ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเลี้ยงผึ้ง

Factors contributing to success of beekeeper community enterprises

Name: ธวัลรัตน์ อุลลิวัลย์

ThaSH: วิสาหกิจชุมชน

ThaSH: ผึ้ง -- การเลี้ยง

ThaSH: ความสำเร็จ

Abstract: การค้นคว้าแบบอิสระนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความสำเร็จของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเลี้ยงผึ้ง โดยทำการเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ประธาน และผู้ที่เกี่ยวข้องของวิสาหกิจชุมชนจำนวนทั้งหมด 5 วิสาหกิจชุมชน ได้แก่ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มเลี้ยงผึ้งโพรงและชันโรงบ้านป่าเป้า วิสาหกิจชุมชนกลุ่มพัฒนาการเลี้ยงผึ้งน้ำปั้ว กลุ่มเลี้ยงผึ้งโพรงธรรมชาติแม่อิง วิสาหกิจชุมชนผึ้งจ๋าฟาร์ม และวิสาหกิจชุมชนผลิตภัณฑ์จากผึ้งป่าก๋อย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นการสัมภาษณ์เชิงลึกแบบกึ่งโครงสร้าง โดยใช้รูปแบบคำถามปลายเปิดผลการศึกษาข้อมูลทั้งหมด 4 ส่วน ประกอบด้วย ข้อมูลทั่วไป ข้อมูลด้านศักยภาพ ข้อมูลการบริหาร และข้อมูลด้านความยั่งยืนของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเลี้ยงผึ้งจำนวน 5 วิสาหกิจชุมชน พบว่า ข้อมูลทั่วไปที่น่าสนใจ เกี่ยวกับผลงานความสำเร็จของวิสาหกิจชุมชนแต่ละกลุ่ม คือ มีผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งที่ได้รับมาตรฐานสินค้า OTOP ระดับ 4-5 ดาวทั้ง 5 วิสาหกิจชุมชน และเป็นวิสาหกิจชุมชนที่มีชื่อเสียงระดับจังหวัดขึ้นไปข้อมูลด้านศักยภาพของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเลี้ยงผึ้ง ตามแนวคิดการวิเคราะห์ศักยภาพธุรกิจโดยใช้แบบวิเคราะห์ SWOT พบว่า จุดแข็ง คือ ความเชี่ยวชาญในการเลี้ยงผึ้ง มีเอกลักษณ์เฉพาะของแต่ละวิสาหกิจชุมชน จุดอ่อน คือ ความรู้ความเข้าใจด้านการทำบัญชี และเทคโนโลยีในการแปรรูปสินค้า โอกาส คือ ทุกวิสาหกิจชุมชนได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐและมหาวิทยาลัย อุปสรรค คือ การควบคุมปริมาณ คุณภาพ ความชื้นของน้ำผึ้งให้คงที่ สำหรับในการประเมินความพร้อมขององค์กรตามแนวคิด McKinsey’s 7S พบว่า วิสาหกิจชุมชนกลุ่มเลี้ยงผึ้งทั้ง 5 กลุ่มมีการจัดโครงสร้างงานที่ประกอบด้วย ประธาน รองประธาน เลขานุการ กรรมการและสมาชิกอย่างเป็นระบบ เน้นกลยุทธ์ส่งเสริมการอยู่ร่วมกับธรรมชาติ มีระบบการทำงานอย่างเป็นขั้นตอน และกำหนดระเบียบปฎิบัติในกลุ่ม รูปแบบการทำงานเป็นแบบครอบครัว พึ่งพาอาศัยกัน บุคลากรของวิสาหกิจชุมชนมีทักษะในการเลี้ยงผึ้งและขยายพันธุ์ผึ้ง โดยยึดค่านิยมที่มุ่งสร้างคุณค่าและความสำเร็จจากการพึ่งพาระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ และการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมธุรกิจโดยใช้แบบวิเคราะห์ PESTEL พบว่า ปัจจัยสำคัญที่ส่งเสริมความสำเร็จ ได้แก่ ด้านการเมือง คือ มีนโยบายภาครัฐที่สนับสนุนวิสาหกิจชุมชน ด้านเศรษฐกิจ คือ ความนิยมในการดูแลสุขภาพที่เพิ่มขึ้นหลังโควิด-19 ส่งผลให้ยอดขายน้ำผึ้งดีขึ้น ด้านสังคม คือ การสร้างรายได้เสริมให้กับคนในชุมชน ด้านเทคโนโลยี คือ การใช้เทคโนโลยีควบคุมความชื้นเพื่อเพิ่มคุณภาพน้ำผึ้ง ด้านสิ่งแวดล้อม คือ การส่งเสริมเกษตรอินทรีย์และการดูแลสิ่งแวดล้อม และด้านกฎระเบียบ คือ การดำเนินงานที่เป็นไปตามข้อกำหนดของภาครัฐสำหรับข้อมูลการบริหารของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเลี้ยงผึ้ง พบว่า แนวคิดด้านการตลาดของวิสาหกิจชุมชนมุ่งเน้นการจำหน่ายน้ำผึ้งที่มีคุณภาพได้มาตรฐาน โดยมีส่วนประสมทางการตลาด ได้แก่ ด้านผลิตภัณฑ์ คือ มีผลิตภัณฑ์น้ำผึ้งเป็นหลัก และผลิตภัณฑ์แปรรูปจากน้ำผึ้ง ด้านราคา คือ มีการตั้งราคาโดยอ้างอิงกับราคาในตลาด ปริมาณ และคุณภาพน้ำผึ้งในแต่ละปี ด้านการจำหน่าย คือ เน้นการจำหน่ายผ่านพ่อค้าคนกลาง การออกบูธกับภาครัฐ และเริ่มมีการขายผ่านทางออนไลน์ ส่วนด้านการส่งเสริมทางการตลาด คือ มุ่งเน้นการจำหน่ายตามคุณภาพน้ำผึ้ง นอกจากนี้ในส่วนการบริหารจัดการของวิสาหกิจชุมชน พบว่า พฤติกรรมองค์กร มีความเข้าอกเข้าใจกัน บริหารงานแบบครอบครัว ประธานกลุ่มมีความเป็นผู้นำ มุ่งมั่น และเป็นที่ยอมรับของสมาชิกในกลุ่มและคนในพื้นที่ รวมถึงสมาชิกทุกคนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจ ออกความคิดเห็น สำหรับในด้านการเงินและบัญชี กลุ่มวิสาหกิจมีการทำบัญชีรายรับรายจ่ายเป็นประจำสำหรับข้อมูลด้านความยั่งยืนของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเลี้ยงผึ้ง พบว่า กลุ่มวิสาหกิจ มีเป้าหมายตรงกับแนวคิดเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนตามองค์การสหประชาชาติกำหนด ได้แก่ เป้าหมายที่ 8: ส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่ต่อเนื่อง ครอบคลุม และยั่งยืน การจ้างงานเต็มที่และ มีผลิตภาพ และการมีงานที่มีคุณค่าสำหรับทุกคน และเป้าหมายที่ 15: ปกป้อง ฟื้นฟู และสนับสนุนการใช้ระบบนิเวศบนบกอย่างยั่งยืน จัดการป่าไม้อย่างยั่งยืน นอกจากนั้นวิสาหกิจชุมชนมีความรับผิดต่อสิ่งแวดล้อม สังคม และบรรษัทภิบาล โดยดำเนินงานวิสาหกิจชุมชนแบบพึ่งพาและดูแลระบบนิเวศสิ่งแวดล้อม ให้ความสำคัญในการมีส่วนร่วมกับกิจกรรมของชุมชน และจัดการวิสาหกิจชุมชนอย่างตรงไปตรงมา โปร่งใส สามารถตรวจสอบได้

