การจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ของกลุ่มจังหวัดล้านนา

Name: สหัทยา วิเศษ

Organization : ผู้วิจัย

Name: พระครูโสภณปริยัติสุธี

Organization : ผู้วิจัย

Name: พระครูพิศาลสรกิจ

Organization : ผู้วิจัย

Name: พิศมัย วงศ์จำปา

Organization : ผู้วิจัย

Name: ชูชาติ สุทธะ

Organization : ผู้วิจัย

keyword: ทรัพยากรวัฒนธรรม

; การจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์

; กลุ่มจังหวัดล้านนา

Abstract: การวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ โดยการศึกษาเอกสาร และการวิจัยเชิงปฏิบัติการ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมของวัดและชุมชน พัฒนากระบวนการในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์โดยการมีส่วนร่วมของวัดและชุมชน และสังเคราะห์รูปแบบการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ โดยการมีส่วนร่วมของวัดและชุมชนในกลุ่มจังหวัดล้านนา ดาเนินการวิจัยลงพื้นที่สารวจบริบทและทรัพยากรวัฒนธรรมชุมชน ประชุมกลุ่มย่อย สัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลหลัก และเข้าร่วมปฏิบัติการในกิจกรรมการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมชุมชนในพื้นที่ ๘ จังหวัดภาคเหนือตอนบน ได้แก่ เชียงใหม่ แม่ฮ่องสอน เชียงราย แพร่ น่าน ลาปาง ลาพูน และพะเยา ผลการวิจัยพบว่า ๑. รูปแบบการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมในกลุ่มจังหวัดล้านนา แบ่งออกเป็นการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมโดยหน่วยงานภาครัฐ การจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมโดยวัดและชุมชน และการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมโดยกลุ่ม เครือข่าย และองค์กรทางศิลปะเชิงสร้างสรรค์ ทั้งสามรูปแบบมีเป้าหมายในการดาเนินงานเพื่อการดูแล สงวนรักษา อนุรักษ์ทรัพยากรวัฒนธรรมของชุมชน การเผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ การสืบสานประเพณีวัฒนธรรม การสร้างพื้นที่สาธารณะทางศิลปะชุมชน รวมทั้งการสื่อสารต่อสาธารณะในสื่อสิ่งพิมพ์ สื่อออนไลน์ และเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมในกลุ่มจังหวัดล้านนา ๒. การพัฒนากระบวนการในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน ประกอบด้วยแบบแผนปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมของคนในชุมชน เรียกว่า PAR 3 Es Model ได้แก่ E1 (Education) ศึกษา สารวจ และประเมินทรัพยากรวัฒนธรรมชุมชน โดยการศึกษาเอกสาร การสารวจบริบทพื้นที่ สภาพแวดล้อม และประเมินคุณค่าและศักยภาพของทรัพยากรวัฒนธรรม E2 (Engineering) การสร้างสรรค์ และพัฒนาศิลปะชุมชนตามอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมชุมชน โดยการสงวนและอนุรักษ์ทรัพยากรวัฒนธรรม การพัฒนาพื้นที่สาธารณะศิลปะชุมชนสร้างสรรค์ การเผยแพร่ข้อมูลความรู้สู่สาธารณะ การฟื้นฟู ผลิตซ้าและสร้างใหม่ให้กับทรัพยากรวัฒนธรรม การถ่ายทอดความรู้เชิงปฏิบัติการสู่เด็กเยาวชนเพื่อให้เกิดจิตสานึกในการดูแลรักษา และ E3 (Engagement) การสร้างสานึกความเป็นเจ้าของร่วมในการจัดการทรัพยากร ข วัฒนธรรม เพื่อให้เป็นข้อตกลงของชุมชนในการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมโดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนและองค์กรที่เกี่ยวข้องในรูปแบบของคณะกรรมการที่เอื้ออานวยต่อการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมในเชิงสร้างสรรค์ ๓. สังเคราะห์รูปแบบการจัดการทรัพยากรวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ โดยการมีส่วนร่วมของวัดและชุมชนในกลุ่มจังหวัดล้านนา ได้แก่ รูปแบบแหล่งเรียนรู้หรือศูนย์การเรียนรู้ศิลปะชุมชน รูปแบบพื้นที่สาธารณะที่มีงานศิลปะชุมชน และพื้นที่ธรรมชาติ รูปแบบถนนวัฒนธรรมเชิงสร้างสรรค์ หรือย่านวัฒนธรรม รูปแบบพุทธศิลป์แนวไทยประเพณี และ รูปแบบศิลปะเพื่อสร้างพลังชุมชน เป็นการนาศิลปะมาเพื่อสร้างศรัทธาให้กับคนในชุมชน และจิตสานึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

Abstract: This action and qualitative research by studying documents aimed to study the models of cultural resource managemnent of temples and communities in northern province, to develop a process for creative cultural resource management with the participation of the temples and communities and synthesize the models of the creative cultural resource management with the participation of the temples and communities. The research was conducted by surveying the context and cultural resources of communities, interviewing key informants, and focus group. It was also conducted by participating in activities for cultural resource management of the communities in the eight upper Northern provinces: Chiang Mai, Mae Hong Son, Chiang Rai, Phrae, Nan, Lampang, Lamphun, and Phayao provinces. The results showed that 1. The models of cultural resource managemnent in northern province. The results showed that 1) cultural resource management by government agencies, 2) cultural resource management by temples and communities, 3) cultural resource management by groups, networks, and creative arts organizations. The aims of all three models are maintaining and conserving the community cultural resources, promoting tradition and culture conservation, creating public space in community art, public communication in print and online media, and promoting cultural tourism in northern province. 2. The development of processes for creative cultural resource management with community's participation composes of action models with the participation of community members called PAR3Es Model E1 (Education) is education, survey, and assess about community cultural resources by studying documents, surveying the context of the areas and the environment, and assessing

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. ส่วนหอสมุดกลาง

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: ได้รับทุนอุดหนุนการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย MCU RS 800763042

Role: ผู้ให้ทุน

Modified: 2566-06-11

Issued: 2566-04-14

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	2563-042ผศ.ดร. สหัทยา วิเศษ.pdf	5.32 MB	6	2025-08-03 14:16:21

ใช้เวลา

0.021172 วินาที