เทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อเพื่อสุขภาวะสัญจรโดยเกวียนและจักรยาน ในดินแดนสุวรรณภูมิ และสาธารณรัฐอินเดีย

Technological wheel culture for locomotive wellness by two wheel carts and bikes in Suvarnabhumi territory and the republic of India

Name: เจนการ ชูเชิด

Address: บ้านเลขที่ 24/1 ซอยสระโบราณ 1 ถนนสระโบราณ ตาบลในเมือง อาเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ 32000

keyword: ยุทธศาสตร์การพัฒนาภูมิภาค

Classification :.DDC: 629.2272

; สาธารณรัฐอินเดีย

; เทคโนโลยี

Abstract: การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาบริบทของเทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อ เพื่อการสัญจรโดยเกวียนและจักรยาน ในดินแดนสุวรรณภูมิและสาธารณรัฐอินเดีย 2) เพื่อศึกษาสุขภาวะสัญจรโดยเทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อเกวียนและจักรยานในราชอาณาจักรกัมพูชา และวงล้อชีวิตของหมู่บ้านศีล 5 ในราชอาณาจักรไทย และ 3) เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบเทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อที่สัมพันธ์กับสุขภาวะสัญจรในราชอาณาจักรไทยและจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อสุขภาวะสัญจรโดยเกวียนและจักรยานในดินแดนสุวรรณภูมิ ทำการวิจัยแบบผสานวิธีทางคุณภาพและปริมาณ โดยการวิจัยเชิงคุณภาพแนวชาติพันธุ์วรรณนา การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วม และการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกจากผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ พระสงฆ์ ปราชญ์ท้องถิ่น ช่างศิลป์ทำเกวียนที่มีความรู้ ความชำนาญ ช่างซ่อมรถจักรยาน ผู้ขายรถจักรยาน คนใช้รถจักรยาน บุคคลที่รักษาศีล 5 ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องอื่น ๆ และบุคคลทั่วไป โดยการเลือกสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง จากอำเภอเมือง สังขะ จอมพระ และบัวเชด จังหวัดสุรินทร์ ราชอาณาจักรไทย จำนวน 38 คน แขวงหลวงพระบาง คำม่วน และจำปาสัก สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชาชนลาว (สปป.ลาว) จำนวน 5 คน จังหวัดเสียมเรียบ กำปงธม กำปงชนัง และมณฑลคีรี ราชอาณาจักรกัมพูชา จำนวน 5 คน เมืองห่าเตียน จังหวัดเกียนยาง สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม จำนวน 5 คน รัฐอัสสัม รัฐมณีปุระ และอุตตรประเทศ สาธารณรัฐอินเดีย จำนวน 9 คน การวิจัยเชิงปริมาณโดยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงจำนวน 500 คน ที่เป็นปราชญ์ท้องถิ่น และบุคคลทั่วไป จากอำเภอเมือง สังขะ จอมพระ และบัวเชด จังหวัดสุรินทร์ ราชอาณาจักรไทย ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติทางสังคมศาสตร์ ได้แบบสอบถามที่มีความเชื่อมั่นตามเกณฑ์สัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาค ทั้งฉบับเป็น 0.97 ทำการวิเคราะห์องค์ประกอบเพื่อให้ได้รหัสภูมิปัญญา และจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อสุขภาวะสัญจรโดยเกวียนและจักรยานในดินแดนสุวรรณภูมิ ผลการศึกษาพบว่า 1) บริบทของเทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อเพื่อการสัญจรโดยเกวียนและจักรยาน ในดินแดนสุวรรณภูมิ สัตว์เทียมเกวียนถูกลดบทบาทการใช้งานในวิถีชีวิตของชาวนาและวัฒนธรรมข้าวลงไปมาก แต่ก็ยังมีบทบาทในด้านอื่น เช่น ด้านศาสนาที่มักพบเห็นการนำสัตว์เทียมเกวียนมาใช้ร่วมในขบวนแห่ หรือการอนุรักษ์ประเพณีต่าง ๆ เช่น การแข่งวัวเทียมเกวียน ในสาธารณรัฐอินเดีย พาหนะเกวียนยังมีการใช้งานในเขตชนบทเนื่องจากสภาพของฐานะครอบครัว วรรณะในศาสนา และเศรษฐกิจสังคม มูลสัตว์ที่ได้จากวัวหรือควาย ถูกนำมาแปรสภาพเป็นเชื้อเพลิงในการหุงหาอาหาร และใช้สร้างที่อยู่อาศัย ถือได้ว่าวิถีชีวิต ประเพณี ความเชื่อเหล่านี้ เป็นวัฒนธรรมวงล้อตามเส้นทางชีวิตของที่แต่ละพื้นที่ พาหนะจักรยานในดินแดนสุวรรณภูมิ มีการนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการออกกำลังกายและการแข่งขันในสังคมเมืองมากขึ้น ส่วนในสังคมชนบทจักรยานมีความสำคัญต่อวิถีชีวิตประจำวันมากเช่นกัน โรงเรียนหลายแห่งออกกฎระเบียบให้นักเรียนใช้เพียงจักรยานในการเดินทางมาโรงเรียนเท่านั้น ด้านการประกอบอาชีพ มักใช้ในการบรรทุกของที่มีน้ำหนักไม่มากเพื่อให้ปลอดภัยในการใช้ถนนร่วมกับพาหนะประเภทอื่น ด้านสุขภาวะของคนพบว่า ผู้ที่ใช้เกวียนหรือจักรยาน ไม่มีอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย แม้ว่าจะใช้งานในระยะเวลานาน เนื่องด้วย การเคลื่อนไหวร่างกายส่วนบนตามเข็มนาฬิกาให้สอดคล้องกับจังหวะการเคลื่อนไหวของเกวียน เช่นเดียวกับการปั่นจักรยานที่ใช้การหมุนของร่างกายช่วงล่าง (ขาและเท้า) ทั้งนี้การหมุนเป็นวงกลมของร่างกายทั้งส่วนบนและล่าง ทำให้เกิดพลังงานในร่างกาย เรียกว่าพลังงานจักระ ซึ่งจักระจะส่งผลให้ระบบอวัยวะในร่างกายทำงานได้อย่างสมดุล ดังนั้นวงล้อของเกวียนจักรยาน จึงถือได้ว่าเป็นรูปธรรมในทางวิทยาศาสตร์ที่สื่อให้ประชาชนเข้าใจถึงสุขภาพของตัวเองที่แข็งแรง สุขภาพของครอบครัวที่มีกิจกรรมร่วมกัน สุขภาพของชุมชนที่ไม่ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศ สุขภาพของสังคมที่ปลอดภัยจากอุบัติเหตุ โดยเน้นเรื่องการประหยัดพลังงาน ประหยัดค่าใช้จ่าย และเสริมสร้างสุขภาพ 2) วัฒนธรรมวงล้อในราชอาณาจักรกัมพูชา แสดงให้เห็นวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมที่ยังรักษาไว้ทั้งแนวปฏิบัติ ประเพณี ศาสนา ความเชื่อ และวิถีประชา ราชอาณาจักรกัมพูชาประกอบด้วยเมืองโบราณที่ได้ชื่อว่าเป็นแหล่งมรดกโลก จึงพบเห็นชุมชนโบราณที่มีคูน้ำคันดินหลายแห่ง วัฒนธรรมวงล้อชีวิตจึงพบเห็นได้ตามเส้นทางสัญจรทั้งทางบกและทางน้ำ พาหนะเกวียนและจักรยานถูกนำมาใช้ในวัฒนธรรมด้านการท่องเที่ยวมากขึ้น อีกทั้งเป็นการส่งเสริมการออกกำลังกายเพื่อสุขภาพของทั้งคนและสัตว์ด้วย ส่วนหมู่บ้านศีล 5 ในราชอาณาจักรไทย ต้องได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนจากหน่วยงานรัฐและเอกชนในการสร้างเส้นทางการสัญจรที่ปลอดภัย คนในชุมชนรักษาหลักปฏิบัติศีล 5 เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการกระทำผิดกฎหมาย วิถีชีวิตในชุมชนจึงจะเกิดความสงบ 3) ผลวิเคราะห์องค์ประกอบเทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อที่สัมพันธ์กับสุขภาวะสัญจรในราชอาณาจักรไทย มี 6 องค์ประกอบคือ 1) ถนนสุขภาวะสัญจรวงล้อเชื่อมโยง “บวร” (บ้าน – วัด - โรงเรียน) ส่งเสริมการเว้นระยะห่าง และหลักการ 5 อ. รวมทั้งฝึกสติในสังคมเมือง 2) เทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อ ส่งเสริมการใช้ประโยชน์สัตว์เลี้ยง ทุนมนุษย์ การลดทอนมลภาวะ และเพิ่มพูนระบบนิเวศชุ่มชื้น 3) จักรกงและกำเกวียน คือสัญลักษณ์นิยมเพื่อการเรียนรู้ ศาสนา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมทั้งส่วนบุคคลและสังคม 4) อานาปานสติในระบบเทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อสุขภาวะสัญจร ส่งเสริมบุคคล แข็งแรง และสติปัญญาดี 5) วัฒนธรรมวงล้อและสุขภาวะสัญจร มีความหมายในการปกครอง สัมมาชีพ และการชลประทาน และ 6) ประสบการณ์หมุนวงล้อ ส่งเสริมปัญญาและศีลธรรม จากผลการศึกษาพบว่าได้รหัสภูมิปัญญา 18 คำ ข้อเสนอเชิงนโยบายเพื่อสุขภาวะสัญจรโดยเกวียนและจักรยานในดินแดนสุวรรณภูมิ ประกอบด้วย 5 นโยบาย 11 มาตรการ ได้แก่ 1) ส่งเสริมและสนับสนุนสุขภาวะสัญจรวงล้อ มี 2 มาตรการ 2) สนับสนุนพิเศษสำหรับถนนสุขภาวะสัญจรวงล้อหรือสัตว์เลี้ยงตามกลไก “บวร” (บ้าน – วัด - โรงเรียน) มี 2 มาตรการ 3) ส่งเสริมและสนับสนุนเทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อส่วนบุคคลเพื่อเว้นระยะห่างและหลักการ 5 อ. (อาหาร อากาศ อารมณ์ ออกกำลังกาย อุจจาระ) มี 3 มาตรการ 4) ส่งเสริมและสนับสนุนเทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อสัตว์เลี้ยงและทุนมนุษย์ มี 2 มาตรการ และ 5) ส่งเสริมและสนับสนุนเทคโนโลยีวัฒนธรรมวงล้อเครื่องกลเพื่อลดมลภาวะและเพิ่มพูนระบบนิเวศ ชุ่มชื้น มี 2 มาตรการ ABSTRACT The objectives of this research were to : 1) study the context of wheel culture technology for travelling by two wheel carts and bikes in Suvarnabhumi territory and the Republic of India, 2) study technological wheel culture for locomotive wellness by two wheel carts and bikes in the Kingdom of Cambodia and the wheel of life of the 5-Precept village in the Kingdom of Thailand, and 3) analyze the technological and cultural elements