การศึกษาวิเคราะห์สุขภาวะเชิงพุทธของญาติผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อม ในโรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่

Name: วราพร ราชเนตร

keyword: การศึกษาวิเคราะห์

; สุขภาวะเชิงพุทธ

; ผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อม

; โรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่

Abstract: งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาสุขภาวะของญาติผู้ป่วยสมองเสื่อมในโรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่ 2) เพื่อศึกษาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนามาใช้รักษาสุขภาวะของญาติผู้ป่วยสมองเสื่อมในโรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่ 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์สุขภาวะเชิงพุทธของญาติผู้ป่วยสมองเสื่อมในโรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและสัมภาษณ์ญาติผู้ป่วยสมองเสื่อมโรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่จำนวน 15 ราย ผลการวิจัยพบว่า ภาวะสมองเสื่อมเกิดจากความเสื่อมของเซลล์สมองจนส่งผลต่อความสามารถในด้านต่างๆ ถดถอย เช่น ความจำ การคิด การใช้เหตุผล การตัดสินใจ การใช้ภาษา มีการเปลี่ยนแปลงด้านบุคลิกภาพ พฤติกรรมและอารมณ์ โดยมีผลกระทบต่อความสามารถในการประกอบกิจวัตรประจำวันและการเข้าสังคม การดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมส่วนใหญ่เป็นการดูแลที่บ้าน ญาติมีบทบาทในการดูแลผู้ป่วยโดยตรง แต่การดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมเป็นภาระที่หนัก เพราะต้องดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิดและต่อเนื่อง ญาติจึงเป็นกลุ่มคนที่เสี่ยงต่อการสูญเสียสุขภาวะ ปัญหาสุขภาวะของญาติผู้ป่วยสมองเสื่อมโรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่ พบว่า มีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง โรคเบาหวาน มีความเครียด เหนื่อยล้า ท้อแท้ เศร้า โกรธ สำนึกผิด ความสัมพันธ์กับเพื่อนบ้านไม่ดี เก็บตัว รายได้มาจาก เงินบำนาญ และจากบุตรที่นำมาช่วยเหลือ หลักธรรมโดยตรงที่นำมาใช้รักษาสุขภาวะของญาติผู้ป่วยสมองเสื่อมโรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่ มี 4 หมวด คือ สัปปายะ 7 กัลยาณมิตรธรรม ไตรลักษณ์ และสังคหวัตถุ ๔ และหลักธรรมอื่นๆที่สัมพันธ์ คือ กตัญญูกตเวที และทิศ 6 ซึ่งหลักธรรมเหล่านี้นำไปใช้แก้ปัญหาสุขภาวะในด้านต่างๆ เช่น ปัญหาสุขภาวะด้านร่างกาย ใช้อิริยาปถสัปปายะ ด้านอาหารโภชนาการ ใช้โภชนสัปปายะ ด้านการพักผ่อน ใช้อาวาสสัปปายะและอิริยาปถสัปปายะ ด้านอนามัยและสิ่งแวดล้อม ใช้อาวาสสัปปายะ โคจรสัปปายะ โภชนสัปปายะและอิริยาปถสัปปายะ ปัญหาสุขภาวะด้านอารมณ์และจิตใจ ใช้สังคหวัตถุ ข้อ ปิยวาจา ใช้สัปปายะ ข้อภัสสสัปปายะและปุคคลสัปปายะ ร่วมกับกัลยาณมิตรและไตรลักษณ์ ปัญหาสุขภาวะด้านสังคม ใช้สังคหวัตถุ คือ ทาน ปิยวาจา อัตถจริยา หลักกัลยาณมิตร และปุคคลสัปปายะ ปัญหาสุขภาวะด้านเศรษฐกิจ ใช้สังคหวัตถุ ข้อ ทาน อัตถจริยา ร่วมกับกัลยาณมิตร ผลของการใช้หลักธรรมพบว่า ญาติผู้ป่วยสมองเสื่อมโรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่มีสุขภาวะดีถึงดีมาก ร่างกายแข็งแรง รู้จักการออกกำลังกาย เครียดลดลง ยอมรับในตัวผู้ป่วยมากขึ้น ไม่เก็บตัว สัมพันธภาพกับเพื่อนบ้านดีขึ้น รู้จักประหยัด ไม่เครียดเรื่องเศรษฐกิจ

Abstract: The purposes of this research were: 1) to study the health of relatives of dementia patients in Chiang Mai Neurological Hospital; 2) to study Buddhist principles for the health treatment of dementia patient’s relatives in Chiang Mai Neurological Hospital; 3) to analytical study the Buddhist health of dementia patient’s relatives in Chiang Mai Neurological Hospital. It was a qualitative research by collecting data from documents and interviewing 15 relatives of dementia patients in Chiang Mai Neurological Hospital. Its results were shown that : The dementia is caused by the degeneration of brain cells that affects the ability in various fields such as memory, thinking, reasoning, decision-making, language use, and changes in personality, behavior and mood. It also affects to the ability in performing daily activities and socializing. Most of the care for dementia patients is a home care. Their relatives play directly role in caring them. But in caring dementia patients, it is so heavy burden because they have to always and closely take care of the patients. Their relatives, therefore, are the risky groups in losing their health. Health problems of the dementia patient’s relatives in Chiang Mai Neurological Hospital were found that they have got chronic diseases such as the high blood pressure, high blood lipids, diabetes, stress, fatigue, discouragement, sadness, remorse, bad relationship with neighbors, introverted. Their incomes are from pensions and from the help of their children. There are 4 Buddhist principles for correctly health treatment of dementia patient’s relatives in Chiang Mai Neurological Hospital namely : 7 Sappãya (suitable things), Kalyãnamitta (qualities of a good friend, Trilakkhana (the Three Characteristics) and 4 Sangahavatthu (principles of service). On the related principles are gratitude and 6 Directions. These Buddhist principles are used to solve the various Welbeing’s problems such as; Iriyapathasappãya(suitable posture) is treated in solving the physical term, Bhojanasappãya(suitable food) is for the sake of nutrition, Åvãsasappãya(suitable abode) and Iriyãpathasappãya are for the sake of nutrition in relaxation. For the term of health and environment, the Åvãsasappãya, Gocarasappãya(suitable resort), Bhojanasappãya and Iriyapathasappãya are used. For emotional and mental problems, Piyavãcã(kindly speech) of Sangahavatthu, Bhassasappãya(suitable speech) and Puggalasappãya, together with the Three Charateristricsare used. For the problem of social well-being, Dana(charity) Piyavaca and Atthacariya(rendering services) of Sangahavatthu, Kalyãnamitta and Puggalasappãya(suitable person) are used. For solving the economic problem, Dãna Attyhacariyã and Kalyãnamitta are treated. The outcomes in using the Buddhist Priniple were found that the dementia patient’s relatives in Chiang Mai Neurological Hospital were in a good into a very good health. They are physically strong and aware of how to do exercise, reduce stress, more admire the patient, not be introverted, better keep relationship with neighbors, know how to save, not be nervous about the economy.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พิสิฏฐ์ โคตรสุโพธิ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: วิโรจน์ วิชัย

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2564

Modified: 2568-09-24

Issued: 2568-09-24

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	วราพร ราชเนตร.pdf	2.14 MB	1	2025-10-02 17:05:42

ใช้เวลา

0.019731 วินาที