การศึกษาความเป็นไปได้ทางกฎหมายในการกำกับดูแลการให้บริการโทรทัศน์ในรูปแบบ Over the Top

Legal feasibility study on Over the Top television service in Thailand

Name: มณีรัตน์ กำจรกิจการ

keyword: กำกับดูแลกิจการโทรทัศน์

; บริการโทรทัศน์ในรูปแบบ Over the Top

; การเข้าสู่ตลาดบริการโทรทัศน์

Abstract: การปรับเปลี่ยนนิเวศน์อุตสาหกรรมโทรทัศน์มาสู่การรับชมรายการได้อย่างไร้ข้อจำกัดด้านพื้นที่การให้บริการ และเวลาการรับชมโทรทัศน์ที่ผู้ใช้บริการเป็นผู้เลือกด้วยตนเอง นอกจากนี้ ผู้ผลิตรายการ ผู้สร้างเนื้อหารายการก็มีการปรับเปลี่ยนจากบทบาทการเป็นผู้ให้บริการเท่านั้น ไปเป็นผู้ใช้บริการที่สามารถสร้างและผลิตรายการหรือเนื้อหาได้ (user generated content) และนำเผยแพร่รายการ เนื้อหาไปสู่สาธารณะได้ด้วยตนเอง ซึ่งบริบทดังกล่าวมีอิทธิพลส่งผลถึงการรับรู้ข้อมูล ข่าวสารของคนในสังคมอย่างมีนัยสำคัญ และโดยเฉพาะอย่างยิ่งส่งผลกระทบต่อประเทศไทยทั้งในเชิงสังคม วัฒนธรรม และเศรษฐกิจ แต่กฎหมายที่เกี่ยวกับสื่อ และการให้บริการโทรทัศน์ที่มีผลบังคับใช้อยู่ในปัจจุบันยังคงยึดโยงอยู่กับเทคโนโลยี รูปแบบการให้บริการแบบดั้งเดิม นอกจากนี้ กฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้องกับตลาดการให้บริการโทรทัศน์ในประเทศไทย เช่น พระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจคนต่างด้าว พ.ศ. 2542 ได้มีการกำหนดข้อห้ามให้คนต่างด้าวประกอบธุรกิจวิทยุโทรทัศน์ในประเทศไทยโดยเด็ดขาด จึงสะท้อนให้เห็นถึงสภาพปัญหาในเชิงโครงสร้างกฎหมายที่ไม่เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยี กล่าวคือ ปัญหาของกฎ ระเบียบ และข้อกำหนดเกี่ยวกับการเข้าสู่ตลาดการให้บริการโทรทัศน์ของประเทศไม่สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงนิเวศน์อุตสาหกรรมโทรทัศน์ และปัญหาขาดกลไกทางกฎหมายในการกำกับดูแลการให้บริการโทรทัศน์ในรูปแบบ OTT ที่เหมาะสม ขาดความครอบคลุมในลักษณะการให้บริการที่มีการปรับเปลี่ยนไปตามเทคโนโลยี ดุษฎีนิพนธ์นี้มีขึ้นเพื่อซึ่งประสงค์เสนอการวิเคราะห์เปรียบเทียบหลักการของกฎหมายของต่างประเทศ กล่าวคือ สหภาพยุโรป สหราอาณาจักร สหรัฐอเมริกา สาธารณรัฐเกาหลี สาธารณรัฐสิงคโปร์ ความตกลงระหว่างประเทศ กับกฎหมายประเทศไทยที่มีผลบังคับใช้อยู่ในปัจจุบัน เพื่อทำการศึกษาและวิเคราะห์ถึงความเป็นไปได้ในการกำกับดูแลการให้บริการโทรทัศน์ในรูปแบบ OTT จากการศึกษาผู้เขียนนำเอาทฤษฎีการกำกับดูแลในมิติทางสังคม เศรษฐกิจ ทฤษฎีการกำกับดูแลสื่อ ทฤษฎีความรับผิดของตัวกลาง และหลักกฎหมายปกครอง มาประกอบการวิเคราะห์เพื่อหากแนวทางความเป็นไปได้ในการกำกับดูแลการให้บริการโทรทัศน์ในรูปแบบ OTT ในประเทศไทย ซึ่งผู้เขียนเสนอให้ปรับปรุงกฎหมาย ในประเด็นต่าง ๆ ดังนี้ 1. เงื่อนไขการเข้าสู่ตลาดการให้บริการโทรทัศน์ ด้วยการเสนอให้ตัด “กิจการสถานีวิทยุกระจายเสียงหรือสถานีวิทยุโทรทัศน์" ออกจากบัญชีหนึ่งแนบท้ายพระราชบัญญัติการประกอบธุรกิจของคนต่างด้าว พ.ศ. 2542 และให้นำไปกำหนดไว้ในบัญชีสามแทน เพื่อให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการให้บริการโทรทัศน์แบบไร้พรหมแดน และทำให้การบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวกับการอนุญาตและการกำกับดูแลประกอบกิจการโทรทัศน์อยู่ภายใต้องค์กรกำกับดูแลเดียวและกฎหมายฉบับเดียว 2. รูปแบบการเข้าสู่ตลาดการให้บริการโทรทัศน์โดยเพิ่มเติมจากระบบใบอนุญาตเป็นระบบการขึ้นทะเบียนประกอบกิจการ เพื่อให้ผู้ให้บริการต่างชาติมีสถานะภาพทางกฎหมาย และรัฐสามารถเข้าดูแลได้อย่างเท่าเทียมกันกับผู้ให้บริการโทรทัศน์ไทย 3. การกำหนดสัดส่วนการถือหุ้นหรือลงทุนของคนต่างชาติด้วยการเพิ่มสัดส่วนการลงทุนหรือการเข้าถือหุ้นจากร้อยละ 