รูปแบบการจัดการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา

Name: จิระวัฒน์ โรจนศิลป์

keyword: การจัดการเรียนการสอน

; รูปแบบการจัดการเรียนการสอน

; วิชาพระพุทธศาสนา

; พระพุทธศาสนา

Abstract: ดุษฎีนิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการคือ 1) เพื่อศึกษาเนื้อหาสาระในหลักสูตรการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาหลักสูตรการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา 3) เพื่อนำเสนอรูปแบบการจัดการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา การวิจัยครั้งนี้เป็นใช้รูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitetive Research) แบบภาคสนาม (Field Research) ผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการเรียนการสอนโรงเรียนวิถีพุทธจำนวน 18 คน สนทนากลุ่มเฉพาะ 9 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาประกอบบริบท ผลการวิจัยพบว่า 1) เนื้อหาสาระในหลักสูตรการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนาใช้หลักสุตรของสพฐ. หากพิจารณาเปรียบเทียบจำนวนตัวชี้วัดกับสาระอื่นๆ แล้วพบว่าสาระที่หนึ่งศาสนาศีลธรรมจริยธรรมมีจำนวนตัวชี้วัดมากที่สุดรองลงมาคือสาระที่ 4 ประวัติศาสตร์มี 81 ตัวชี้วัดสาระที่สองหน้าที่พลเมืองวัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตในสังคมมี 72 ตัวชี้วัดสาระที่ห้าภูมิศาสตร์มี 68 ตัวชี้วัดและสาระที่สามเศรษฐศาสตร์มี 62 ตัวชี้วัดตามลำดับการกำหนดนโยบายของสพฐ. ที่ทำให้พระพุทธศาสนาต่างๆ ทั้งศีลธรรมและจริยธรรมเป็นสาระการเรียนรู้แกนกลางส่งผลให้หน่วยงานทางการศึกษาทุกระดับตั้งแต่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาหน่วยงานท้องถิ่นและโรงเรียนต้องนำเนื้อหาสาระการเรียนรู้แกนกลางที่กำหนดไปใช้เป็นกรอบและทิศทางในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาและใช้ในการจัดการเรียนการสอนสามารถกำหนดรหัสวิชาชื่อวิชาจำนวนชั่วโมงได้ตามบริบท 2) สภาพปัญหาหลักสูตรการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ความยากของเนื้อหาดังกล่าวนั้นทำให้ต้องท่องจำมาก ผู้สอนต้องนำหลักธรรมมาตีความว่าควรหาเหตุการณ์อย่างไรมาประกอบกับบทเรียนหรือบทบาทสมมุติ ให้นักเรียนสนใจเข้าใจผู้สอนต้องใช้เวลาในการเตรียมตัวในบทเรียนวิชานี้มาก ผู้สอนนั้นสอนโดยการบรรยายเป็นส่วนใหญ่เด็กไม่ค่อยชอบ ต้องมีภาคปฏิบัติด้วย เช่น ให้นั่งสมาธิ ให้สวดมนต์ ให้แสดงออกโดยเล่านิทานชาดก นิทานอีสปหน้าชั้น นักเรียนจะได้ประสบการณ์ตรงและนำไปปฏิบัติได้และจะยินดีในการทำกิจกรรมนั้น โดยใช้รูปแบบการบรรยายร่วมกันกับบทบาทสมมุติเพื่อให้นักเรียนเข้าใจเนื้อหาที่สอนตามหนังสือโดยการบรรยายและแจกใบงานให้กับนักเรียนการวัดผลประเมินผลตามสภาพจริงจากการทำแบบทดสอบและใบงาน เมื่อเนื้อหามากเกินไปทำให้ตัวชี้วัดมากตามไปด้วย 3) นำเสนอรูปแบบการจัดการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา รูปแบบการจัดการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนาในอนาคต ควรสอนแบบเน้นการนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน รูปแบบให้ผู้เรียนต้องได้ Action มากขึ้นเพื่อนักเรียนจะได้ไม่เบื่อ โดนใช้การสอนแบ Active Learning หรือบางหน่วยการสอนก็ให้มีการสวดมนต์โดยบูรณาการกับกิจกรรมหน้าเสาธง ควรเน้นการมีส่วนร่วมของนักเรียนในการแนะนำศึกษาค้นคว้าในเรื่องที่สั่งแล้วนำมานำเสนอครั้งต่อไปเพราะจะทำให้เด็กสนใจและเข้าใจเนื้อหามากขึ้นโดยมีคะแนนเป็นแรงจูงใจ ในอนาคตการจัดการเรียนการสอนผู้สอนต้องคิดหาวิธีในการแก้ไขปัญหานำความรู้ไปประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอน เน้นภาคปฏิบัติมาเสริมเปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสดงออกโดยการลงมือทำหรือการมีส่วนร่วมในกิจกรรมการเรียนมากกว่าการนั่งฟังทั้งการบรรยายและต้องนำการสอนแบบ Active learning มาปรับใช้เพื่อให้นำไปใช้ได้จริงด้วยรูปแบบการจัดการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนาที่ผู้วิจัยได้นำเสนอคือ WCICC MODEL ซึ่งผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้นโดยนำเทคนิคหรือลีลาการสอนของพระพุทธเจ้ามาใช้ในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา

