รูปแบบการเสริมสร้างพฤติกรรมสุขภาพของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวเกี่ยวกับการใช้สารเคมีทางการเกษตร

Model development for health promotion behavior of rice farmers utilizaing agriculture chemical substances safety

Name: วรพจน์ ทำเนียบ

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ -- วิทยานิพนธ์. ปร.ด. (การส่งเสริมสุขภาพและสุขศึกษา) 2561

Classification :.LCCS: RA776.9

ThaSH: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สาขาการส่งเสริมสุขภาพและสุขศึกษา -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: พฤติกรรมสุขภาพ

ThaSH: การส่งเสริมสุขภาพ

ThaSH: สารเคมีทางการเกษตร

Abstract: การใช้สารเคมีทางการเกษตรอย่างไม่ถูกต้องและไม่ปลอดภัยในเกษตรกรผู้ปลูกข้าวของประเทศไทยทำ ให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพทั้งในระยะสั้นและระยะยาวที่มีความรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ดังนั้นจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างพฤติกรรมสุขภาพให้แก่เกษตรกรผู้ปลูกข้าวเกี่ยวกับการใช้สารเคมีทางการเกษตรเพื่อให้เกษตรกรผู้ปลูกข้าวเกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการเสริมสร้างสุขภาพเกี่ยวกับการใช้สารเคมีทางการเกษตรได้อย่างถูกต้องและปลอดภัยโดยมีวัตถุประสงค์หลัก คือ เพื่อพัฒนาและประเมินประสิทธิผลของรูปแบบการเสริมสร้างพฤติกรรมสุขภาพของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวเกี่ยวกับการใช้สารเคมีทางการเกษตร โดยใช้รูปแบบการดำเนินการวิจัยแบบผสมวิธีแบ่งออกเป็น 3 ระยะคือ ระยะที่ 1 เป็นรูปแบบการวิจัยเชิงคุณภาพและ เชิงสำรวจประเภทปรากฏการณ์นิยมเพื่อศึกษาปัจจัยเชิงสาเหตุของพฤติกรรมการใช้สารเคมีทางการเกษตรโดย ศึกษาจากกลุ่มตัวอย่าง 2 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 ได้แก่กลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านการเสริมสร้างพฤติกรรมสุขภาพของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวเกี่ยวกับการใช้สารเคมีทางการเกษตรจำนวน 12 คน โดยเครื่องมือในการเก็บข้อมูลคือแบบสัมภาษณ์วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและกลุ่มที่ 2 ได้แก่ กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกข้าวผู้ใช้สารเคมีทางการเกษตรในการปลูกข้าวจำนวน 1,788 คน ใช้เครื่องมือในการเก็บข้อมูล คือ แบบสำรวจปัจจัยเชิงสาเหตุของพฤติกรรมการ ใช้สารเคมีทางการเกษตร สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ การวิเคราะห์เนื้อหา ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ การวิจัยระยะที่ 2 เป็นการ วิจัยและพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างพฤติกรรมสุขภาพของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวเกี่ยวกับการใช้สารเคมีทาง การเกษตร โดยใช้ข้อมูลที่ได้จากการวิจัยในระยะที่ 1 โดยผ่านการตรวจสอบรูปแบบฯจากการสัมภาษณ์จากผู้เชี่ยวชาญด้านการใช้สารเคมีทางการเกษตรจำนวน 12 คน และการดำเนินการวิจัยระยะที่ 3 เป็นการวิจัยเชิงทดลองในสภาพสถานการณ์จริง เพื่อประเมินประสิทธิผลและความคงทนของประสิทธิผลของรูปแบบที่สร้างขึ้น โดยทดลองใช้รูปแบบฯกับเกษตรกรกลุ่มเป้าหมาย จำนวน 33 คนเป็นระยะเวลา 12 สัปดาห์ เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์และแบบสังเกตพฤติกรรมการใช้สารเคมีทางการเกษตร ผลการวิจัยที่สำคัญ คือ ได้รูปแบบการเสริมสร้างพฤติกรรมสุขภาพของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวเกี่ยวกับการใช้สารเคมีทางการเกษตรอย่างถูกต้องและปลอดภัยที่มุ่งเน้นการเสริมสร้างทัศนคติและความรู้เกี่ยวกับการใช้สารเคมีทางการเกษตรของเกษตรกรผู้ปลูกข้าว ซึ่งเป็นตัวแปรที่สามารถร่วมกันทำนายพฤติกรรมการใช้สารเคมีทาง การเกษตรอย่างถูกต้องและปลอดภัยได้ถึงร้อยละ 48.40 โดยผ่านการทดลองใช้รูปแบบฯ พบว่า เกษตรกรผู้ปลูกข้าวมีการสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพจากการใช้สารเคมีทางการเกษตรที่ถูกต้องและปลอดภัยมากขึ้น ได้แก่ การจัดหาอุปกรณ์ปูองกันตนเองมาใส่เพิ่มขึ้น ไม่สูบบุหรี่ ไม่ดื่มน้ำและแอลกอฮอล์ และไม่ใช้มือผสมสารเคมี