25 เป็นไม่เกินร้อยละ 50 เพื่อขยายโอกาสในการร่วมลงทุนและพัฒนาอุตสาหกรรมกับต่างชาติ 4. ขอบเขต และประเภทกิจการแพร่ภาพและเสียง (Audiovisual Service) ครอบคลุมในประเภทการให้บริการ ดังนี้ 4.1 บริการส่งรายการที่มีลักษณะวิดีโอเพื่อให้บริการต่อสาธารณะเป็นการทั่วไป ผ่านเครือข่ายสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ โดยผู้ให้บริการทำหน้าที่จัดเรียงและลำดับรายการ แต่ไม่มีอำนาจบรรณาธิการ (Video Sharing Platform) 4.2 บริการส่งรายการที่มีลักษณะวิดีโอที่ผู้ให้บริการจัดสรรและกำหนดตารางรายการที่มีกำหนดช่วงเวลาให้ผู้ใช้บริการเลือกรับชมตามความต้องการ หรือบริการรายการที่มีรูปแบบรายการและเนื้อหาเช่นเดียวกับรายการที่ปรากฏในบริการโทรทัศน์ ผ่านเครือข่ายสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ โดยผู้ให้บริการมีหน้าที่บรรณาธิการ (Video on Demand) 5. การแก้ไขสภาพปัญหาความไม่เท่าเทียมกันของการกำกับดูแลการให้บริการโทรทัศน์แบบดั้งเดิม และโทรทัศน์ในรูปแบบ OTT ให้เกิดความเท่าเทียมกัน โดยลดภาระที่เกิดขึ้นจากกระบวนการกำกับดูแลที่เป็นภาระเกินสมควร ดังนี้ 5.1 การได้รับอนุมัติผังรายการล่วงหน้าจาก กสทช. เปลี่ยนเป็นการเผยแพร่ผังรายการต่อสาธารณะแทน 5.2 ด้านเนื้อหารายการที่มีการกำหนดบทบัญญัติไว้อย่างกว้างขวางด้วยการเพิ่มถ้อยคำให้เกิดความชัดเจนและมุ่งเน้นเฉพาะประเด็นที่อาจจะส่งผลกระทบต่อสังคม 5.3 ด้านการหารายได้ และการโฆษณา เสนอให้มีการปรับรูปแบบการหารายได้จากการกำหนดเกณฑ์การคิดเป็นรายชั่วโมง เป็นการคิดรวมตลอดทั้งวัน เพื่อให้เกิดความยืดหยุ่นและเหมาะสมกับรูปแบบการรับชมและพฤติกรรมการรับชมโทรทัศน์ของผู้รับชม 5.4 ด้านการคุ้มครองลิขสิทธิ์ เสนอให้คณะกรรมการมีอำนาจสั่งให้ผู้รับใบอนุญาต หรือผู้ขึ้นทะเบียน ผู้ให้บริการโครงข่าย หรือผู้ให้บริการเครือข่ายสื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ ระงับ หรือนำออกรายการหรือเนื้อหาโดยทันที เมื่อผู้เป็นเจ้าของสิทธิ์หรือผู้มีสิทธิ์ในงานอันมีลิขสิทธิ์ร้องว่ามีการละเมิดลิขสิทธิ์ตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ที่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการกำหนดผู้ให้บริการมีหน้าที่การนำออกเนื้อหาที่ละเมิดลิขสิทธิ์ และกำหนดข้อยกเว้นความรับผิดของผู้ที่ดำเนินการระวับหรือนำออกเนื้อหาที่ละเมิดลิขสิทธิ์ 5.5 ด้านค่าธรรมเนียมการประกอบกิจการ เสนอให้สร้างแรงจูงใจให้ผู้ให้บริการเข้าสู่ระบบการลงทะเบียน โดยในระยะเริ่มต้นเห็นควรไม่กำหนดค่าธรรมเนียมการให้บริการของผู้ให้บริการโทรทัศน์ผ่านเครือข่ายการสื่อสารทางอิเล็กทรอนิกส์ แต่ควรให้มีการกำหนดในเชิงของมาตรการภาษีสินค้าและการให้บริการ (goods and service tax) ในลักษณะเดียวกับกฎหมายสาธารณรัฐสิงคโปร์ โดยการกำหนดให้คณะกรรมการมีอำนาจกำหนดประเภทกิจการที่ไม่ใช้คลื่นความถี่ที่ได้รับยกเว้นค่าธรรมเนียมการประกอบกิจการ โดยให้คำนึงถึงความเหมาะสมในการกำกับดูแลการให้บริการ

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: พินัย ณ นคร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Name: สุรพล นิติไกรพจน์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Created: 2565

Modified: 2567-01-08

Issued: 2567-01-08

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2022.873

tha

DegreeName: นิติศาสตรดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: นิติศาสตร์

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	12961maneerat.pdf	4.96 MB	7	2025-06-04 11:00:02

ใช้เวลา

0.041403 วินาที