แจ้งเอกสารไม่ครบถ้วน, ไม่ตรงกับชื่อเรื่อง หรือมีข้อผิดพลาดเกี่ยวกับเอกสาร ติดต่อที่นี่ ==>
หากไม่มีอีเมลผู้รับให้กรอก thailis-noc@uni.net.th
หากไม่มีอีเมลผู้รับให้กรอก thailis-noc@uni.net.th
สานิจจ์ วิริยะกิจสุนทร. การสร้างปฏิบัติการด้านเศรษฐกิจทางเลือกของกลุ่มเกษตรกรเครือข่ายเกษตรอินทรีย์วิถีไท จังหวัดสงขลา. ปริญญาโท(Cultural Studies). WALAILAK UNIVERSITY. CENTER FOR LIBRARY RESOURCES AND EDUCATIONAL MEDIA. : Walailak University, 2011-08-04.
การสร้างปฏิบัติการด้านเศรษฐกิจทางเลือกของกลุ่มเกษตรกรเครือข่ายเกษตรอินทรีย์วิถีไท จังหวัดสงขลา
The Farmers Construct Alternative Economic Practice of Witeetai Organic Agriculture Network in Songkhla
Name: สานิจจ์ วิริยะกิจสุนทร
keyword:
เกษตรกรรมทางเลือก
ThaSH:
กลุ่มเกษตรกร
-- สงขลา
ThaSH:
เกษตรกร
-- เครือข่ายสังคม.
ThaSH:
เกษตรกรรมแบบยั่งยืน
ThaSH:
เกษตรกรรมแบบยั่งยืน
Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะศึกษาการสร้างปฏิบัติการเศรษฐกิจทางเลือกของกลุ่มเกษตรกรเครือข่ายเกษตรอินทรีย์วิถีไท จังหวัดสงขลา และการสร้างการยอมรับทางสังคมของกลุ่มเกษตรกรดังกล่าว ผลการศึกษาสรุปได้ดังนี้
ในกระแสการพัฒนาประเทศที่ต้องการสร้างความเติบโตทางเศรษฐกิจ เกษตรกรทุกพื้นที่ต่างประสบปัญหาไปในทำนองเดียวกัน 2 ด้าน คือ ด้านแรกทรัพยากรที่เป็นฐานการพึ่งตนเองเสื่อมโทรมลงตลอดเวลา และเกษตรกรถูกกระตุ้นให้ทำการเกษตรเชิงพาณิชย์เพื่อแสวงหารายได้มาใช้จ่ายตามมาตรฐานชีวิตแบบใหม่ ซึ่งส่งผลให้เกษตรกรต้องปรับตัวในการทำการเกษตรและอาชีพอื่นๆ โดยพบในหมู่บ้านที่เป็นกรณีศึกษาแห่งหนึ่งว่าพื้นที่นากลายเป็นที่น้ำท่วมลึกบ่อยครั้ง ในขณะที่มีน้ำเค็มรุกเข้ามาในคลองมากขึ้น เนื่องจากปริมาณน้ำฝนน้อยลงเพราะป่าไม้ถูกทำลาย ทำให้เกษตรกรในพื้นที่ดังกล่าวต้องหยุดทำนาไปโดยสิ้นเชิง และต้องปรับตัวให้แรงงานในครอบครัวออกไปขายแรงงานในเมือง และพยายามใช้พื้นที่ดอนน้ำท่วมไม่ถึง ปลูกผักยืนต้นเพื่อขายยอด ส่วนอีกหมู่บ้านหนึ่งเกษตรกรทำนาแบบพึ่งฟ้าพึ่งฝนมาแต่อดีต โดยในอดีตสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้เพราะต้นทุนในการดำรงชีวิตต่ำ เมื่อเข้าสู่การผลิตแบบพาณิชย์นอกจากต้นทุนการผลิตจะสูงขึ้นมากแล้วราคาขายผลผลิตยังไม่แน่นอนด้วย ครัวเรือนเกษตรกรต้องใช้แรงงานหลักในครอบครัวออกไปขายแรงงานเพื่อเป็นรายได้หลักของครอบครัว โดยที่ครัวเรือนส่วนหนึ่งเลิกทำนาและทิ้งที่นาว่างเปล่าไว้ แต่ส่วนใหญ่ยังพยายามทำนาอยู่ เมื่อมีนายทุนจากภายนอกเข้ามากว้านซื้อที่ดินเกษตรกรจึงตัดสินใจขายโดยง่าย ทั้งนี้แม้ทั้ง 2 ชุมชนจะประสบปัญหาต่างกันบ้างและปรับตัวต่างกันบ้าง แต่ว่ามีลักษณะร่วมในเชิงหลักการ คือเกษตรกรยังคงพยายามทำการเกษตรอยู่ และเป็นการเกษตรแบบใช้สารเคมีเพื่อผลิตแบบเข้มข้นสำหรับขาย โดยยังไม่มีใครคิดถึงการทำเกษตรแบบอินทรีย์หรือเกษตรทางเลือกอื่นๆ แต่ว่าก็พอเห็นได้ว่าเกษตรกรพยายามดิ้นรนปรับตัวเพื่อหาโอกาสใหม่ๆ ให้แก่การดำรงชีวิตของตน
