การพัฒนาพันธุ์ข้าวโพดลูกผสมด้วยวิธีการผสมพันธุ์ระหว่างสายพันธุ์กับตัวทดสอบเพื่อปลูกในนาเขตชลประทานในฤดูแล้ง

Development of field corn hybrids using line x tester method for growing on irrigated rice fields in the dry season

Name: ก้องภพ ศรียี่สุ่น

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. วท.ม. (พืชไร่) 2563

Classification :.LCCS: SB191.M2

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สาขาพืชไร่ -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: ข้าวโพดพันธุ์ผสม -- การปรับปรุงพันธุ์

ThaSH: ข้าวโพด -- การปรับปรุงพันธุ์

Abstract: ข้าวโพดเป็นหนึ่งในพืชเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทย และเป็นพืชที่ใช้ปริมาณน้ำน้อยกว่าการปลูกข้าวนาปรังประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ อีกทั้งภาครัฐมีนโยบายปลูกข้าวโพดทดแทนการปลูกข้าวในฤดูนาปรัง เนื่องจากปัญหาการขาดแคลนน้ำในฤดูแล้ง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาพันธุ์ข้าวโพดลูกผสมเดี่ยวที่สามารถปลูกได้ในสภาพดินนาฤดูแล้ง เขตชลประทาน โดยสร้างลูกผสมทั้งหมด 44 คู่ผสม ระหว่างสายพันธุ์ผสมตัวเองชั่วที่ 4 (S4) จำนวน 11 สายพันธุ์ (lines) และ 4 ตัวทดสอบ (testers; Ki48, Ki60, WS833 and WS819) ด้วยการผสมพันธุ์แบบสายพันธุ์กับตัวทดสอบ (line × tester design) การทดสอบผลผลิตในฤดูแล้งปี 2562 วางแผนการทดลองแบบสุ่มในบลอคสมบูรณ์ (RCBD) ทำ 2 ซ้ำ ปลูก 2 แถว แถวยาว 5 เมตร ระยะปลูก 0.70 × 0.20 เมตร มีพันธุ์เปรียบเทียบ 5 พันธุ์ ใน 3 สภาพแวดล้อม ผลการทดลอง พบว่า สภาพแวดล้อม (E) คู่ผสม (Cr) พันธุ์เปรียบเทียบ (Ch) และการเปรียบเทียบระหว่างพันธุ์เปรียบเทียบกับคู่ผสม (Ch x Cr) มีความแตกต่างทางสถิติ (P<0.05) สายพันธุ์ (Kei 1019 × Ki 60)-S4-12-1-3-1 เป็นสายพันธุ์ที่มีสมรรถนะการผสมทั่วไปดี (GCA = 85) จากนั้น คัดเลือกลูกผสมที่ให้ผลผลิตสูงและมีสมรรถนะการผสมเฉพาะ (SCA) เป็นบวกจำนวน 10 คู่ผสม มาสร้างคู่ผสมใหม่จากสายพันธุ์ผสมตัวเองชั่วที่ 5 (S5) แล้วนำลูกผสมมาปลูกทดสอบผลผลิตในฤดูแล้งปี 2563 ด้วยแผนการทดลอง RCBD ทำ 4 ซ้ำ ปลูก 4 แถว แถวยาว 5 เมตร ระยะปลูก 0.70 × 0.20 เมตร ร่วมกับพันธุ์เปรียบเทียบ 4 พันธุ์ ใน 2 สภาพแวดล้อม ผลการทดลอง พบว่า ลูกผสมเดี่ยว (Kei 1421 × Ki 60)-S5-68-1-2-1-1 × WS 819 (1,497 กิโลกรัม/ไร่) มีผลผลิตในระดับเดียวกับพันธุ์เปรียบเทียบที่ดีที่สุด Corn is one of the important economic crops of Thailand, and it is a plant that uses about 50 percent less water than off-season rice cultivation. In addition, the government has the policy to plant corn instead of rice planting in the off-season rice due to water shortage in the dry season. The objective of this study was to develop single-cross hybrid corn that can be grown in the dry season of irrigated paddy fields. Forty-four F1 -hybrids were created between 11 S4 lines and 4 testers (Ki48, Ki60, WS833, and WS819) using the line × tester design. In dry season 2019, yield trials were conducted in a randomized complete block design (RCBD) with 2 replications. The plot size was two rows of 5 m long, planting spacing of 0.70 × 0.20 m2 , including five check varieties in 3 environments. The results showed that the average grain yield of environments (E), crosses (Cr), check varieties (Ch), and check varieties versus crosses (Ch vs. Cr) were significantly different (P<0.05). The (Kei 1019 × Ki 60)-S4 -12- 1-3-1 line had the best general combining ability (GCA = 85). Then, ten selected high-yielding crosses and positive specific combining ability (SCA) hybrids were selected to create new crosses from the S5 lines. In dry season 20120, yield trials were conducted in a randomized complete block design (RCBD) with 4 replications. The plot size was four rows of 5 m long, planting spacing of 0.70 × 0.20 m2 , including five check varieties in 2 environments. The results showed that good yield potential was (Kei 1421 × Ki 60)-S5 -68-1-2-1-1 × WS 819 (1,497 kg/rai), giving grain yield with the same level of the best check variety.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: ชูศักดิ์ จอมพุก

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Name: พีรนุช จอมพุก

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ร่วม

Created: 2563

Modified: 2568-07-17

Issued: 2568-07-17

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2563/kongpob-sri-all.pdf

CallNumber: SB191.M2 .ก191

tha

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: พืชไร่

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	kongpob-sri-all.pdf	3.54 MB

ใช้เวลา

0.028586 วินาที