หัตถบำบัด : ข้อพิจารณาเชิงจริยธรรมทางการแพทย์

Name: มธุนันท์ ธันยธรฐิติกุล

keyword: หัตถบำบัด

; จริยธรรม

; การแพทย์

; การนวดแบบแผนโบราณ

Abstract: วิทยานิพนธ์ นี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาพัฒนาการและวิถีเชิงปฏิบัติในหัตถบำบัด 2) เพื่อศึกษาจริยธรรมทางการแพทย์ในหัตถบำบัด 3) เพื่อวิเคราะห์จริยธรรมทางการแพทย์ในหัตถบำบัด เป็นการวิจัยเอกสาร ผลการศึกษาพบว่า ประวัติความเป็นมาและพัฒนาการของหัตถบำบัดไทย มีมายาวนานตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยถึงปัจจุบัน หัตถบำบัดมีรูปแบบการนวดแบบแผนโบราณ เริ่มต้นเกิดจากการบีบนวด เพื่อช่วยเหลือกันเองในครอบครัว ให้คลายจากการปวดเมื่อย ผลจากการปฏิบัติ จึงเกิดการเรียนรู้ จดจำ ทำซ้ำ พัฒนา จนมีแบบแผนในการนวดเป็นขั้นเป็นตอน มีองค์ความรู้ชัดเจนทั้งทฤษฎีและปฏิบัติขึ้นมา และสืบทอดความรู้เป็นมรดกของชาติจากรุ่นสู่รุ่นที่ควรอนุรักษ์ไว้ การนวดหัตถบำบัดในปัจจุบัน ได้รับการพัฒนาส่งเสริมให้เป็นทางเลือกหนึ่งในการดูแลรักษาสุขภาพของประชาชน วิชาชีพแพทย์แผนไทย ได้รับการจัดระเบียบและพัฒนามาตามลำดับ ตามพระราชบัญญัติการแพทย์ ปี พ.ศ. 2466 มีการบัญญัติ คำว่า “จรรยาบรรณแพทย์” ขึ้นเป็นครั้งแรก โดยยึดแนวทางปฏิบัติทางจริยศาสตร์ 3 ประการ คือ (1) จริยศาสตร์ตะวันตก เช่น หลักการทำความดี เป็นหน้าที่ของมนุษย์, หลักมหสุขที่ยึดผลประโยชน์และความสุขสูงสุดแก่คนหมู่มาก คำสาบานของ ฮิปโปเครติส ที่ต้องการรักษาคนไข้ให้หายเจ็บป่วย ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ให้พ้นทุกข์โดยไม่หวังสิ่งตอบแทน การทำให้คนไข้เจ็บน้อยที่สุดได้ประโยชน์มากที่สุด การรักษาความลับของคนไข้ (2) จริยธรรมทางการแพทย์ของไทย มีความใกล้ชิดกับหลักคำสอน ในพระพุทธศาสนา แพทยาลังการ กล่าวถึง คุณธรรม 12 ประการของแพทย์ เช่น เป็นผู้มีใจเมตตา กรุณา มีความซื่อสัตย์สุจริต และ (3) พุทธจริยธรรม ที่การแพทย์แผนไทยต้องใช้มาเป็นแนวทางในการปฏิบัติ ซึ่งประกอบด้วยหลักธรรมชั้นต้น ชั้นกลาง ชั้นสูง หลักธรรมอื่นๆ เช่น ศีล 5, หิริ โอตัปปะ, พรหมวิหาร 4, อิทธิบาท 4, โลกธรรม 8 ซึ่งหลักธรรมเหล่านี้ ปรากฏอยู่ในคุณธรรม 10 ประการของหมอนวดไทย วิเคราะห์จริยธรรมในหัตถบำบัด พบว่า คุณค่าที่ดีงาม คือ การได้รักษาคนไข้ให้พ้นทุกข์ หายจากอาการเจ็บป่วย สิ่งที่เกิดขึ้นตามมา คือ เมื่อคนพ้นทุกข์ ความสุขก็บังเกิด เมื่อหายจากความเจ็บป่วย ทุกข์ทรมาน ความสุขใจ ดีใจ ปลื้มปีติ ก็เกิดตามมา เมื่อกายพ้นทุกข์ จิตก็สบาย ชีวิตก็ปลอดโปร่ง ศีล สมาธิ ปัญญาก็จะเกิดขึ้นได้โดยง่าย จริยธรรมในหัตถบำบัด คือ ความเมตตา กรุณา การช่วยเหลือแบ่งปัน ความสุภาพ อ่อนโยน การอ่อนน้อมถ่อมตน ปัจจุบัน อาชีพนวดแผนไทยได้รับการยอมรับ มีการจัดระเบียบและการควบคุมจริยธรรม มีการขึ้นทะเบียนรับรองมาตรฐานวิชาชีพจากภาครัฐ จัดระเบียบสถานประกอบการ ผู้ให้บริการนวดอย่างเป็นระบบมากขึ้น

Abstract: The Thesis focused on three purposes: 1) to study the development and practical ways in massage therapy, 2) to study the medical ethics in massage therapy and 3) to analyze the medical ethics in massage therapy. It is the documentary research. Its results were found that: According to the history and development of Thai massage therapy, it had been a long time handed down since the Sukhothai period upto the present. The massage therapy is the traditional form in doing massage, that is occcuring by squeezing each other to relieve the pains within members of family. Its practical result has caused of learning, remembering, repeating, and the sytematic massage pattern has been developed and inherited the reservable national heritage knowledge from generation to generation. The present massage therapy has been developed and promoted to be as an alternative way for public health care. Regarding the Thai traditional medical profession, has been ordinary organized and developed. According to the 1923 Medical Act, the term “medical ethics” was first laid with following the guidelines of 3 ethical practice namely: (1) the Western ethics such as the principle of doing good is the duty of man, the principle of the greate happiness which aims to the massive greatest benefit and happiness, the Hippocrates' vow to heal the sick, helping human fellows to get suffering rit without expecting anything in return, minimizing the pain of the patient and keeping their the most confidentiality. (2) Thai medical ethics have a close related with the Buddhist doctrine. The medical manuscript has mentioned about the 12 virtues of a physician, such as being kind, compassionate, honest, and (3) The Buddhist ethics on wchich Thai traditional medicine had applied as a practical guideline. It consists of the primary, middle, and higher ethical principles namely the Five Precepts, Hiri (Moral Shame) Otappa (Moral Dread), 4 Brahmaviharas (Sublime States of Mind), 4 Iddhipadas (Basis for Success), and 8 Worldly Dhammas. Those Doctrines are found in the 10 virtues of Thai masseuses. The analysis on vethics in massage therapy was found that the good value is to heal the patients recovered from their suffering and illness. What happens next is the happiness when people are free from suffering. The happiness, joy, delightfulness and rature haves arisen, when one is healed of sickness and tuamar. Wheneve the body is freed from suffering , the mind is also happy and the life is safe. From this, morality, concentration, and wisdom can easily arise. The ethics in massage therapy are such as loving kindness, compassion, sharing, politeness, gentleness, and humility. At present, the Thai massage profession is approoved with having disciplines and ethics been organized and controlled. It has also been registered for the professional certification from the State and more sytematic organized the enterprise and massage providers.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: วิโรจน์ วิชัย

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พิสิฏฐ์ โคตรสุโพธิ์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2568-08-27

Issued: 2568-08-27

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาปรัชญา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	มธุนันท์ ธันยธรฐิติกุล.pdf	2.03 MB

ใช้เวลา

0.029281 วินาที