การวิเคราะห์ประสิทธิภาพการผลิตเชิงเทคนิคของการผลิตข้าวด้วยวิธีเปียกสลับแห้งในจังหวัดสุพรรณบุรี

Technical efficiency analysis in rice production under alternate wetting and drying technique in Suphan Buri province

Name: เบญจมาศ แจ้งใจดี

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (เศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร) 2564.

Classification :.LCCS: HD9066.T353.S91

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาเศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: ข้าว -- การผลิต -- ต้นทุนและประสิทธิผล

ThaSH: ข้าว -- การผลิต -- สุพรรณบุรี

ThaSH: ข้าว -- นวัตกรรมทางเทคโนโลยี

Abstract: การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์หลัก 3 ข้อ ได้แก่ 1) เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับการใช้เทคโนโลยีแบบเปียกสลับแห้งในการผลิตข้าวของเกษตรกร 2) เพื่อวิเคราะห์ประสิทธิภาพเชิงเทคนิคในการผลิตข้าวของเกษตรกร และ 3) เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อความไร้ประสิทธิภาพเชิงเทคนิคในการผลิตข้าวของเกษตรกร การศึกษานี้ใช้ข้อมูลจากโครงการกลไกการขับเคลื่อนการเกษตรในภาคกลางสู่เกษตรสมัยใหม่ของประเทศไทย: กรณีข้าว โดยมีจำนวนตัวอย่าง 107 ราย เพื่อตอบวัตถุประสงค์ทั้ง 3 ข้อ การศึกษานี้ประยุกต์ใช้แบบจำลองการถดถอยแบบสลับและแบบจำลองโทบิทในการวิเคราะห์ข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่มีผลต่อการยอมรับการทำนาด้วยวิธีการเปียกสลับแห้งอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ อายุ ทัศนคติต่อความเสี่ยง ขนาดพื้นที่เพาะปลูกต่อแรงงานครัวเรือน 1 คน ภาวะหนี้สิน สัดส่วนพื้นที่เช่าต่อพื้นที่ทำการเกษตรทั้งหมด สัดส่วนรายได้นอกภาคการเกษตรต่อรายได้ทั้งหมด การเป็นสมาชิกกลุ่มแปลงใหญ่ และพื้นที่ ต.เดิมบาง เกษตรกรที่ทำนาแบบเปียกสลับแห้งมีประสิทธิภาพการผลิตเชิงเทคนิคเฉลี่ยเท่ากับร้อยละ 86.19 ซึ่งสูงกว่ากลุ่มเกษตรกรที่ทำนาแบบดั้งเดิมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ปัจจัยที่ส่งผลต่อความไร้ประสิทธิภาพเชิงเทคนิคของเกษตรกรที่ทำนาแบบเปียกสลับแห้งอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ระดับการศึกษาของหัวหน้าครัวเรือน ขนาดพื้นที่เพาะปลูกต่อแรงงานครัวเรือน 1 คน และการเป็นสมาชิกกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่ ส่วนปัจจัยที่ส่งผลต่อความไร้ประสิทธิภาพเชิงเทคนิคของเกษตรกรที่ใช้เทคโนโลยีการผลิตข้าวแบบดั้งเดิมอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ ระดับการศึกษาของหัวหน้าครัวเรือน ประสบการณ์ในการทำนา สัดส่วนรายได้นอกภาคการเกษตรต่อรายได้ทั้งหมด และการเป็นสมาชิกกลุ่มเกษตรแปลงใหญ่ จากผลการศึกษานี้สามารถเสนอแนะเชิงนโยบายได้ว่า การส่งเสริมควรมุ่งเน้นให้เกษตรกรเรียนรู้จากการปฏิบัติจริงและอย่างต่อเนื่อง โดยใช้กลไกกลุ่มเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อน และควรให้สมาชิกกลุ่มมีความหลากหลายของช่วงอายุเพื่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้ นอกจากนี้ ควรมีการให้สินเชื่อดอกเบี้ยต่ำแก่กลุ่มเกษตรกรเพื่อให้เข้าถึงเทคโนโลยีที่ประหยัดแรงงานควบคู่กับการส่งเสริมด้านอื่น ๆ This study had 3 major objectives: to analyse the factors affecting farmers’ adoption of alternate wetting and drying (AWD), to measure the technical efficiency of famers’ rice production, and to identify factors affecting the technical inefficiency of farmers’ rice production. A total of 107 farmers were gathered from the project titled, “Mechanism Design for Central Agricultural Driving toward Thailand Modern Agriculture: A Case Study of Rice”. A switching regression model and tobit regression model were applied for data analysis in this study. The results showed that factors positively affecting farmers’ adoption of alternate wetting and drying are farmers’ age, their risk attitude, the ratio of rice farm size to worker, the debt of each farm, ratio of land rental to total farm size, ratio of non-agricultural income to total farm income, the membership of cluster farm groups, and farmers being in the Derm Bang subdistrict. The technical efficiency of the rice production of farmers who adopted AWD was 86.19%, and it was higher than the technical efficiency of those who were non-adopters. The factors affecting the technical inefficiency of AWD adoption were the educational level of the head of farm household, ratio of rice farm size to worker, and membership of cluster farm group. On the other hand, factors affecting the non-adoption of AWD were the educational level of the head of farm household, farmers’ experience in rice production, the ratio of non-agricultural income to total farm income, and whether they were members of a cluster farm group. The recommendations can be drawn from this study: The extension program should focus on learning by doing. Additionally, promotion should continuously be considered, a cluster farm group or any farmer group should contain different ages of farmers in order for them to share experience and knowledge, and the government should provide soft loans to encourage the adoption of labor-saving technologies.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: ธนาภรณ์ อธิปัญญากุล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: จักรกฤษณ์ พจนศิลป์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2564

Modified: 2568-07-29

Issued: 2568-07-29

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2564/benjamas-jan-all.pdf

CallNumber: HD9066.T353.S91 .บ53

tha

Spatial: สุพรรณบุรี

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: เศรษฐศาสตร์เกษตรและทรัพยากร

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	benjamas-jan-all.pdf	2.73 MB	2	2025-10-12 00:36:59

ใช้เวลา

0.023994 วินาที