตประจำวันของผู้รับการถ่ายทอดจึงจดจำได้ มีการทำเลียนแบบ การฝึกฝนและลงมือปฏิบัติด้วยตนเอง โดยการเรียนรู้จะเป็นการรับการถ่ายทอดที่เกิดจากการทำงานจริง เริ่มจากงานที่ง่ายไปสู่งานที่ยากตามลำดับ รวมทั้งการได้รับการบอกกล่าวและแนะนำจากผู้ถ่ายทอดเพิ่มเติมอีก ทำให้เกิดเป็นความชำนาญและความสามารถผลิตผลงานที่มีคุณภาพดีเทียบเท่ากับ ผลงานของผู้ถ่ายทอด สื่อในการถ่ายทอดความรู้ ในการทำเครื่องทองลงหิน ได้แก่ สื่อของจริง ประกอบด้วยวัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือในการทำกระดิ่งทองลงหิน เช่น ดินเหนียว ขี้วัวแห้ง กาละมัง น้ำ กระป๋อง ขี้ผึ้ง เครื่องกลึง ฯลฯ รวมถึงการใช้สื่อบุคคล คือ ผู้ถ่ายทอดเป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้ วิธีการประเมินผลการถ่ายทอดความรู้ ใช้วิธีการสังเกต การสอบถาม การตรวจสอบ ตลอดจนการวิเคราะห์วิจารณ์จุดดีและจุดเสียร่วมกันระหว่างผู้ถ่ายทอดและผู้รับการถ่ายทอด การประเมินกระบวนการทำงานและผลงาน จะดูจากชิ้นงานที่ทำเป็นหลัก เช่น ความประณีต สวยงาม ความไพเราะกังวานของเสียงกระดิ่งทองลงหินว่าเป็นไปตามที่ต้องการก็ถือว่ามีคุณภาพ ใช้ได้ แสดงถึงผู้รับการถ่ายทอดมีความรู้ความเข้าใจมีทักษะความชำนาญและสามารถปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้องทุกขั้นตอนจนผู้ถ่ายทอดมั่นใจว่า ผู้รับความรู้จะสามารถถ่ายทอดให้แก่ช่างรุ่นต่อไปได้เป็นอย่างดี

สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี

Address: กรุงเทพฯ

Email: arc.dru@dru.ac.th

Name: ดร. ปรีดี โชติช่วง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Name: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. นิศารัตน์ ศิลปเดช

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Name: ดร. ขนิษฐา สุริยพร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Issued: 2547

วิทยานิพนธ์/Thesis

text/html

BibliograpyCitation : 123 หน้า : ภาพประกอบ

ISBN: 9749667387

CallNumber: ธบ072 ว2547 300.72 พ358ก

tha

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนา

Grantor: มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี

©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	ปก.pdf	82.96 KB	186	2025-02-27 12:04:26
2	บทคัดย่อ.pdf	188.9 KB	221	2025-02-27 12:03:59
3	บทที่ 1.pdf	196.19 KB	238	2022-04-06 06:35:22
4	บทที่ 2.pdf	653.66 KB	376	2024-12-06 14:20:08
5	บทที่ 3.pdf	120.59 KB	181	2022-06-08 14:42:18
6	บทที่ 4.pdf	1.19 MB	210	2022-06-08 14:44:35
7	บทที่ 5.pdf	244.33 KB	178	2025-02-26 11:35:19
8	บรรณานุกรม.pdf	143.27 KB	206	2024-04-01 09:14:55
9	ภาคผนวก ก.pdf	228.06 KB	136	2022-07-30 21:00:20
10	ภาคผนวก ข..pdf	78.95 KB	137	2022-07-30 21:00:34
11	ภาคผนวก ค..pdf	117.89 KB	132	2022-07-30 21:00:48

ใช้เวลา

-0.932621 วินาที