การพัฒนาวัดตามหลักสัปปายะเพื่อเป็นศูนย์การสอนวิปัสสนากรรมฐาน

Name: พระครูนิรมิตสังฆกิจ (นินนาท ธมฺมนาโท)

keyword: การพัฒนาวัด

; หลักสัปปายะ

; วิปัสสนากรรมฐาน

Abstract: ดุษฎีนิพนธ์เรื่อง “การพัฒนาวัดตามหลักสัปปายะเพื่อเป็นศูนย์การสอนวิปัสสนากรรมฐาน” เป็นการวิจัยเชิงสัมภาษณ์ (interview) แบบวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative) มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาการสอนวิปัสสนากรรมฐานในวัด 2) เพื่อศึกษาหลักสัปปายะเพื่อการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐาน และ 3) เพื่อศึกษาการพัฒนาวัดตามหลักสัปปายะเพื่อเป็นศูนย์การสอนวิปัสสนากรรมฐาน ผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่ใช้ในการวิจัยโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก รวม 17 รูป/คน สถิติหรือวิธีการที่ใช้เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูลเป็นแบบวิเคราะห์เนื้อหาเชิงพรรณนาอธิบาย (In - Depth Interview) ผลการศึกษาพบว่า 1) วัดในสมัยพุทธกาล มีวัตถุประสงค์หลักในการสร้าง เพื่อให้พระสงฆ์ได้อาศัยอยู่ในเสนาสนะที่มีความสะดวก หรือ ความเป็นสัปปายะ เหมาะกับการศึกษาพระไตรปิฎก และเจริญสมณธรรม อันเป็นกระบวนการฝึกฝนอบรมตนตามแนวทางพระพุทธศาสนา เกิดการพัฒนาในด้านต่าง ๆ ผ่านระบบที่อยู่อาศัยหรือเสนาสนะ ที่ตั้งอยู่ในสิ่งแวดล้อม อันสะอาดสงบร่มเย็น เหมาะสมแก่ชีวิตของสมณะ ไม่ทำให้หลักการต่าง ๆ สูญเสียหรือผิดไป และสัมพันธ์กับธรรมชาติ ถูกต้องตามพระวินัยบัญญัติ โดยมีจุดหมาย คือ การพัฒนาจิตใจมนุษย์ให้สมบูรณ์มั่นคง 2) หลักสัปปายะ คือ หลักที่ว่าด้วยสิ่งที่เหมาะสม สิ่งที่เกื้อกูล ช่วยสนับสนุนการปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานให้ได้ผลดียิ่งขึ้น ช่วยให้สมาธิตั้งมั่นไม่เสื่อมถอย ประกอบด้วย 1. อาวาสสัปปายะ คือ ที่อยู่ซึ่งเหมาะกัน 2. โคจรสัปปายะ คือ ที่หาอาหาร หรือที่บิณฑบาตที่เหมาะดี 3. ภัสสสัปปายะ คือ การพูดคุยที่เหมาะกัน 4. ปุคคลสัปปายะ คือ บุคคลที่ถูกกันเหมาะกัน 5. โภชนสัปปายะ คือ อาหารที่บริบูรณ์เหมาะสม 6. อุตุสัปปายะ คือ ดินฟ้าอากาศธรรมชาติแวดล้อมที่เหมาะสม 7. อิริยาปถสัปปายะ คือ อิริยาบถที่สมดุล 3) การพัฒนาวัดตามหลักสัปปายะเพื่อเป็นศูนย์การสอนวิปัสสนากรรมฐาน เริ่มจากการตั้งเป็นสำนักปฏิบัติธรรม แล้วนำหลักสัปปายะ 7 มาปรับใช้ในทุกด้าน ที่จะนำไปสู่การเป็นศูนย์การสอนวิปัสสนากรรมฐานได้สำเร็จ ต้องประกอบด้วยการพัฒนา 7 ด้าน ดังต่อไปนี้ 1) วางขอบเขตของวัดเป็นสถานที่ให้การศึกษาวิชาการด้านวิปัสสนากรรมฐาน พร้อมทั้งปลูกฝังจริยธรรม 2) จัดอบรมวิปัสสนากรรมมัฏฐานให้พระสงฆ์ในวัดได้มีความรู้ แสดงธรรมด้านวิปัสสนากรรมฐาน 3) จัดให้มีสถานพยาบาลที่รักษาผู้ปฏิบัติที่เกิดเจ็บป่วยถูกต้องตามหลักทางการแพทย์ 4) จัดวัดให้เป็นสถานสงเคราะห์แก่หน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่มาขอรับการอบรมวิปัสสนากรรมฐาน 5) จัดให้มีสถานที่รับรองบุคคลภายนอกเป็นสัดส่วนต่างหาก 6) จัดสถานที่ให้เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ โดยมีระเบียบเรียบร้อย สะอาด และร่มรื่น 7) จัดวัดให้เป็นสถานที่อบรมสร้างศาสนทายาทสายวิปัสสนากรรมฐาน

