การรับรู้บทบาทหน้าที่และการปฏิบัติตามกฎหมายด้านการคุ้มครองผู้บริโภคของสาธารณสุขอำเภอ

Perception of responsibilities and compliance with consumer protection law among district public health executive

Name: ไชยวิสุทธิ์ อุดทาโม๊ะ

ThaSH: การคุ้มครองผู้บริโภค

ThaSH: การคุ้มครองผู้บริโภค -- กฎหมายและระเบียบข้อบังคับ

ThaSH: สาธารณสุข

Abstract: การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional study) โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการรับรู้บทบาทหน้าที่ตามกฎหมายด้านการคุ้มครองผู้บริโภค และการปฏิบัติตามกฎหมายด้านการคุ้มครองผู้บริโภคของสาธารณสุขอำเภอ กลุ่มตัวอย่างคือผู้ที่ได้รับคำสั่งให้ดำรงตำแหน่งสาธารณสุขอำเภอ ในสำนักงานสาธารณสุขอำเภอ จำนวน 272 คน ใช้วิธีการสุ่มโดยใช้ความน่าจะเป็นแบบหลายขั้นตอน (Multi-stage Sampling) เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม (Questionnaire) ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ ประกอบด้วยคำถาม 3 ส่วน ได้แก่ข้อมูลทั่วไป การรับรู้บทบาทหน้าที่ตามกฎหมายการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ และการปฏิบัติตามกฎหมายการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขภาพ มีค่าดัชนีความสอดคล้อง (IOC) ระหว่าง 0.67 – 1.00 และค่าความเที่ยงตรง (Reliability) เท่ากับ 0.73 นําเสนอข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด ค่าเฉลี่ยส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และนําเสนอข้อมูลด้วยสถิติเชิงอนุมาณ ได้แก่สถิติ Independent t-test และสถิติ One-way ANOVA ในการเปรียบเทียบระดับการรับรู้และระดับความมั่นใจในการปฏิบัติหน้าที่จำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล และใช้การวิเคราะห์สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน (Pearson Product Moment Correlation Coefficient) ที่ระดับความเชื่อมั่น 95% เพื่อทดสอบความสัมพันธ์ระหว่างระดับการรับรู้และระดับความมั่นใจในการปฏิบัติหน้าที่ด้านการคุ้มครองผู้บริโภคของสาธารณสุขอำเภอ ผลการวิจัยพบว่า สาธารณสุขอำเภอมีการรับรู้บทบาทหน้าที่ตามกฎหมายด้านการคุ้มครองผู้บริโภคในระดับมาก และมีระดับความมั่นใจในการปฏิบัติหน้าที่ในระดับปานกลาง โดย เพศ อายุ ระยะเวลาในการดำรงตำแหน่ง ระดับการศึกษา และภูมิภาคของสาธารณสุขอำเภอที่แตกต่างกัน มีผลการรับรู้บทบาทหน้าที่และระดับความมั่นใจไม่แตกต่างกัน ทั้งนี้ระดับความมั่นใจในการปฏิบัติหน้าที่มีความสัมพันธ์กับระดับการรับรู้บทบาทหน้าที่ของสาธารณสุขอำเภอ สาธารณสุขอำเภอไม่มีบัตรเจ้าพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมาย ถึงร้อยละ 33.45 และพบว่าการทำลายยาตามพระราชบัญญัติยา พ.ศ. 2510 สาธารณสุขอำเภอยังไม่เคยมีโอกาสได้ปฏิบัติ แต่กลับมีการปฏิบัติหน้าที่ที่อยู่นอกเหนืออำนาจตามกฎหมาย ร้อยละ 12.13 โดยการดำเนินงานตามกฎหมายส่วนใหญ่จะดำเนินการร่วมกับหน่วยงานอื่น ดังนั้นควรมีการปรับบทบาทหน้าที่ตามกฎหมายการคุ้มครองผู้บริโภคให้ชัดเจนในกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการส่วนภูมิภาคของสาธารณสุขอำเภอ ร่วมกับมีคู่มือและฝึกอบรมให้ความรู้เพื่อให้เข้าใจในบทบาทหน้าที่เพื่อการบังคับใช้กฎหมายที่มีประสิทธิภาพ รวมถึงควรมีการกำหนดให้ผู้ที่ได้รับการแต่งตั้งเป็นสาธารณสุขอำเภอทุกคน จัดทำบัตรประจำตัวพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายให้ครบทุกฉบับ เพื่อเพิ่มความมั่นใจและสามารถดำเนินการในพื้นที่ได้อย่างถูกต้อง

Abstract: This cross-sectional study aims 1) to examine perception of responsibilities of legal roles and 2) to investigate their low enforcement duties of consumer protection laws in among District public health officers (DHOs). The study sample consists of 272 individuals appointed as district public health officers, selected using multi-stage probability sampling. Data collection was conducted through both paper-based and electronic questionnaires, which comprised of three sections: general information, awareness of legal roles in health consumer protection, and compliance with health consumer protection laws. The content validity of the instrument presented between 0.67 and 1.00, with reliability at 0.73. Data were analyzed using descriptive statistics such as including frequency, percentage, maximum, minimum, mean, and standard deviation were used to describe the data. Inferential statistics, including Independent t-test and One-way ANOVA, were employed to compare levels of perception and confidence in performing duties across different personal factors. The findings revealed that DHOs had a high level of perception regarding their legal roles in consumer protection and a moderate level of confidence in performing related duties. Gender, age, length of service, educational level, and regional location were not significantly associated with differences in perception or confidence. Notably, 33.45% of DHOs had not been issued official identification cards as authorized officers. Additionally, 12.13% had never carried out drug destruction in accordance with the Drug Act B.E. 2510 (1967), while a similar proportion reported engaging in duties beyond their legal mandate. Most law enforcement activities were conducted in collaboration with other agencies. These findings suggest the need to clearly define the legal roles and responsibilities of DHOs under ministerial regulations governing the structure of regional health agencies. Furthermore, the development of practical manuals and capacity-building programs is essential to enhance legal understanding and enforcement. It is also recommended that all appointed DHOs be issued official identification cards to enable lawful and effective operations in their respective jurisdictions.

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Name: นภชา สิงห์วีรธรรม

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สินีนาฏ ชาวตระการ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2568

Modified: 2568-08-24

Issued: 2568-08-17

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Grantor: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

©copyrights มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	662232008.pdf	2.86 MB

ใช้เวลา

0.026959 วินาที