การวิเคราะห์พฤติกรรมการขับขี่บนทางหลวงที่มีขีดจำกัดความเร็วตามช่องจราจรที่แตกต่างกัน

Analysis of driving behavior on highways with differentiated per-lane speed limits

Name: ศุภศวัส สายงาม

ThaSH: พฤติกรรม

ThaSH: การขับขี่ยานยนต์ -- พฤติกรรม

ThaSH: ทางหลวง -- ข้อกำหนด

Abstract: ในปัจจุบันประเทศไทยได้กาหนดอัตราความเร็วสูงสุดของยานพาหนะบนทางหลวงแผ่นดิน และทางหลวงชนบทที่มีลักษณะตรงตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ โดยให้ยานพาหนะสามารถใช้ความเร็ว สูงสุดถึง 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมงในช่องจราจรขวาสุด และต้องใช้ความเร็วไม่น้อยกว่า 100 กิโลเมตร ต่อชั่วโมง อย่างไรก็ตาม ยังมีข้อจำกัดในการศึกษาเกี่ยวกับผลกระทบของการกำหนดความเร็วดังกล่าว ที่มีต่อพฤติกรรมการขับขี่และความปลอดภัยทางถนน โดยเฉพาะทางหลวงหมายเลข 32 ซึ่งเป็น เส้นทางสายหลักที่เชื่อมกรุงเทพมหานครกับภาคเหนือของประเทศไทย เป็นหนึ่งในเส้นทางที่มี ปริมาณการจราจรหนาแน่นและมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นในแต่ละปี พฤติกรรมของผู้ขับขี่ โดยเฉพาะการใช้ ความเร็วเกินกว่าที่กฎหมายกำหนดหรือไม่เหมาะสมกับช่องจราจร เป็นปัจจัยสาคัญที่ส่งผลต่อ อุบัติเหตุบนทางหลวง งานวิจัยนี้จึงมุ่งเน้นศึกษาและวิเคราะห์ผลกระทบ ด้านการจราจรและพฤติกรรมการขับขี่ของ ยานพาหนะบนทางหลวงที่มีการกาหนดขีดจากัดความเร็วตามช่องจราจรที่แตกต่างกัน โดยอาศัยการ ประยุกต์ใช้แบบจำลองการจราจรระดับจุลภาคด้วยโปรแกรม PTV Vissim งานวิจัยนี้ศึกษาการ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ความเร็ว (Speed behavior) และพฤติกรรมการเปลี่ยนช่องจราจร (Lanechange behavior) ของผู้ขับขี่จำแนกตามประเภทยานพาหนะในแต่ละช่องจราจร โดยสำรวจข้อมูล ความเร็ว ระยะเวลาห่างระหว่างยานพาหนะ เพื่อนำมาทำการวิเคราะห์ประสิทธิภาพ โดยใช้ข้อมูลก่อน และหลังการกำหนดขีดจากัดความเร็วตามช่องจราจรที่แตกต่างกัน โดยใช้ดัชนีความเร็ว ความ คล่องตัวของจราจร การเปลี่ยนช่องจราจร เพื่อเป็นตัวชี้วัดประสิทธิภาพ ผลการศึกษา ระหว่างก่อนและหลังปรับขีดจำกัดความเร็วตามช่องจราจรที่แตกต่างกัน พบว่า หลังปรับขีดจากัดความเร็วตามช่องจราจรโดยกำหนดความเร็วสูงสุดที่ 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ยานพาหนะใช้ความเร็วเฉลี่ยที่สูงขึ้นร้อยละ 4.4 และยังพบว่าระยะเวลาห่างระหว่างยานพาหนะลดลง สูงสุดร้อยละ 15.6 นอกจากนี้ผลการศึกษาจากแบบจำลองจราจรด้วยโปรแกรม PTV Vissim ด้วยการ เปรียบเทียบความจุและการให้บริการ พบว่า หลังกำจราจรมีความคล่องตัวมากขึ้น เนื่องจากขีดจำกัดความเร็วสูงขึ้นโดยค่าอัตราการไหลสูงสุดเพิ่มขึ้นร้อย ละ 5.3 และอีกทั้งยังเปรียบเทียบเรื่องของการเปลี่ยนช่องจราจร โดยพิจารณาจากจำนวนครั้งและอัตรา การเปลี่ยนช่องจราจรของยานพาหนะทุกช่วงความหนาแน่นของจราจร โดยหลังดำเนินการตาม มาตรการลดลงร้อยละ 30.4 และมีการเปลี่ยนช่องจราจรที่เหมาะสมมากขึ้น

Abstract: In Thailand, the maximum speed limit for vehicles on national and rural highways that meet specific criteria has been set at 120 km/h in the rightmost lane, with a minimum required speed of 100 km/h. However, there remains limited research on the impact of these speed regulations on driving behavior and road safety. National highways, particularly Highway No. 32, which serves as a major route connecting Bangkok to northern Thailand, experienced high and increasing traffic volumes each year. Driver behavior, especially excessive speeding or inappropriate lane usage, is a crucial factor contributing to highway accidents. This research aims to analyzing the impact of lane-specific speed limits on traffic flow and driving behavior. A microscopic traffic simulation model was developed using PTV Vissim to examine changes in speed behavior and lane-change behavior among different vehicle types across lanes. Data on speed, headway, and other relevant parameters were collected before and after the implementation of lane-specific speed limits to evaluate traffic performance based on indicators such as speed distribution, traffic flow efficiency, and lane-changing frequency.. The study results indicate that after implementing the 120 km/h speed limit, the average vehicle speed increased by 4.4%. Additionally, the headway between vehicles decreased by up to 15.6%,. Traffic simulation using PTV Vissim revealed that higher speed limits improved overall traffic flow efficiency, with the maximum flow rate increasing by 5.3%. Furthermore, the frequency of lanechanging maneuvers decreased, with an overall reduction of 30.4%, leading to more stable and appropriate lane-changing behavior

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Name: นพดล กรประเสริฐ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2568

Modified: 2568-07-08

Issued: 2568-07-08

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: วิศวกรรมโยธา

Grantor: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

©copyrights มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	630631016.pdf	5.91 MB	1	2025-08-23 15:37:27

ใช้เวลา

0.018618 วินาที