รูปแบบพุทธจิตวิทยาในการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวมของผู้สูงวัยในจังหวัดปทุมธานี

Name: วรรณภา นันทกาวงศ์

keyword: พุทธจิตวิทยา

; การเสริมสร้างสุขภาวะองค์รวม

; ผู้สูงวัย

; ผู้สูงอายุ

; จังหวัดปทุมธานี

Abstract: การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาบริบท สภาพทั่วไป ความต้องการจำเป็นด้านการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมของผู้สูงวัยในจังหวัดปทุมธานี 2) เพื่อศึกษาองค์ประกอบการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวมของผู้สูงวัยตามหลักพุทธจิตวิทยา 3) เพื่อพัฒนาและนำเสนอรูปแบบการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวมตามหลักพุทธจิตวิทยาสำหรับผู้สูงวัยในจังหวัดปทุมธานี ใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธี คือ การวิจัยเชิงปริมาณ และการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้สูงวัยในเขตจังหวัดปทุมธานี จำนวน 398 คน กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ 1) ผู้ทรงคุณวุฒิด้านผู้สูงวัย จำนวน 4 คน 2) ผู้ทรงคุณวุฒิด้านจิตวิทยา จำนวน 4 คน 3) ผู้ทรงคุณวุฒิด้านพระพุทธศาสนา จำนวน 4 รูป 4) ผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้องกับเรื่องผู้สูงวัย จำนวน 12 คน 5) ผู้สูงอายุที่เข้าร่วมทดสอบกระบวนการ จำนวน 10 คน รวม 432 รูปหรือคน เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง การสนทนากลุ่ม บันทึกการสังเกตพฤติกรรม วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดย ค่าเฉลี่ย และค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1. ความต้องการจำเป็นด้านการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมของผู้สูงวัย 5 ด้าน เรียงลำดับความต้องการจากมากไปหาน้อย คือ (1) สุขภาวะทางอารมณ์ (2) สุขภาวะทางใจ (3) สุขภาวะทางปัญญา (4) สุขภาวะทางสังคม (5) สุขภาวะทางกาย 2. องค์ประกอบการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวมของผู้สูงวัยตามหลักพุทธจิตวิทยามี 4 องค์ประกอบ คือ (1) ความสุขของผู้สูงวัยเชิงจิตวิทยาตามมาตรฐานของกรมสุขภาพจิต 5 ด้าน ได้แก่ สุขสบาย สุชสนุก สุขสง่า สุขสว่าง และสุขสงบ (2) หลักธรรมภาวนา 4 ได้แก่ กายภาวนา ศีลภาวนา จิตภาวนา และปัญญาภาวนา (3) การทำกิจกรรมอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ 5 ด้าน คือ ด้านร่างกาย เพื่อยืดกล้ามเนื้อและอบอุ่นร่างกาย ด้านจิตใจ เพื่อให้รู้สึกกระปรี้กระเปร่า จิตใจสดชื่นแจ่มใส ด้านสังคม เพื่อความสัมพันธ์ที่ดี มีส่วนร่วมและทำประโยชน์แก่สังคม ด้านปัญญา เพื่อฟื้นฟูสมรรถภาพทางสมอง การคิด และการแก้ปัญหา และด้านอารมณ์ เพื่อควบคุมสติ จัดการความเครียด มีความสุขใจ (4) แนวทางอื่น ๆ ในการพัฒนาสุขภาพองค์รวมของผู้สูงวัย เช่น ผู้บริหารภาครัฐ ผู้นำชุมชนให้การสนับสนุน 3. รูปแบบการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวมตามหลักพุทธจิตวิทยาสำหรับผู้สูงวัยในจังหวัดปทุมธานี (1) การพัฒนากระบวนการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวมตามหลักพุทธจิตวิทยาสำหรับผู้สูงวัยในจังหวัดปทุมธานี พบว่า กิจกรรมฝึกการใช้สื่อเทคโนโลยีใหม่ ๆ เป็นกิจกรรมที่สามารถพัฒนาปัญญาการเรียนรู้ให้กับผู้สูงวัยและเห็นคุณค่าในตนเอง ถ้ากิจกรรมนั้นสามารถสร้างคุณค่ามีมูลค่าเพิ่มได้ ผู้สูงวัยจะมีความตั้งใจมีความสุขกับกิจกรรมนั้นมากขึ้น (2) การประเมินรูปแบบการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวมตามหลักพุทธจิตวิทยาสำหรับผู้สูงวัยในจังหวัดปทุมธานี พบว่า มีความถูกต้องมีความเหมาะสม มีความเป็นไปได้ในการนำไปปฏิบัติ และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ ซึ่งผลของการประเมินอยู่ในระดับมาก (3) การทดสอบกระบวนการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวมตามหลักพุทธจิตวิทยาสำหรับผู้สูงวัยในจังหวัดปทุมธานี พบว่า พฤติกรรมการแสดงออกในทางที่ดีของผู้สูงวัยต่อการทำกิจกรรม ภาพรวมอยู่ในระดับมาก ความคิดเห็นต่อกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวมสำหรับผู้สูงวัย ภาพรวมผู้สูงวัยมีความเห็นด้วยในทุกกิจกรรม (4) การนำเสนอรูปแบบได้แผนภาพความสัมพันธ์ของการบูรณาการ ความต้องการจำเป็นด้านการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมของผู้สูงวัย หลักพุทธธรรม ทฤษฎีจิตวิทยา และกิจกรรมส่งเสริมการสร้างเสริมสุขภาวะองค์รวม ได้แนวทางในการปฏิบัติ เพื่อให้บรรลุเป้าหมายในการมีสุขภาวะที่ดีที่สุด และก่อให้เกิดความสุขในการดำเนินชีวิตแก่ผู้สูงวัย"

