การคาดการณ์การเปลี่ยนแปลงคุณภาพน้ำจากการเปิดประตูระบายน้ำจังหวัดสมุทรสงครามโดยวิเคราะห์มิติ

Forecasting of water quality change from floodgate opening in Samut Songkhram by dimensional analysis

Name: นคร อาวรณ์

keyword: การวิเคราะห์มิติ

LCSH: Dimensional analysis.

Classification :.LCCS: TD313.T48

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วศ.ม. (วิศวกรรมทรัพยากรน้ำ) 2563

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาวิศวกรรมทรัพยากรน้ำ -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: คุณภาพน้ำ -- การวัด -- สมุทรสงคราม

ThaSH: ประตูระบายน้ำ -- การเปิด -- ผลกระทบต่อคุณภาพน้ำ -- สมุทรสงคราม

ThaSH: แบบจำลองทางชลศาสตร์

Abstract: งานวิจัยนี้เป็นการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างการเปิดประตูระบายน้ำและการเปลี่ยนแปลงคุณภาพน้ำ เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการลดปัญหาความขัดแย้งของเกษตรกรผู้ใช้น้ำทั้งสองกลุ่ม คือ กลุ่มเกษตรกรผู้ใช้น้ำฝั่งน้ำจืดและเกษตรกรผู้ใช้น้ำฝั่งน้ำเค็ม การหาความสัมพันธ์ของการเปลี่ยนแปลงคุณภาพน้ำกับการเปิดบานประตูระบายน้ำจะใช้วิธีการวิเคราะห์มิติ เพื่อจำลองการเปลี่ยนแปลงคุณภาพน้ำจากการเปิดประตูระบายน้ำ โดยทดลองเปิดประตูระบายน้ำและวัดค่าคุณภาพน้ำที่เกี่ยวข้อง บริเวณประตูระบายน้ำ กม.0+190 (คลองผีหลอง) ของคันกั้นน้ำเค็มสายแพรกหนามแดง จังหวัดสมุทรสงคราม ซึ่งจะใช้เป็นตัวแทนของประตูระบายน้ำทั้งหมด ผลการวิจัย พบว่าการเปิดประตูระบายน้ำส่งผลต่อค่าออกซิเจนละลายหน้าประตูระบายน้ำและท้ายประตูระบายน้ำเป็นหลัก ส่วนค่าความเค็มและค่าของแข็งละลายทั้งหมดเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อย เมื่อนำข้อมูลมาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ของการเปลี่ยนแปลงคุณภาพน้ำเทียบกับตัวแปรไร้มิติ 2 กรณี คือ ความสัมพันธ์ของการเปลี่ยนแปลงคุณภาพน้ำกับระยะเปิดบานประตูระบายน้ำ และความสัมพันธ์ของการเปลี่ยนแปลงคุณภาพน้ำกับผลต่างระดับน้ำของหน้าประตูระบายน้ำและท้ายประตูระบายน้ำ โดยวิเคราะห์กับค่าคุณภาพน้ำหลังจากการเปิดประตูระบายน้ำแล้วทั้งหมด 4 ค่า ได้แก่ ค่าออกซิเจนละลายบริเวณหน้าประตูระบายน้ำและบริเวณท้ายประตูระบายน้ำ ค่าความเค็มบริเวณหน้าประตูระบายน้ำ และค่าของแข็งละลายบริเวณท้ายประตูระบายน้ำ ผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ พบว่าความสัมพันธ์ของค่าออกซิเจนละลายทั้งหน้าและท้ายประตูระบายน้ำ มีค่าความสัมพันธ์ที่ชัดเจนทั้ง 2 กรณี โดยมีความสัมพันธ์เป็นกราฟเส้นตรง และให้ค่าสัมประสิทธิ์การตัดสินใจระหว่าง 0.4729 - 0.8296 ส่วนความสัมพันธ์ของค่าความเค็มบริเวณหน้าประตูระบายน้ำและค่าของแข็งละลายบริเวณท้ายประตูระบายน้ำของทั้ง 2 กรณี ไม่มีความสัมพันธ์ เนื่องจากค่าที่ได้เปลี่ยนแปลงเพียงเล็กน้อย ดังนั้นจึงสามารถประยุกต์วิธีวิเคราะห์มิติในการคาดการณ์ค่าการเปลี่ยนแปลงคุณภาพน้ำจากการเปิดประตูระบายน้ำได้เฉพาะค่าออกซิเจนละลายที่หน้าและท้ายประตูเท่านั้น และเมื่อนำความสัมพันธ์ที่ได้ไปตรวจพิสูจน์ พบว่าบริเวณหน้าประตูระบายน้ำจะมีความคลาดเคลื่อนสูงกว่าท้ายประตูระบายน้ำ โดยที่ท้ายประตูระบายน้ำมีความคลาดเคลื่อนอยู่ระหว่าง -0.33 – 0.48 มก./ล. This research is an analysis of a relationship between floodgate opening and water quality change and aimed to be used as information to reduce conflicts between two groups of water users, the freshwater water users and the salt water users. In order to find the relationship between water quality change and the floodgate opening, a dimension analysis was used to simulate the change of water quality from the floodgate opening. The experiments were designed by opening the floodgate and measuring the relevant water quality values at the floodgate area km0+190 (Phi Lok Canal) of the saline dike located in Samut Songkhram Province which will be used to represent all floodgates. The results showed that the floodgate opening mainly affected upstream and downstream dissolved oxygen values while salinity values and total dissolved solids valves were slightly changed. The relationship of water quality change and dimensionless variables were analyzed in 2 cases which were a relationship between water quality change and gate opening and a relationship between water quality change and upstream and downstream water level difference. The water quality parameters are upstream and downstream dissolved oxygen values, upstream salinity values, and downstream total dissolved solid values. The correlation analysis results showed that the upstream and downstream dissolved oxygen values changes had clear linear relations in both cases, with coefficients of determination between 0.4729 - 0.8296. The ​​upstream salinity values and downstream total dissolved solid values were not significantly related to floodgate opening because the value only slightly changed. Therefore, the dimension analysis method can only be applied to forecast the change of upstream and downstream dissolved oxygen values. The verification results showed that upstream dissolved oxygen changes were more error than downstream dissolved oxygen with the errors being between 0.33 – 0.48 mg/l

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: สุรชัย ลิปิวัฒนาการ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: อดิชัย พรพรหมินทร์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2563

Modified: 2568-07-24

Issued: 2568-07-24

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2563/nakorn-arw-all.pdf

CallNumber: TD313.T48 .น11

tha

Spatial: สมุทรสงคราม

DegreeName: วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: วิศวกรรมทรัพยากรน้ำ

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	nakorn-arw-all.pdf	4.1 MB

ใช้เวลา

0.036026 วินาที