วิเคราะห์คติธรรมที่ปรากฎในจิตรกรรมฝาผนังของวัดในจังหวัดนครสวรรค์

Name: พระอธิการบรรเจิด อภิปญฺโญ (กระดาษแก้ว)

keyword: คติธรรม

; จิตรกรรมฝาผนัง

; จิตรกรรมฝาผนังของวัด

; คติธรรมที่ปรากฏในจิตรกรรมฝาผนัง

Abstract: วิทยานิพนธ์เรื่อง วิเคราะห์คติธรรมที่ปรากฎในจิตรกรรมผาผนังของวัดในจังหวัดนครสวรรค์ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาความเป็นมาและความสำคัญภาพจิตรกรรมฝาผนังของวัดจังหวัดนครสวรรค์ 2) เพื่อศึกษาคติธรรมที่ปรากฏในจิตรกรรมฝาผนังของวัดจังหวัดนครสวรรค์ 3) เพื่อวิเคราะห์คติธรรมที่ปรากฏในจิตรกรรมฝาผนังจังหวัดนครสวรรค์ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ศึกษาภาคเอกสาร ดังผู้วิจัยจักได้สรุปผลดังนี้ ผลการวิจัยพบว่า 1) ความเป็นมาและความสำคัญภาพจิตรกรรมฝาผนังของวัดจังหวัดนครสวรรค์ นับจากยุคก่อนประวัติศาสตร์มาสู่ยุคประวัติศาสตร์ โดยเริ่มจากสมัยทวารวดี สมัยศรีวิชัย สมัยสุโขทัย เรื่อยมา จนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ เพื่อให้ทราบถึงรูปแบบของจิตรกรรมฝาผนังไทย ที่มีวิวัฒนาการมาถึงปัจจุบันนี้ เมื่อหลายพันปีมาแล้ว มนุษย์สมัยก่อนประวัติศาสตร์เคยอาศัยอยู่ในดินแดนประเทศไทยในปัจจุบัน และได้ทิ้งหลักฐานไว้ในงานด้านศิลปะ ไปทั่วทุกภาคของประเทศ 2) คติธรรมที่ปรากฏในจิตรกรรมฝาผนังของวัดจังหวัดนครสวรรค์ 1. คติธรรมจากภาพมารผจญ คือ บุญกิริยาวัตถุ 10 บารมี 10 2. คติธรรมจากภาพเวสสันดรชาดก คือ การบำเพ็ญทานบารมี 3. คติธรรมจากจิตกรรมฝาผนังภาพนรก คือ อกุศลกรรมบถ 10 อบายมุข 6 4. คติธรรมจากภาพเทวดาชุมนุม คือ ธรรมเป็นโลกบาล 2 มหากุศล 8 และ5. คติธรรมจากภาพทศชาติชาดก 3) วิเคราะห์คติธรรมที่ปรากฏในจิตรกรรมฝาผนังจังหวัดนครสวรรค์ เป็นมรดกทางวัฒนธรรมเป็นสมบัติของคนไทยทุกคน ควรรักษาและอนุรักษาไว้เพื่อให้ชนรุ่นหลังได้ศึกษาให้เห็นคุณค่าของมรดกของไทยทุกคน เพราะภาพจิตรกรรมไม่เพียงแต่ประดับฝาผนังให้สวยงามเท่านั้น ยังสอดแทรกเหตุการณ์ คติธรรมวิถีชีวิตสังคมในสมัยนั้นๆ ด้วยผลการศึกษาวิเคราะห์กิจกรรมฝาผนังทั้ง 4 วัดในจังหวัดนครสวรรค์ ปรากฏว่าจิตรกรรมฝาผนังดังกล่าวสะท้อนให้เห็นถึงคุณค่าได้อย่างเด่นชัดดังนี้ 1) คติธรรมจากภาพพุทธประวัติ 2) คติธรรมจากภาพเทพชุมนุม 3) คติธรรมจากภาพวาดทศชาติ 4) คติธรรมจากภาพวาดพระเวสสันดรชาดก 5) คติธรรมทางด้านจิตรกรรมเมื่อมีการสร้างศาสนสถานขึ้นคงจะเห็นว่าพื้นที่บางส่วนยังว่างอยู่โดยเฉพาะฝาผนังจึงมีการเขียนภาพต่างๆ ลงไปเพื่อความสวยงามและแฝงด้วยคติธรรม.

Abstract: Thesis subject “Analysis of the morals appearing in the murals of the temples in Nakhon Sawan Province” has three objectives: 1) to study the history and importance of the murals of Nakhon Sawan temples; 2) to study the morals appearing in the murals. of Nakhon Sawan temples; 3) to analyze the dharma that appears in the mural painting in Nakhon Sawan Province. It is a qualitative research. study the document sector As the researcher would have summarized the results as follows The results showed that 1) Background and importance of mural paintings of Nakhon Sawan temples The history of Thai mural painting from prehistory to historical era. Starting from the Dvaravati period, Srivijaya period, Sukhothai period, until the Rattanakosin period. To know the style of Thai wall painting. that has evolved to the present thousands of years ago Prehistoric humans used to live in Thailand today. and has left evidence in the field of art to all parts of the country This group of humans left many traces to study, such as skeletons, tools and utensils. art paintings on cave walls and pottery containers It is a type of monochromatic stripes, geometric patterns or spiral patterns. floral pattern and people or animals that are not so beautiful Classified as the first type of art. Later, it entered the history of Indian merchants. travel to trade in this region and accept the religion propagated by monks or priests These contribute to cultural transmission. Resulting in craftsmanship or religious works of art, including painting As for the style of the historical Thai murals has evolved to the present day 2) Analyze the morals appearing in the mural paintings of Nakhon Sawan temples. 1. The morals from the image of the devil are the 1๐ acts of merit, 1๐ virtues. 2. The morals from the Vessantara Jataka painting is the practice of generating prestige. 1๐ Abaimukh ๖ 4. Dharma from the image of the gathering of angels, i.e. 2 worldly things, 8 great merits, and 5. Dharma from the image of the Jataka 3) Propose the values of the moral values that appear in the frescoes in Nakhon Sawan Province. regarded as Cultural heritage belongs to all Thai people. It should be preserved and preserved for future generations to study and appreciate the value of Thai heritage. Because the paintings not only decorate the wall to be beautiful only also included events morality, way of life, society at that time With the results of an analytical study of wall activities for all 4 temples in Nakhon Sawan Province It appears that such murals clearly reflect the values as follows: 1) Belief and religious values 2) Literary values based on devotion to gods or sacred things 3) Sculpture values from hearsay stories of gods and sacred things 4) Architectural values. When idols are built, it is necessary to build a place to store idols 5) Painting values. Some parts are still empty, especially the wall, so there are various paintings down for beauty and hidden with morality.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ศิริโรจน์ นามเสนา

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระศรีสมโพธิ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2568-08-22

Issued: 2568-08-22

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	111-พระอธิการบรรเจิด อภิปญฺโญ (กระดาษแก้ว).pdf	3.98 MB

ใช้เวลา

0.021283 วินาที