พุทธจิตวิทยาการพัฒนาตนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเผชิญปัญหา และฟันฝ่าอุปสรรคของพนักงานบริษัท

Name: เรืองสิทธิ์ สาวิกันย์

keyword: การพัฒนาตน

; จิตวิทยาและพุทธศาสนา

; พุทธจิตวิทยา

Abstract: การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรคตามหลักจิตวิทยาและพุทธศาสนา 2) เพื่อพัฒนาโปรแกรมการพัฒนาตนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรคตามหลักพุทธจิตวิทยา 3) เพื่อทดลองและนำเสนอโปรแกรมการพัฒนาตนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรคตามหลักพุทธจิตวิทยา วิธีวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดก่อนและหลังทดลอง (One-group Pretest-posttest Design กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ พนักงานบริษัท จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ชุดโปรแกรม แบบประเมินความสามารถในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรคตามหลักพุทธจิตวิทยา สถิติที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานด้วยค่า t-test Dependent และ F-test (One-Way ANOVA) ผลวิจัยพบว่า 1. ความฉลาดในการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรคตามแนวทางพระพุทธศาสนา คือหลักพละ 5 และแนวคิด ทฤษฎีทางจิตวิทยาของ Paul G. Stoltz สามารถนำไปประยุกต์ใช้สร้างโปรแกรมเพื่อการพัฒนาตนในการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรค 2. ผลพัฒนาโปรแกรมการพัฒนาตนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรคตามหลักพุทธจิตวิทยา พบว่า องค์ประกอบการพัฒนาโปรแกรมฯ ดังนี้ 1) เนื้อหาวิชาความสามารถในการเผชิญและฟันฝ่าอุปสรรค 4 มิติ ประกอบไปด้วย ด้านการควบคุม ด้านสาเหตุและการแสดงความรับผิดชอบต่อปัญหา ด้านผลกระทบที่จะมาถึง และด้านความอดทน รวม 12 กิจกรรม 2) องค์ประกอบของโปรแกรมประกอบด้วย F = Faith คือ จุดเริ่มต้นคือ ความศรัทธา มีใจมุ่งมั่นจะฝ่าฟันอุปสรรค M = Mind คือ สร้างความเพียรทางใจให้เข้มแข็ง C = Consciousness คือ สติระลึกความทรงจำ A = Awareness คือ มุ่งมั่นรู้กายใจตน การตระหนักรู้ในตนเอง W = Wisdom คือ ปัญญาที่รู้แจ้งในการฝ่าฟันอุปสรรค 3) ผลประเมินโปรแกรมมีค่าความตรงเชิงเนื้อหา (IOC) อยู่ในช่วง 0.80-1.00 มีความเหมาะสม สามารถนำไปพัฒนาตนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรคตามหลักพุทธจิตวิทยาได้ 3. ความสามารถในการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรค (AQ) โดยภาพรวมของพนักงานมีคะแนนค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก พนักงานกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยของคะแนนระดับความสามารถในการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรคโดยภาพรวมและรายด้านก่อนและหลังการใช้กิจกรรมตามหลักธรรมพละ 5 แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และพนักงานที่มีเพศ อายุและระดับการศึกษาต่างกัน มีการพัฒนาความสามารถในการเผชิญปัญหาและฟันฝ่าอุปสรรคของพนักงานไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

Abstract: The purposes of this research were 1) to study the concepts of adversity quotient according to psychology and Buddhism 2) to develop a self-development program to increase efficiency in adversity quotient according to Buddhist psychology 3) to experiment with and present self-development program to increase efficiency in the adversity quotient according to Buddhist psychology. The research methods were quasi-experimental research of one-group pretest-posttest design. The sample were 30 company employees. The research tools were program packages and an assessment form for adversity quotient according to Buddhist psychology. Data were analyzed by percentage, mean, standard deviation. Hypothesis was tested by t-test Dependent and F-test (One-way ANOVA). The research revealed that 1. Adversity quotient according to the Buddhism, which was the five strengths (Bala), and the concept of psychology theory of Paul G. Stoltz, can be applied to design a program for self-development in adversity quotient. 2. The development results of the self-development program to increase efficiency in adversity quotient according to Buddhist psychology revealed thatcomponents of program development were as follows: 1) The adversity quotient course content has four dimensions: controlling, causes and accountability for problems, upcoming impacts, and endurance, for a total of 12 activities. 2) The program components consisted of F = Faith is the starting point, having a determination to overcome obstacles, M = Mind is to build mental effort to be strong, C = Consciousness is the recalling of memories, A = Awareness is the determination to know own's body, self-awareness and W = Wisdom is the ability to overcome obstacles 3) The program evaluation findings shown that the content validity (IOC) was in the range of 0.80-1.00, which was adequate and can be utilized to develop oneself to increase efficiency in adversity quotient according to Buddhist psychology 3. Overall Average score of adversity quotient of employees was at a high level. Employees in the experimental group had significantly different mean scores of their overall and individual adversity quotient before and after using activities according to the five strengths (Bala), at the.01 level and Employees of different sex, age, and education level, as well as their development of adversity quotient, did not differ statistically significantly.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: สิริวัฒน์ ศรีเครือดง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พุทธชาติ แผนสมบุญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2567-07-17

Issued: 2567-07-17

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	เรืองสิทธิ์ สาวิกันย์.pdf	4.44 MB	2	2025-07-21 22:35:26

ใช้เวลา

0.023366 วินาที