สมาคมเกษตรอินทรีย์วิถีไท จังหวัดสงขลา เป็นกลุ่มเกษตรกรหัวก้าวหน้าที่เข้าไปสนับสนุนการเรียนรู้เรื่องเศรษฐกิจทางเลือกให้แก่เกษตรกร โดยเน้นการทำเกษตรแบบอินทรีย์ และการสร้างผลิตภัณฑ์บางอย่างเพื่อการพึ่งตนเอง ในเรื่องการทำเกษตรแบบอินทรีย์นั้นพบว่ามีเกษตรจำนวนหนึ่งจากทั้ง 2 หมู่บ้านเข้ารับการอบรม โดยที่เกษตรกรส่วนใหญ่ไม่เข้าร่วม เหตุผลของกลุ่มเกษตรกรที่ไม่เข้าร่วม คือ การทำเกษตรแบบอินทรีย์นั้นไม่สามารถทำให้เกิดผลได้จริง ทั้งในแง่ของการไม่สามารถกำจัดศัตรูพืช พืชเจริญเติบโตช้า และคิดว่าการใช้สารเคมีที่ไม่มากเกินไปไม่น่าจะเป็นอันตรายต่อใครได้ ส่วนผู้ที่เข้าไปรับการอบรมก็ด้วยความคิดพื้นฐานเรื่องการลดต้นทุนการผลิต การคิดว่าข้าวและพืชผักปลอดสารพิษนั้นอาจขายได้ราคาดีกว่า และเพื่อความปลอดภัยของตนเอง
ชาวบ้านที่เข้ารับการอบรมได้สร้างปฏิบัติการการทำเกษตรอินทรีย์ของตนเองในระดับที่ ไม่เหมือนกัน โดยจำแนกเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มแรก เกษตรกรทำการเกษตรแบบอินทรีย์ทั้งหมด เงื่อนไขของกลุ่มนี้ คือได้ใกล้ชิดกับการดำเนินงานของสมาคมเกษตรอินทรีย์วิถีไทมากกว่า กลุ่มอื่น บางคนมีรายได้จากทางอื่นอยู่แล้ว ต้องการทำเกษตรแบบอินทรีย์เพื่อการบริโภคเท่านั้น กลุ่มที่สอง เกษตรกรทำการเกษตรแบบอินทรีย์พร้อมๆ กับการทำเกษตรแบบใช้สารเคมี โดยแบ่งที่ดินส่วนหนึ่งปลูกผักหรือข้าวแบบใช้สารเคมี และใช้ที่ดินอีกส่วนหนึ่งปลูกผักหรือข้าวแบบอินทรีย์ เหตุผลสำคัญอยู่ที่การขายในตลาดได้เป็นหลัก คือแม้ผักและข้าวแบบอินทรีย์จะขายได้ราคาดีกว่า แต่ว่าตลาดยังแคบ เนื่องจากราคาสูงกว่าผักและข้าวทั่วไป เพราะทำได้ยากกว่าและผลผลิตต่อพื้นที่น้อยกว่า รวมทั้งผู้บริโภคส่วนใหญ่ยังไม่เชื่อว่าผลผลิตดังกล่าวจะปลอดสารพิษจริง ดังนั้นเกษตรกรที่ยังต้องพึ่งรายได้จากการทำการเกษตรจึงเลือกที่จะปลูกผักหรือข้าวแบบใช้สารเคมีควบคู่ไปด้วย เพื่อขายผลผลิตในตลาดตามปกติอีกทางหนึ่ง แต่ว่าในการบริโภคนั้นพวกเขาจะบริโภคผักหรือข้าวที่ปลอดสารพิษ กลุ่มที่สาม คือเกษตรกรที่เข้ารับการอบรมแล้วไม่ได้ปรับเปลี่ยนไปทำการเกษตรแบบอินทรีย์เลย กลุ่มนี้จะเป็นเกษตรกรที่ปลูกผักหรือทำนามาก และพึ่งรายได้จากการผลิตดังกล่าวเป็นรายได้หลัก เกษตรกรกลุ่มนี้เห็นว่าการทำการเกษตรแบบอินทรีย์นั้นต้องลงแรงมาก ยากจะทำได้ในกรณีที่ต้องผลิตเพื่อขายอย่างเข้มข้น
