การวิเคราะห์การใช้ประโยชน์ทรัพยากรและการจัดการอย่างยั่งยืน บริเวณอ่าวไทยตอนใน กรณีศึกษาจังหวัดสมุทรสาคร

Analysis of mackerel resource utilization and sustainable management in the inner gulf of Thailand a case study of Samut Sakhon province

Name: สุชาดา อภิรัตน์

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. ปร.ด. (การจัดการประมง) 2564.

Classification :.LCCS: SH307.T35

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. -- สาขาการจัดการประมง -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: ประมง -- อ่าวไทย

ThaSH: ประมงปลาทู -- อ่าวไทย

ThaSH: ปลาทู -- การตลาด

ThaSH: พฤติกรรมผู้บริโภค

Abstract: การวิเคราะห์การใช้ประโยชน์ทรัพยากรปลาทูอย่างยั่งยืนบริเวณอ่าวไทยตอนใน ประกอบด้วยการศึกษาหลัก 3 ส่วน คือ ส่วนแรกด้านอุปสงค์ปลาทู ประกอบด้วยพฤติกรรมผู้บริโภค ส่วนที่ 2 ความเต็มใจจ่ายในการบริโภคปลาทู และส่วนที่ 3 ห่วงโซ่อุปทานการผลิตและการจำหน่ายปลาทูเพื่อหาความสมดุล แนวทางความคงอยู่อย่างยั่งยืนทั้งในด้านของทรัพยากรธรรมชาติ เศรษฐกิจ และสังคม โดยใช้พื้นที่ศึกษาทั้งหมดบริเวณจังหวัดสมุทรสาคร เก็บข้อมูลและตัวอย่างเดือนละ 15 ครั้ง ระหว่างเดือนตุลาคม 2560 ถึงเดือนมีนาคม 2562 จาก 3 พื้นที่ คือ อำเภอเมือง อำเภอกระทุ่มแบน และอำเภอบ้านแพ้ว ศึกษาพฤติกรรมผู้บริโภคและความเต็มใจจ่ายในการบริโภคปลาทูโดยการสัมภาษณ์ผู้ซื้อปลาทูจากแบบสอบถาม และศึกษาห่วงโซ่อุปทานการผลิตและการจำหน่ายปลาทูโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกชาวประมงและผู้ประกอบธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับปลาทู ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณทรัพยากรปลาทูลดลงอย่างต่อเนื่อง แต่ราคาปลาทูกลับไม่สูงขึ้นเท่าที่ควรเมื่อเทียบกับในอดีต ภาพลักษณ์ความมีชื่อเสียงของรสชาติปลาทูของจังหวัดสมุทรสาครเป็นปัจจัยที่ทำให้ผู้ซื้อตัดสินใจซื้อปลาทูมากที่สุด ผู้บริโภคส่วนใหญ่ ร้อยละ 73.75 มีความเต็มใจจ่ายในการซื้อปลาทูหากราคาปลาทูในอนาคตสูงขึ้น โดยผู้บริโภคมีความเต็มใจจ่ายเงินเพิ่มขึ้นจำนวน 11.893 บาท/เข่ง เพื่อซื้อปลาทูนึ่ง และผู้บริโภคมีความเต็มใจจ่ายเงินเพิ่มขึ้นจำนวน 34.523 บาท/กก. เพื่อซื้อปลาทูสด โดยปัจจัยด้านเพศ รายได้ส่วนบุคคล ศาสนาพุทธ และอาชีพรับราชการของกลุ่มตัวอย่างมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับมูลค่าความเต็มใจจะจ่ายที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ α=0.01 ผลการศึกษาครั้งนี้ได้เสนอแนวทางในการจัดการใช้ประโยชน์ของปลาทูบริเวณจังหวัดสมุทรสาคร ซึ่งประกอบด้วย 2 แนวทางหลัก ได้แก่ แนวทางการติดฉลากรับรองให้กับปลาทูเพื่อเป็นการย้ำเตือนถึงเอกลักษณ์และคุณภาพของปลาทูจากพื้นที่การศึกษา และแนวทางในการทำการตลาดเพื่อให้ตรงกับกลุ่มเป้าหมายตลาด ซึ่ง 2 แนวทางหลักดังกล่าวจะเป็นส่วนส่งเสริมทางอ้อมในการเพิ่มคุณค่าให้กับทรัพยากรปลาทูให้มีความคงอยู่อย่างยั่งยืนในลักษณะการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรอย่างรู้คุณค่า เพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและภาคเอกชนสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการตัดสินใจวางแผนกำหนดแนวทางในการดำเนินงาน รวมถึงการบริหารจัดการ และทำให้ผู้ใช้ประโยชน์ได้ตระหนักถึงความสำคัญของทรัพยากรปลาทูต่อไป The research on analysis managament of sustainable utilization of mackerel resources in the inner Gulf of Thailand focusing on Indo-Pacific mackerel, consists of 3 main parts. The first part explains demands of Indo-Pacific mackerel which consist of consumer behavior and willingness to pay for Indo-Pacific mackerel consumption. The second part elaborates Indo-Pacific mackerel production and distribution supply chain. Lastly, the third part describes equilibrium which consist of sustainability approaches in terms of natural resources, economy and society. The study areas were Samut Sakhon Province. Data and samples were collected 15 times a month during October 2017 and March 2019 from 3 districts namely Mueang District, Krathum Baen District and Ban Phaeo District. Data of consumer behavior and willingness to pay for Indo-Pacific mackerel consumption were collected by conducting interviews with Indo-Pacific mackerel buyers using questionnaires. Data of Indo-Pacific mackerel production and distribution supply chain were collected by conducting in-depth interviews with fishermen and Indo-Pacific mackerel sellers. The study results indicated that the amount of Indo-Pacific mackerel resources have been depleting continuously. However, Indo-Pacific mackerel prices have not increased proportionately in comparison to the past. Image and reputation of Indo-Pacific mackerel tastes of Samut Sakhon Province was the most influential factor for buyers to purchase Indo-Pacific mackerels. Most consumers, 73.75 percent, were willing to pay for Indo-Pacific mackerel even if Indo-Pacific mackerel prices increase in the future. Consumers were willing to pay an increase of 11.893 baht/bamboo basket for steamed Indo-Pacific mackerels. In addition, consumers were willing to pay an increase of 34.523 baht/kilogram for fresh Indo-Pacific mackerels. Factors, including gender, personal incomes, religion (Buddhism), occupation (civil service) of the sample group, have positive correlation with willingness to pay for increased prices at statistical significance level of α = 0.01. The study results propose 2 main approaches for the management and utilization of Indo-Pacific mackerel in Samut Sakhon Province, namely guidelines for labeling Indo-Pacific mackerels to emphasize uniqueness and quality of Indo-Pacific mackerels in the study areas, and guidelines to conduct marketing to suit the targeted group of consumers. These two main approaches will indirectly promote value addition and sustainable utilization of Indo-Pacific mackerel resources and serve as guidelines for both public and private sectors for decision-making, planning, determining implementation guidelines, as well as management and raising awareness of the importance of Indo-Pacific mackerel resources.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: เมธี แก้วเนิน

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Created: 2564

Modified: 2568-07-23

Issued: 2568-07-23

วิทยานิพนธ์/Thesis

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2564/suchada-api-all.pdf

CallNumber: SH307.T35 .ส441

tha

Spatial: อ่าวไทย

Spatial: อ่าวไทย

DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: การจัดการประมง

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	suchada-api-all.pdf	4.99 MB

ใช้เวลา

0.033533 วินาที