อิทธิพลของทุนทางปัญญา ที่มีต่อผลการดำเนินงานของวิสาหกิจขนาดกลางและขยาดย่อมกลุ่มผลิตอาหารของประเทศไทย: บทบาทของนวัตกรรมในฐานะตัวแปรแทรกกลาง

The impact of intellectual capital on performance of food sector SMEs in Thailand: The role of innovation as a mediator

Name: วีร์ พวงเพิกศึก

keyword: ธุรกิจขนาดกลาง การจัดการ

ThaSH: วิสาหกิจ

; ธุรกิจขนาดย่อม การจัดการ

ThaSH: นวัตกรรมทางธุรกิจ

; ทุนมนุษย์ การบริหาร

ThaSH: หลักสูตรบริหารธุรกิจ

ThaSH: หลักสูตรการจัดการ

ThaSH: หลักสูตรการจัดการสำหรับผู้ประกอบการ

Abstract: ในการศึกษาเรื่อง อิทธิพลของทุนทางปัญญา ที่มีต่อผลการดำเนินงานของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมกลุ่มผลิตอาหารของประเทศไทย : บทบาทของนวัตกรรมในฐานะตัวแปรแทรกกลาง ผู้วิจัยได้ใช้แนวคิดทฤษฎีฐานทรัพยากร ในการค้นหาว่า ทำอย่างไรจึงจะสามารถพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมกลุ่มแปรรูปอาหารให้สามารถแข่งขันได้ในสถานการณ์ปัจจุบัน พบว่า ธุรกิจจะต้องอาศัยทรัพยากรที่ทรงคุณค่า โดดเด่น และคู่แข่งขันลอกเลียนแบบได้ยาก ซึ่งได้แก่ทุนทางปัญญา ที่ถือเป็นทรัพยากรสำคัญที่นำไปสู่การมีนวัตกรรมในองค์กรได้ และสร้างผลการดำเนินงานที่ดีให้แก่องค์กรได้ ผู้วิจัยจึงมีคำถามการวิจัยที่สำคัญคือ ลักษณะความสัมพันธ์ของทุนทางปัญญาขององค์กร และนวัตกรรมนั้นเป็นอย่างไรเพื่อนำไปสู่ความได้เปรียบในการแข่งขัน โดยเฉพาะในบริบทของประเทศไทย ผู้วิจัยใช้กระบวนทัศน์การออกแบบการวิจัยแบบหลังปฏิฐานนิยม โดยใช้แนวทางการวิจัยแบบเชิงปริมาณ และมีวิธีการออกแบบการวิจัยแบบสำรวจ โดยผู้วิจัยได้สร้างข้อคำถามที่แปลความจากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องมาเป็นตัวชี้วัดของตัวแปรสังเกตได้ มาจัดทำเป็นแบบสอบถามเพื่อเป็นเครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล และได้ตรวจสอบความตรง (Validity) ทดสอบความเที่ยง(Reliability) ของข้อคำถามที่จะนำไปใช้กับกลุ่มตัวอย่างที่อยู่ในบริบทของธุรกิจขนาดเล็ก ในประเทศไทย โดยมีหน่วยในการสังเกต (Unit of observation) คือ วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม กลุ่มผลิตอาหารในแต่ละกลุ่มจังหวัดของประเทศไทย และมีหน่วยในการวิเคราะห์ (Unit of Analysis) คือเจ้าของกิจการ หรือผู้บริหาร ระดับผู้จัดการ ผู้จัดการโรงงานของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมกลุ่มผลิตอาหาร ผู้วิจัยได้ใช้โมเดลสมการโครงสร้าง (Structural Equation Model เป็นสถิติในการทดสอบ และประมาณค่ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุ ของโมเดลที่มีตัวแปรแทรกกลางแบบตัวแปรส่งผ่าน (Mediator Variable) จากผลการศึกษา สามารถเติมเต็มในส่วนขององค์ความรู้ประกอบด้วย 1 นวัตกรรมเป็นตัวแปรส่งผ่านอิทธิพลบางส่วนของทุนทางปัญญา ที่นำไปสู่การมีผลการดำเนินงานที่ดี