อย่างไรก็ตามเกษตรกรกลุ่มที่ทำการเกษตรแบบอินทรีย์ไม่ว่ากรณีใดต่างก็พยายามที่จะสร้างการเคลื่อนไหวในสังคมเพื่อให้เกิดเครือข่ายทางสังคมที่กว้างขวางขึ้น เพื่อในด้านหนึ่งจะสามารถขายผลผลิตแบบอินทรีย์ได้มากขึ้น ในอีกด้านหนึ่งเพื่อให้ตัวตน (identity) แบบใหม่ของเกษตรกรกลุ่มนี้ที่พยายามสร้างขึ้น คือ ผู้ผลิตอาหารที่ปลอดภัย ได้รับการยอมรับจากสังคมในวงกว้างมากขึ้น การเคลื่อนไหวเพื่อสร้างเครือข่ายดังกล่าวกระทำทั้งผ่านกลไกและเครือข่ายของสมาคมเกษตรอินทรีย์วิถีไทและเครือข่ายของกลุ่มเอง รูปแบบการเคลื่อนไหวส่วนใหญ่จะออกมาในรูปของการไปออกงานในงานเกี่ยวกับการเกษตร งานแสดงผลิตภัณฑ์ชุมชน งานอาหารและสุขภาพ โดยการไปร่วมงานแต่ละครั้งกลุ่มเกษตรกรพยายามแสดงให้เห็นถึงคุณค่าของการทำเกษตรแบบอินทรีย์ ตัวตนของเกษตรกรที่ทำเกษตรแบบอินทรีย์ เครือข่ายที่กว้างขวาง ด้วยวิธีการแสดงผลผลิตที่มีลักษณะเด่น การพูดคุยด้วยแนวคิดและตัวอย่างที่ชัดเจน การแต่งกายและการแสดงออกแบบเรียบง่ายแต่ดูมีสุขภาพดี แม้ว่าในความเป็นจริงจะมีเกษตรกรบางส่วนยังคงทำเกษตรแบบใช้สารเคมีอยู่ และก็ไปร่วมงานดังกล่าวด้วย แต่ความเป็นจริงนี้จะไม่ถูกนำเสนอไม่ว่าจะเป็นงานใด
เงื่อนไขที่ทำให้เกษตรกรสร้างปฏิบัติการเศรษฐกิจทางเลือกดังกล่าวได้แก่ ประการแรกเกษตรกรมีปัญหาในการทำเกษตรแบบเดิมและต้องการหาทางออกที่ดีกว่า ปัญหาดังกล่าวได้แก่ต้นทุนการผลิตสูงในขณะที่ราคาขายไม่สมดุลกัน บางกรณีรวมถึงปัญหาที่มีต่อสุขภาพด้วย ประการที่สอง สามารถทำให้เกษตรกรอยู่รอดทางเศรษฐกิจได้ ประการที่สาม จะต้องมีปัญญาชนที่มีจุดยืนแบบเกษตรกรเข้ามาสนับสนุนด้านความคิดและการสร้างปฏิบัติการ ประการที่สี่ สามารถสร้างและขยายเครือข่ายได้มากพอสมควร แต่ทั้งนี้เกษตรกรที่อยู่ภายใต้เงื่อนไขลักษณะเดียวกันก็อาจสร้างปฏิบัติการเศรษฐกิจทางเลือกต่างกันขึ้นอยู่กับแนวจริต (habitus) ของแต่ละคนหรือแต่ละกลุ่มที่มีแตกต่างกันไป
Abstract:
This thesis aims to study the creation of alternative economic practices by networks of Witeetai organic farmers in the province of Songkhla, and efforts to build social acceptance of such farmers. The findings of the study can be summarized as follows.
As a result of current efforts to development the country by emphasizing economic growth farmers in every region are experienced two sides of a similar problem. Firstly, natural resources that were once the basis for their livelihood are in a continuous state of degradation. Farmers are encouraged to practice commercial agriculture in order to create an income to cover the expenses associated with new standards of living. Farmers are forced to adjust to new ways of practicing agriculture and other occupations. It was found that in one village which was used as a case-study rice fields often experienced severe flooding, while at the same time increasing amounts of salty water flowed into the canal as a result of decreased rainfall due to deforestation. This has resulted in farmers in these areas completely ceasing their farming activities. Members of the