related to the health of travelling in the Kingdom of Thailand and to propose the policies for the health for the locomotive wellness by two wheel carts and bikes in Suvarnabhumi territory. The study was focused on mixed methods for both qualitative and quantitative researches. Qualitative research was studied by using Ethnographic research, participant observation, non-participant observations and in-depth interviews. The key informants were purposive random sampling from monks, local philosophers, skilled craftsmen who make two wheel carts and bike mechanics, bike sellers, bike riders, cyclists, persons who keep the 5-Precepts, other relevant persons and general public. They were from Muang, Sangkha, Chompra and Buachet Districts, Surin province, the Kingdom of Thailand, 38 people; Luang Prabang, Khammouane, Champasak provinces, Lao PDR, 5 people; Siem Reap, Kampong Chhnang, Kampong Thom, and Mondulkiri provinces, the Kingdom of Cambodia, 5 people; Ha tien City, Kien Giang province, the Socialist Republic of Vietnam, 5 people; and State of Assam, Manipur, and Uttar Pradesh, Republic of India, 9 people. Quantitative research was conducted by purposive random sampling 500 people in Muang, Sangkha, Buachet, and Chompra Districts, Surin province, the Kingdom of Thailand. Data analysis was done by using SPSS (Statistical Package for Social Sciences for Windows Version 24). The questionnaire with 0.97 of total reliability based on Cronbach,s Alpha Coefficient criterion was distributed to 500 respondents. Additionally, Factor Analysis was beneficial for this research to obtain wisdom codes. Finally the researcher proposed the policies for locomotive wellness by two wheel carts and bikes in Suvarnabhumi territory. The results found that : 1) Context of wheel culture technology for travelling by two wheel carts and bikes in Suvarnabhumi territory : animals that were used to move cats have been greatly reduced in their roles in the farmer’s way of life and rice culture. However, it also they play a role in other areas such as religion. That is often seen in the use of artificial carts in the procession or preserving traditions such as ox-carts racing. In the Republic of India, carts vehicles are still in use in the rural areas due to family status, religious caste and socio-economic conditions. Manures obtained from cows or buffaloes were converted to fuel for cooking and used to build houses. It can be considered that the ways of life, traditions, beliefs, are the wheel culture along the life path of each other. Bikes in Suvarnabhumi territory are increasingly being used as a tool to exercise and compete in urban areas. In contrast, in rural society they are important to daily life. Many schools enact regulations requiring students to only use bikes to travel to school. In the field of occupation, it is often used to carry light loads to make it safe to use the road in conjunction with other types of vehicles. In terms of people’s health, people who used carts or bikes, but nobody aches even they used for a long time. because the movement of the upper body clockwise corresponds to the rhythm of the movement of the carts, as in cycling that uses the rotation of the lower body (legs and feet). This is a circular rotation of upper and lower body cause energy in the body called Chakras energy. This energy will result in the organ systems in the body to work in balance. Therefore, the wheel of a bike, cart can be considered as a concrete message in Science to convey to the public about their own health, the health of families with joint activities or community health that does not cause air pollution, the health of society. Bike - widing is safe from accidents, focusing on saving energy, safe cost and strengthen health. 