Abstract: The objectives of this research were 1) to study the teaching of Vipassana Meditation in the temple, 2) to study the Sappaya principles for Vipassana Meditation practice, 3) to study the development of the temple as a teaching center. meditation It is a qualitative research in the documentary sector, studying documentary information from Tripitaka, commentary, textbooks, academic documents. The study found that 1) Teaching meditation in the temple The main objective is to allow monks to live in temples and sanctuaries that are convenient or sappaya, called "Awas Sappaya". Used as a meditation practice Study the Tripitaka and it is a process of self-training according to Buddhist guidelines. It is the development of the mind to advance which is the main duty. and missions of monks and novices It is a system for developing one's body and speech in the right direction. to be a base for life and development in various fields Through the system of housing or sanctuaries that must be located in an environment that is properly made, clean, peaceful and suitable for the life of a monk. does not make the principles lost or gone wrong It is the development of tools to support convenience in relation to the environment. It must be appropriate and correct according to the discipline with the common goal of developing the human mind to be stable and stable. 2) The Sappaya Principles for Vipassana Meditation The Sappaya 7 are suitable things that help support the practice of Vipassana Meditation in order to achieve better results. It helps to concentrate and not decline, consisting of: 1. Avassappaya: a place that is suitable for each other; 2. Rotation Sappaya: a place to find food that is good for alms-gathering; 3. Passasappaya: taking 4. Puggalasappaya: People who are in harmony with each other. 5. Food and drink that are suitable for each other. 6. Utusappaya: natural surroundings that are suitable for each other. 7. Sappaya posture is a posture that fits The development of the temple to be a center for teaching meditation to be successful requires 1. The readiness for the development of the temple, the Sangha community, and the community. (Avas), the alms-round (orbital), food (nutrition), atmosphere (temperance), readiness and understanding of the personnel (Pukkhala). 3. Clarity in setting up the curriculum and process training that those who practice will be able to benefit Including a clear policy to develop the temple into a Dharma practice (Passa) 4. The project plan must support education and training. practice the Dhamma systematically and consistent with the Buddhist Scriptures (posture) 3) The development of the temple along the Sappaya line to be a center for eaching Vipassana meditation found that The development of temples according to Sappaya found that some of the monks, both from home and forest temples, had established a sect of dharma practice using the form according It can be concluded as follows: 1) The boundary of the temple must be set up as a place for academic study in Vipassana Meditation. as well as instilling ethics in the children. 3) If the monks had knowledge of Thai traditional medicine, the temple was set up as a medical facility that treated the sick according to the knowledge of the people in the past. The temple is a source of medical textbooks. 4)Organize temples as welfare centers for government and private agencies that come to receive Vipassana Meditation training. 5) Organize a reception place in the temple as a place to stay for travelers. 6) Organize the temple as a place where the villagers meet and socialize. and relax where the temple has organized various locations 7) Set the temple to be the birthplace and center of various arts such as painting, sculpture, architecture and literature. Be a consultant to solve family problems 8) Organize the temple as a place for the villagers around the temple to make merit and make merit. as well as perform various religious ceremonies.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, หอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระศรีสมโพธิ,

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ศิริโรจน์ นามเสนา

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2567-06-28

Issued: 2567-06-27

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: Doctor of Philosophy

Level: Doctorale Degree

Descipline: Buddhist Studies

Grantor: Mahachulalongkornrajavidyalaya University

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	พระครูนิรมิตสังฆกิจ (นินนาท ธมฺมนาโท).pdf	1.47 MB	2	2025-10-31 12:55:12

ใช้เวลา

0.036371 วินาที