ในขณะทำการใช้สารเคมีทางการเกษตร จึงถือได้ว่ารูปแบบการเสริมสร้างสุขภาพของเกษตรกรผู้ปลูกข้าวเกี่ยวกับการใช้สารเคมีทางการเกษตรมีประสิทธิผลที่ดี There were misuse and unsafe utilizations on the agricultural chemical substances of rice farmers in Thailand. These affected on their health both in the short term and long term. These can lead to the causes of death. Therefore, it is necessary to develop a model for health promotion behavior of rice farmers utilizing agricultural chemical substances safely to change their behaviors in utilizing agricultural chemicals substances accurately and safely. This study aimed to develop model and evaluate effectiveness of model for health promotion behavior of rice farmers utilizing agricultural chemical substances safety. The research design was a mixed method divided into three phases: Phase one was designing of the qualitative and survey research on phenomenology approach which studied from two sample groups, the first group were 12 experts in health promotion behavior of rice farmers utilizing agricultural chemical substances and the second group were 1,788 rice farmers who used agricultural chemical substances. The first group instrument was the interview form. The second group instrument was the survey questionnaire about causal factors of behavior in utilizing agricultural chemical substances. The first group data was analyzed by content analysis. The second group data were analyzed by mean, correlation coefficient analysis and multiple regression analysis. Phase two was the research and development model of health promotion behavior of rice farmers utilizing agricultural chemical substances based on the data in phase one research and the model had been approved by 12 experts. Phase three was field experimental research aimed to evaluate the effectiveness and retention effectiveness of the developed model. The target group was 33 rice farmers. The duration of experiment try out was 12 weeks. The data were collected by using the interview and observation forms on the agricultural chemical substances utilization. The major finding was a model for health promotion behavior of rice farmers utilizing agricultural chemical substances safety focusing on attitude and knowledge factors about utilizing agricultural chemical substances which predict the accuracy and safety of utilizing agricultural chemical substances for 48.40%. Through the implementation of the developed model, it was found that the rice farmers had health promotion behavior in utilizing agricultural chemical substances more accurately and safely, namely providing personal protection equipment, no smoking, no drinking and no hands in mixing chemicals while using agricultural chemical substances. It was concluded that the model for health promotion behavior of rice farmers utilizing agricultural chemical is effective.

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. สำนักหอสมุด

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: tdckulib@ku.ac.th

Name: เรณูมาศ มาอุ่น

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์หลัก

Created: 2561

Modified: 2567-05-29

Issued: 2567-05-29

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: https://kasetsart.idm.oclc.org/login?url=https://www.lib.ku.ac.th/KUthesis/2561/woraphot-tha-all.pdf

CallNumber: RA776.9|b.ว17

tha

DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: การส่งเสริมสุขภาพและสุขศึกษา

Grantor: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	woraphot-tha-all.pdf	2.78 MB	4	2025-06-16 12:56:33

ใช้เวลา

0.030157 วินาที