2)Wheel culture in the Kingdom of Cambodia. it shows the traditional ways of life that still preserves practicing, traditions, religions, beliefs and peoples ways of life. The kingdom of Cambodia comprised of ancient cities and known as world heritage ; therefore, it there were many ancient communities with water ditches. The wheel of life can be seen on both land and water roads. Carts and bikes are increasingly used in tourism culture. They also promote exercise for health of both humans and animals. As for the 5-Precept village in the Kingdom of Thailand, it must be encouraged and supported by government agencies and private sectors in the construction of save thoroughfares. Moreover, people in the communities maintain the 5-Precepts to prevent illegal acts. As a result, the ways of life in the communities would be peaceful. 3. Analyzing the technological and cultural elements related to the health of travelling in the Kingdom of Thailand, they consisted of 6 components as follows : 1) Healthy roads locomotive wellness wheel linking “Bowon” (Houses-Temples-Schools) will promote social distancing and the 5 Aor principle as well as practicing mindfulness in urban society ; 2) Wheel cultural technology will promote the use of pets, human capital, reduce pollution, and increase the moist ecosystems ; 3) cartwheel and spokes are popular symbols for learning, religion, Science, and culture for both personnel and social ; 4) Anapanasti (mindfulness of breathing) in the system of technology, wheel culture and locomotive wellness will encourage people to be strong and intelligent ; 5) Wheel culture and locomotive wellness refer to politics, an honest livelihood and irrigation, and 6) The experiences of spinning the wheel promote wisdom and morality. Moreover, the research results found the important 18 wisdom codes. In proposing the policies for the health for the locomotive wellness by two wheel carts and bikes in Suvarnabhumi territory, they consisted of 5 policies, 11 measures as follows : 1) Promote and support locomotive wellness by wheel, consisting of 2 measures, 2) Special support for roads locomotive wellness or pets related to “Bowon”(Houses-Temples-Schools) mechanism, consisting of 2 measures, 3) Promote and support personal wheel culture technology for social distancing and 5 Measures to good life principle (Food, Air, Emotion, Exercise, Feces), consisting of 3 measures, 4) Promote and support wheel animal cultural technology and capital human, consisting of 2 measures, 5) Promote and support the use of mechanical wheels to reduce pollution and increase moist ecosystems, consisting of 2 measures.

มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: สุรินทร์

Email: arit@srru.ac.th

Name: ทองอินทร์ ไหวดี

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: สมพงษ์ ธงไชย

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: ปิยศักดิ์ สีดา

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2565

Modified: 2566-08-30

Issued: 2566-08-30

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: 629.2272 จ255ท

tha

DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต

Level: ปริญญาเอก

Descipline: ยุทธศาสตร์การพัฒนาภูมิภาค (เทคโนโลยีที่เหมาะสมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน)

Grantor: มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์

©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	SRRUThesis2566-4.pdf	53.05 MB	3	2025-06-18 23:05:38

ใช้เวลา

0.036832 วินาที