ศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องทุกข์ในพุทธปรัชญาเถรวาท กับแนวคิด ทุกขนิยมของโชเป็นเฮาเออร์

Name: พระสุพรชัย อานนฺโท (นครพันธ์)

keyword: ความทุกข์

; พุทธปรัชญา

; ปรัชญาเถรวาท

; อาร์ทัวร์ โชเพินเฮาเออร์

Abstract: วิทยานิพนธ์นี้เป็นการศึกษาเชิงเอกสาร ซึ่งได้ศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่อง “ความทุกข์” ในพุทธปรัชญาเถรวาทกับแนวคิดทุกขนิยมของโชเป็นเฮาเออร์ โดยมุ่งศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดที่เหมือนหรือคล้ายคลึงกัน และแนวคิดที่แตกต่างกัน ผลการศึกษาวิจัย มีดังนี้ ความทุกข์ตามพุทธปรัชญา หมายถึง ภาวะที่บีบคั้นและสภาพที่แย้งต่อความสุขที่เกิดขึ้นกับสรรพสิ่งด้วยการยึดมั่นถือมั่นในขันธ์ห้า สามารถแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ ทุกข์ทางกายและทุกข์ทางใจ แสดงออกมา 3 ลักษณะ ได้แก่ลักษณะทนได้ยาก มีลักษณะที่แปรปรวนตลอดเวลาไม่อยู่ในอำนาจที่จะควบคุมได้ มีลักษณะเป็นของปรุงแต่งและปรุงแต่งสิ่งอื่นพร้อมกันไปในตัว ด้วยเหตุนี้พุทธปรัชญาจึงมีลักษณะเป็นสัจนิยม ไม่เป็นทุกขนิยม โดยที่มีสาเหตุคือ อวิชชา ก่อให้เกิดกามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา พุทธปรัชญาจึงได้เสนอวิธีการดับทุกข์ไว้อย่างครอบคลุม คือเพื่อเข้าถึงโลกียสุข ได้แก่ปัจจัยสี่ สัปปายะสี่ด้วยการควบคุมของศีล ซึ่งเกี่ยวเนื่องเพื่อเข้าถึงโลกุตรสุข ด้วยการปฏิบัติตามสมาธิและปัญญา ซึ่งเป็นวิธีการดับทุกข์ทางใจ อันทำให้เกิดการปฏิบัติที่จะอยู่บนโลกได้อย่างมีความสุข เหนือทุกข์และสุข เข้าถึงบรมสุข นิรามิสสุข เพื่อตัดวงจรของสังสารวัฏ โชเป็นเฮาเออร์กล่าวว่า ความทุกข์หมายถึง ชีวิตที่มีแต่ความขาดแคลน หรือความต้องการที่ไม่ได้รับการตอบสนอง (unsatisfied will) และความต้องการที่ได้รับการตอบสนองแล้วยังมีความอยากตามมาอีก ซึ่งก่อให้เกิดเป็นความทุกข์ 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ ความทุกข์ทางกายและความทุกข์ทางใจ แสดงให้ทุกข์เกิดขึ้น 3 ลักษณะ คือ ลักษณะที่ดิ้นรน ลักษณะเป็นความปรารถนาอันยังไม่สมหวัง ลักษณะเศร้าซึมและเบื่อหน่ายวิตกกังวล สิ่งที่เป็นสาเหตุให้เกิดทุกข์ต่าง ๆ มาจาก เจตจำนง ความเห็นแก่ตัว และสมรรถภาพในการคิด เมื่อความทุกข์เกิดขึ้นย่อมไม่เป็นที่ปรารถนาของบุคคล จึงหาวิธีการปลดปล่อยเพื่อจะให้เกิดความสุขมาแทน โชเป็นเฮาเออร์จึงกล่าวว่ามี 2 วิธี ได้แก่ วิธีการดับทุกข์ทางกาย คือการดื่มดํ่าหรือการเข้าอยู่ในความงามของศิลปะ และวิธีการดับทุกข์ทางใจ คือการสละความต้องการทางโลก เมื่อปฏิบัติตามก็จะเข้าถึงชีวิตที่เป็นสุข ปราศจากความทุกข์ทางกายและความทุกข์ทางใจ อันเป็นการบรรลุถึงเป้าหมายสูงสุดอย่างแท้จริง จากการเปรียบเทียบทั้งสองทัศนะ ทำให้เห็นความคล้ายคลึงกันว่า ชีวิตตามพุทธปรัชญาและโชเป็นเฮาเออร์ เป็นแก่นแท้ที่ทำให้เป็นทุกข์ ทั้งทางกายและทางใจ ทุกข์เกิดจากการยึดมั่น หรือความอยากโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ความอยากในความมีอยู่ ความดับทุกข์จะได้มาจากการละทิ้งความอยาก ส่วนพุทธปรัชญาต้องละอวิชชาที่เป็นบ่อเกิดของความอยาก และสิ่งที่ต่างกันอย่างเห็นได้ชัดคือวิธีการดับทุกข์ เพราะพุทธปรัชญาให้ความสำคัญทั้งด้านโลกียสุขกับโลกุตรสุข

Abstract: This is a documentary research. It aims at comparative studying of concept of suffering in Theravãda Buddhist philosophy and Schopenhauer’s pessimism, to compare the similarities and difference. The result of studying is found as following; Sufferings in Theravãda Buddhist Philosophy mean to becoming stressful,and conflict to happiness arising to everything, and clinging to five aggregates. However, it would be divided into 2 kinds of suffering; 1) Physical suffering, and 2) Mental suffering. It could perform 3 types, such as unpreventable, irritable, uncontrollable, and conditioning oneself and another as well. By these causes Buddhist philosophy should be realism, it’s not pessimism. The based cause is ignorance creating sensual craving, craving for existence, and craving for non-existence. Buddhist philosophy had been informed the end of suffering, both mundane, and super-mundane, by practice through the way leading to end of suffering by threefold training, which would bring happiness to one’s life and live together peacefully. The attainment highest blessing can cut across the circle of lives. They never come back to face suffering again. Schopenhauer said that sufferings mean becoming, and living in this world with difficulty and lack of property or ones need anything, but nothing fulfill with his needs. For one who can meet his needs, then he want again and again. This causes two types of suffering arisen. That is physical suffering and mental suffering which can separate 3 characters; instability, unsatisfied, sorrow, worry, and boring. The cause of sufferings begins willing, selfishness, and attitude of thinking. When suffering is unwanted by anyone else, one can find the way out of suffering and create happiness instead. In Schopenhauer’s point of views, there are 2 ways to stop sufferings as follows; 1) the way to the end of physical suffering is to attain beauty of art, and 2) the way to the end of mental suffering is to sacrifice mundane needs. When well practiced, one can achieve happiness, which is really highest goal of life. After comparing both points of view, the researcher can see similarities that live as Buddhist philosophy and Schopenhauer suffering are the essence of life both the physical and mental suffering. It is depended on attachment, especially; desire of existence. The end of suffering can be acted by getting rid of desire. In Buddhist philosophy, one must abandon the ignorance, origin of desire. The exactly difference is practice according to the way out of suffering, because buddhist philosophy emphasys on both mundane and super mundane happiness.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระมหาณรงค์ กนฺตสีโล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระใบฎีกาเสน่ห์ ญาณเมธี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2553

Modified: 2567-06-30

Issued: 2567-06-30

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาปรัชญา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	พระสุพรชัย อานนฺโท (นครพันธ์).pdf	1.63 MB

ใช้เวลา

0.025999 วินาที