ซึ่งแสดงให้เห็นว่านวัตกรรมจะช่วยเสริมให้การนำทุนทางปัญญามาใช้ในธุรกิจเห็นผลมากขึ้น โดยหากพัฒนาทุนทางปัญญาควบคูไปการสร้างนวัตกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งนวัตกรรมแบบค่อยเป็นค่อยไปในผลิตภัณฑ์ ก็จะช่วยให้ วิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม กลุ่มแปรรูปอาหารมีผลการดำเนินงานที่ดียิ่งขึ้น โดยควรพัฒนาทุนทางปัญญาในส่วนของทุนขององค์กรก่อนเป็นหลัก 2) จากผลการศึกษาทำให้ทราบว่าทรัพยากรที่สำคัญที่สุดสำหรับองค์กรธุรกิจในปัจจุบัน คือทุนขององค์กร ซึ่งมีผลต่อทั้งการก่อให้เกิดนวัตกรรม และส่งผลต่อผลการดำเนินงานขององค์กร โดยทุนขององค์กรในที่นี้ ก็คือการสร้างความรู้ที่เป็นขององค์กรเองที่จะฝังติดอยู่กับตัวองค์กร อย่างเช่น วัฒนธรรมองค์กร คู่มือ ฐานข้อมูล สิทธิบัตรต่าง ๆ เป็นต้น ซึ่งเป็นเรื่องยากที่คู่แข่งขันจะสร้างสิ่งเหล่านี้ขึ้นมาได้อย่างรวดเร็ว และยากต่อการหาสิ่งอื่นมาทดแทน เนื่องจากการพัฒนาสิ่งเหล่านี้ต้องอาศัยระยะเวลา และ 3) ผลการศึกษาช่วยให้นิยามความหมายที่เด่นชัดของทุนทางปัญญา ซึ่งประกอบด้วย ทุนมนุษย์ ซึ่งได้แก่ ทักษะ ความรู้ความสามารถ และทัศนคติที่มีอยู่ภายในตัวของพนักงาน ส่วนทุนขององค์กร ได้แก่ โครงสร้างพื้นฐานด้านกายภาพขององค์กร และกลไกในการดำเนินงานขององค์กร นอกจากนี้ผลการศึกษายังสามารถนำองค์ความรู้ที่ได้ไปสู่การปฏิบัติ ที่เป็นแนวทางในการพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมของประเทศไทย ประกอบด้วย การพัฒนาจากการสร้างฐานข้อมูลความรู้ที่เป็นขององค์กร โดยการจัดทำแผนการรวบรวมองค์ความรู้จากบุคลากรในหน่วยงานให้อยู่ในรูปของคู่มือหรือฐานข้อมูล ควบคู่ไปกับการการทำแผนการปรับปรุงพัฒนาตัวผลิตภัณฑ์ให้มีนวัตกรรมใหม่อย่างสม่ำเสมอ ซึ่งจะสามารถนำวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมของประเทศไทย ไปสู่ผลการดำเนินงานที่เหนือกว่าคู่แข่งได้อย่างยั่งยืน

มหาวิทยาลัยแม่โจ้. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: mjudc@mju.ac.th

Name: ปรีดา ศรีนฤวรรณ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Name: กัญญ์พัสวี กล่อมธงเจริญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Name: ประภัสสร วรรณสถิตย์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Name: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Role: ประธานอาจารย์ประจำหลักสูตร

Created: 2018

Modified: 2566-03-27

Issued: 2565-10-28

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

Th

tha

Spatial: เชียงใหม่

DegreeName: ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจ

Level: Doctoral Degree

Descipline: -

Grantor: Maejo University

©copyrights มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	abstract.pdf	1.34 MB	3	2024-06-18 15:56:24
2	fulltext.pdf	48.77 MB	26	2025-09-30 15:22:43

ใช้เวลา

0.022818 วินาที