Abstract: This independent study aimed to study Factors Contributing to Success of Beekeeper Community Enterprises. Data were collected through interviews with leaders and stakeholders from five community enterprises which were Ban Pa Pao Beekeeper Community Enterprise, Nam Pua Beekeeper Community Enterprise, Mae Ing Beekeeper Community Enterprise, Pueng Ja Farm Beekeeper Community Enterprise, and Pa Koi Beekeeper Community Enterprise. By using semi-structured in-depth interviews with open-ended questions as a tool.The study categorized into 4 key areas: General information, Potential analysis, Management practices, and Sustainability. The general information revealed that all 5 enterprises produced honey products with OTOP standards, ranging from 4 - 5 star and had a reputation at the provincial level or higher.Regarding of Potential analysis of Beekeeper Community Enterprise was analyzed using the SWOT framework. The strengths include expertise in beekeeping and the unique characteristics of each community enterprise. Weaknesses involve limited knowledge of accounting and processing technologies. Opportunities arise from government and university support, while challenges include maintaining consistent honey quantity, quality, and moisture levels. By using McKinsey’s 7S framework, the five beekeeping community enterprises have well-structured organizations, including a president, vice president, secretary, committee members, and general members. Their strategy emphasizes harmony with nature, with systematic work processes and established group regulations. They operate in a family-like structure, supporting one another. Their workforce possesses expertise in beekeeping and bee breeding, guided by values that emphasize creating value and success through human-nature interdependence. The business environment was assessed through the PESTEL analysis. Key success factors include political support from government policies, economic benefits driven by increased health awareness post-COVID-19, social advantages from generating additional income for local communities, technological advancements in moisture control to enhance honey quality, environmental support for organic farming and sustainability, and regulatory compliance with government standards.In terms of Management practices, Marketing concepts of the community enterprises focused on high-quality honey products that meets standards. The marketing mix includes the following: Product: The main product was honey and processed honey products. Price: The price was set based on the market price, quantity, and quality of honey each year. Place: The focus was on sales through middlemen, booths with the government sector and online. Promotion: The focus was on sales based on honey quality. In addition, the community were empathized with others and exhibited a family-style management. The chairman was a leader, determined and accepted by group members and local people. All members participated in decision-making and express their opinions. In terms of finance and accounting, the group regularly keeps records of income and expenses. The sustainability aspect aligned with the Sustainable Development Goals (SDGs) set by the United Nations, namely Goal 8: Promote sustained, inclusive, and sustainable economic growth, fully support employment, productivity, and decent work for all. Goal 15: Protect, restore, and promote sustainable use of terrestrial ecosystems and sustainable forest management. In addition, the community enterprise has environmental, social, and corporate responsibility by maintaining ecological balance, engaging in community activities, and ensuring transparent, accountable operations.

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Name: วรรณัย สายประเสริฐ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2568

Modified: 2568-06-26

Issued: 2568-06-26

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Grantor: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

©copyrights มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	641532080.pdf	1.79 MB	4	2025-10-16 15:39:13

ใช้เวลา

0.020665 วินาที