Abstract: This research intended for 1) To study the context, general condition and essential needs for holistic well-being development of the elderly in Pathum Thani Province. 2) To study the components of holistic health promotion of the elderly according to Buddhist psychology. 3) To develop and present a holistic health promotion model based on Buddhist psychology for the elderly in Pathum Thani Province. Use the integrated research methodology is Quantitative Research and Qualitative Research. The sample group consisted of 398 elderly people in Pathum Thani Province. Key informants include: 1) The expert in elderly 4 people 2) The expert in psychology 4 people 3) The expert in buddhism 4 people 4) The expert related to the elderly 12 people 5) The elderly people participating in the test process 10 peole total 432 people. Research tools include: Questionnaire, Structured Interview, Focus Group Discussion, Behavior observation record. Quantitative data were analyzed by mean and standard deviation. Qualitative data was analyzed by content analysis. The research results found 1. The 5 essential needs for the development of holistic well-being of the elderly. Sort the requirements in descending order. (1) Emotion well-being (2) Mental health (3) Cognitive health (4) Social well-being (5) Physical health 2. Components for promoting holistic well-being of the elderly according Buddhist psychology there are 4 components: (1) Psychological happiness of the elderly according to the standards of the department of mental health in 5 aspects. These include health, recreation, integrity, cognition and peacefulness. (2) The 4 principles of Dhamma and Bhavana are: pray, precepts, medition and wisdom. (3) Continuous activities in 5 sides: Physical to stretch and warm up the body. Mentally to feel rejuvenated fresh mind. Social to aspects for good relationships, participate and contribute to society. Cognitive to restore the brain’s ability to think and solve problems. And emotional to control one’s mind manage stress to be happy. (4) Other approaches to develop the holistic health of the elderly, such as government executives, community leaders support. 3. Buddhist Psychology Model In Fostering Of Holistic Well-Being For The Elderly Based In Pathum Thani Province. (1) The development of a holistic well-being promotion process according to Buddhist psychology for the elderly In Pathum Thani Province. It was found that activities to practice the use of new teachnology media are activities that can develop learning intelligence for the elderly and self-esteem. If the activity can create value the elderly will be more willing to enjoy that activity. (2) Evaluation of Buddhist Psychology Model In Fostering Of Holistic Well-Being For The Elderly Based In Pathum Thani Province. Found to be correct is appropriate possibility to implement and can to be utilized which the result of the assessment is at a high level. (3) Testing the holistic health promotion process according to the principles Buddhist psychology for the elderly In Pathum Thani Province. It was found that the good expression behavior of the elderly towards activities. The overall picture is at a high level. Opinions on holistic well-Being promotion activities for the elderly overall, the elderly agreed on all activities. (4) Presenting the form of the relationship diagram of the intergraton needs for the development of holistic well-Being of the elderly, Buddhist principles, Psychological theories and activities to promote holistic well-Being have guidelines for practice to achieve the goal of optimal health and cause happiness in life for the elderly.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: สิริวัฒน์ ศรีเครือดง

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สุวัฒสัน รักขันโท

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2566

Modified: 2567-07-12

Issued: 2567-07-12

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: สาขาวิชาพุทธจิตวิทยา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	วรรณภา นันทกาวงศ์.pdf	8.47 MB	14	2025-08-29 13:03:34

ใช้เวลา

0.017583 วินาที