family are forced to work as laborers in the city. The higher areas of land which are not subject to flooding are used to grow vegetables to sell. In another village studied farmers have tried to practice agriculture as they had in the past by relying on natural rainfall. In the past, this form of agriculture was possible because the cost of living was low. However as we have moved towards a system of commercial agricultural production, not only are production costs much higher but the selling price of the agricultural products is also uncertain. Family members in agricultural families are forced to sell their labour to provide the familys main source of income. While some families have stopped rice farming altogether and leave rice fields fallow most are still trying to farm. When outside capitalists come in to buy up land farmers often decide to sell their fields. Although both of these communities have faced different problems and have adapted themselves in different ways, there is one major similarity. Farmers are still trying to farm, but they practice a form of agriculture which uses large amounts of chemicals in order to increase production for sale. No-one has considered organic farming or other forms of alternative agriculture. Nevertheless, it is possible to see that some farmers are trying hard to adapt themselves and to seek new opportunities in order to support their livelihood.
The Witeetai Organic Agriculture Association in Songkhla is a group of progressive farmers who provide support for farmers who wish to learn about economic alternatives. The emphasis is on organic agriculture and the creation of products to enhance self sufficiency. In the area of organic agriculture it was found that a number of farmers from both case-study villages received training from this Association. The majority of farmers, however, did not participate. The reasons for the lack of participation by many farmers is their view that organic agriculture has not been able to produce actual results. Using these methods pests are not able to be destroyed and the plants grow slowly. These farmers believe that if chemicals are not overused they are unlikely to be harmful. Those who do participate in the training programs believe that in the basic idea that it may help them reduce production costs, that organic rice and vegetables might fetch a better price, and out of concern for their own safety.