Abstract: This dissertation has three objectives: 1) to study the contents of the Buddhist teaching and learning curriculum; 2) to study the problematic state of the Buddhist teaching and learning curriculum; religion This research was a qualitative research method with a field research method. The key data providers were 18 experts in teaching and learning in Buddhist schools. The research consisted of an interview form, data analysis using contextual content analysis techniques. The results showed that 1) Contents in the Buddhist teaching curriculum If considering comparing the number of indicators with other subjects Then it was found that the first strand, religion, morality, ethics had the highest number of indicators, followed by the 4th strand, history had 81 indicators, the second strand, civics, culture and life in society had 72 indicators, the fifth geography. There are 68 indicators and the third strand, economics, has 62 indicators, respectively, in the policy formulation of the OBEC. that make Buddhism Both morality and ethics are the core learning content. As a result, educational agencies at all levels, from the Educational Service Area Office, local agencies and schools, must use the core learning content as a framework and direction in Educational institution curriculum development and use in teaching and learning management can set course codes, course titles, and number of hours according to the context. 2) The condition of the problematic curriculum for teaching and learning in Buddhism subjects The difficulty of such content is that it requires a lot of memorization. Teachers must bring the principles to interpret how events should be found in the lesson or role play. Make students pay attention to understand. Teachers spend a lot of time preparing for this lesson. Most of the instructors teach by lectures. Children don't like it. There must also be practical activities such as meditation, prayer, expressing by telling Jataka tales, Aesop fables in front of the class, students will have direct experience and can be put into action and will be happy to do that activity. By using a narrative style together with role-plays to allow students to understand the content. Teaching according to the book by explaining and distributing worksheets to students, real-world assessments from taking tests and worksheets When too much content leads to too many indicators. 3) to present a model for teaching and learning in Buddhism subjects The model of teaching and learning in the future of Buddhism should be taught in a way that emphasizes application in daily life Format for learners to get more action so that children will not be bored. Using Active Learning teaching or some teaching units allow prayers to be integrated with activities in front of the flag pole. Emphasis should be placed on the participation of students in suggesting, studying and researching the ordered topics and presenting them later because it will make them more interested and understand the content with more points as motivation. In the future, teaching and learning, teachers must think of ways to solve problems and apply knowledge in teaching and learning. Emphasis on practice is added to allow students to express themselves by doing or participating in learning activities rather than listening to the entire lecture and having to apply the teaching method of Action learning to be able to be used in practice as well And the study was conducted by WCICC MODEL, which researchers developed by applying the Buddha's teaching techniques to the development of Buddhist teaching.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, หอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ศิริโรจน์ นามเสนา

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สามารถ สุขุประการ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2568-08-25

Issued: 2568-08-25

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	114-จิระวัฒน์ โรจนศิลป์.pdf	5.01 MB	6	2025-12-16 12:23:31

ใช้เวลา

0.033245 วินาที