หน้าที่ของผู้ประกอบธุรกิจในการยอมรับการชำระหนี้จากผู้บริโภคด้วยเงินสด: ศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายของประเทศเบลเยี่ยมและประเทศไทย: รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์

Name: เฉลิมวุฒิ ศรีพรหม

keyword: หลักเงินตราใช้ชำระหนี้ได้ตามกฎหมาย

; ระบบบังคับรับชำระหนี้ด้วยเงินสด

; พระราชบัญญัติว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542

Abstract: งานวิจัยชิ้นนี้ศึกษาหน้าที่ของผู้ประกอบธุรกิจในการยอมรับการชำระหนี้จากผู้บริโภคด้วยเงินสดผ่านการวิเคราะห์เชิงกฎหมายเปรียบเทียบระหว่างกฎหมายของประเทศเบลเยี่ยมและประเทศไทย โดยคำถามหลักของงานวิจัย คือ ผู้ประกอบธุรกิจมีหน้าที่ยอมรับชำระหนี้จากผู้บริโภคด้วยเงินสดหรือไม่ ทั้งในกรณีที่มีข้อตกลงและไม่มีข้อตกลงอย่างชัดแจ้งเกี่ยวกับสิทธิของผู้ประกอบธุรกิจในการปฏิเสธไม่รับเงินสดสำหรับการชำระหนี้เงิน ผลการศึกษาพบว่ากฎหมายของประเทศเบลเยี่ยมบังคับให้ผู้ประกอบธุรกิจต้องรับชำระเงินสดจากผู้บริโภค ไม่ว่าจะเป็นธนบัตรหรือเหรียญกษาปณ์สกุลยูโร ในกรณีที่การชำระเงินสดเกิดขึ้นในระหว่างผู้บริโภคและผู้ประกอบธุรกิจอยู่ซึ่งหน้า อย่างไรก็ตาม กฎหมายได้กำหนดข้อยกเว้นเปิดช่องให้ผู้ประกอบธุรกิจไม่รับชำระหนี้ด้วยเงินสดได้ ถ้าหาก (1) มีข้อห้ามหรือข้อจำกัดตามกฎหมายว่าด้วยการป้องกันการฟอกเงินและการสนับสนุนทางการเงินแก่ผู้ก่อการร้ายและว่าด้วยข้อจำกัดการใช้เงินสด (2) มีเหตุผลชั่วคราวเรื่องความปลอดภัย และ (3) มูลค่าธนบัตรไม่ได้สัดส่วนกับมูลหนี้ ในทางตรงกันข้าม ระบบกฎหมายไทยไม่มีบทบัญญัติบังคับการรับชำระหนี้ด้วยเงินสด โดยทั่วไป ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์จะกำหนดให้ผู้ประกอบธุรกิจมีหน้าที่รับชำระหนี้เงินจากผู้บริโภคด้วยเงินสดหากไม่มีข้อตกลงยกเว้นเอาไว้เป็นพิเศษ ฉะนั้น หากผู้บริโภคเสนอชำระหนี้ด้วยเงินสด ผู้ประกอบธุรกิจย่อมมีหน้าที่รับชำระ มิฉะนั้น อาจตกเป็นเจ้าหนี้ผิดนัดได้เว้นแต่จะมีมูลอันจะอ้างกฎหมายได้ ดังนั้น งานวิจัยชิ้นนี้จึงเสนอการปรับปรุงกฎหมายไทยให้รับรองระบบบังคับรับชำระหนี้ด้วยเงินสดโดยมีข้อยกเว้นตามกฎหมายในบางกรณีเท่านั้น เหตุผลเบื้องหลังที่สำคัญมีสองประการ คือ (1) เพื่อให้หลักเงินตราใช้ชำระหนี้ได้ตามกฎหมายที่ได้รับรองไว้อย่างชัดแจ้งภายใต้กฎหมายเงินตรามีผลใช้บังคับได้จริงในทางปฏิบัติ และ (2) เพื่อขจัดการเลือกปฏิบัติทางอ้อมต่อผู้บริโภคที่อยู่ในกลุ่มเปราะบางทางการเงินหรือเศรษฐกิจ ข้อเสนอแนะในทางปฏิบัติรวมไปถึงการปรับปรุงพระราชบัญญัติว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542 โดยเพิ่มเติมบทบัญญัติกำหนดห้ามผู้ประกอบธุรกิจปฏิเสธไม่รับชำระราคาสินค้าหรือบริการด้วยเงินสดในกรณีการชำระราคาเฉพาะหน้าผู้ประกอบธุรกิจเว้นแต่จะมีมูลอันจะอ้างกฎหมายได้ นอกจากนี้ บทบัญญัติที่เสนอยังกำหนดให้ข้อตกลงหรือประกาศล่วงหน้าฝ่ายเดียวที่ไม่เป็นไปตามหลักการดังกล่าวมีผลตกเป็นโมฆะ

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. คณะนิติศาสตร์

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2568

Modified: 2568-09-19

Issued: 2568-09-19

งานวิจัย/Research report

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.res.2025.14

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	san112.pdf	2.73 MB	1	2025-09-28 15:15:53

ใช้เวลา

0.028578 วินาที