Villagers who have received training have experienced different results from organic farming. They may be divided into 3 groups. In the first group all members practiced organic farming. The main reason for this was that they were located closer to the operations of the Witeetai Organic Agriculture Association. Some farmers had alternative sources of income and practised organic farming only for their own consumption. The second group consisted of farmers who practised both organic farmers and farming with agricultural chemicals. They divided their land into areas where they grew rice or vegetables using chemicals and another part of their land where they grew organic vegetables or rice. The main factor involved in their decision was the need to sell most of their produce at the market. That is, even though organic rice and vegetables fetched a better price, the market for such products is still too small because the price is higher than the general price of rice and vegetables, because they are more difficult to produce and the average yield per area is lower. Also, most consumers still do not believe that the produce is really grown organically. Farmers whose income depends upon farming therefore choose to farm vegetables or rice grown using agricultural chemicals at the same time as organic farming, so they can sell their produce on the market as usual. However for their own consumption they will consume organic vegetables and rice. The third group received training but did not change their farming methods to organic farming. This group is made up of farmers who grow large amounts of rice or vegetables, and their principal income is from the production of these crops. These farmers believe that organic farming requires large efforts, which is difficult when the main emphasis is on production for sale.
Nevertheless, all the groups of farmers who practiced organic farming have tried to build a social movement with the aim of developing wider social networks in order, on the one hand, to sell more organic products, and on the other hand so that their identity as Producers of Safe Food is more widely accepted by society. The movement to create this network is carried out both via the mechanisms and networks of the Witeetai Organic Agriculture Association as well as through the groups own networks. Most forms of the movement involve exhibitions at agricultural Shows, community products exhibitions, and food and health festivals. In involving themselves in these events the farmer groups try to demonstrate the value of organic agriculture, their identity as farmers who practice organic agriculture, and their extensive networks, using methods that highlight the main features of the products. They discuss the concept of organic farming and give clear examples, wear special costumes, and present themselves in a way where they appear modest but healthy. In fact, some farmers who participate in these events still practise agriculture using chemicals, but this is not mentioned at such events.
The reasons that farmers are creating alternative economic practices include the following: first, farmers are experiencing problems with traditional forms of agricultural problems and are seeking a better alternative. These problems include high production costs which are not matched by the sale price. Sometimes they are also experiencing health problems. Secondly, farmers believe that alternative agriculture may help farmers survive economically. Third, there are intellectuals who believe in the farmers way of life who provide them with academic and practical support. And fourth, it may help them to create and significantly expand networks. Even though farmers may be subject to similar conditions nevertheless they may create alternative economic practices that are different from each other. Each practice depends on the different habitus of each person or group.
WALAILAK UNIVERSITY. CENTER FOR LIBRARY RESOURCES AND EDUCATIONAL MEDIA
Address:
NAKON SI THAMMARAT
Email:
clm@wu.ac.th
Name: เลิศชาย ศิริัชัย
Role:
คณะกรรมการที่ปรึกษา
Created:
2011-08-04
Modified:
2025-04-28
Issued:
2554-08-04
วิทยานิพนธ์/Thesis
application/pdf
CallNumber:
HM741 ส6ก 2552
tha
DegreeName: Master of Arts (Cultural Studies)
Descipline: Cultural Studies
Grantor: Walailak University
Level: ปริญญาโท
©copyrights มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
RightsAccess:
ใช้เวลา
0.054055 วินาที
สานิจจ์ วิริยะกิจสุนทร
| Title | Contributor | Type |
|---|---|---|
| การสร้างปฏิบัติการด้านเศรษฐกิจทางเลือกของกลุ่มเกษตรกร เครือข่ายเกษตรอินทรีย์วิถีไท จังหวัดสงขลา
มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ สานิจจ์ วิริยะกิจสุนทร | เลิศชาย ศิริชัย | วิทยานิพนธ์/Thesis |
| การสร้างปฏิบัติการด้านเศรษฐกิจทางเลือกของกลุ่มเกษตรกรเครือข่ายเกษตรอินทรีย์วิถีไท จังหวัดสงขลา
มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ สานิจจ์ วิริยะกิจสุนทร | วิทยานิพนธ์/Thesis |
เลิศชาย ศิริัชัย
| Title | Creator | Type and Date Create |
|---|