การสื่อสารอำนาจผ่านการทำเสน่ห์ของผู้หญิงในละครโทรทัศน์

Communication of power through the love potion of women in television serials

Name: กนกพรรณพร ครองภูมินทร์

keyword: การสื่อสาร

; การเสริมอำนาจ

; การทำเสน่ห์

; ผู้หญิง

; ละครโทรทัศน์

Abstract: วิทยานิพนธ์เรื่อง “การสื่อสารอำนาจผ่านการทำเสน่ห์ของผู้หญิงในละครโทรทัศน์” เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ด้วยวิธีการศึกษาผ่านการวิเคราะห์ตัวบท (Textual Analysis) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการสื่อสารอำนาจผ่านการทำเสน่ห์ของผู้หญิงในละครโทรทัศน์ และศึกษาบทบาทหน้าที่ (Function) เชิงความหมายของภาพความเป็นจริงเรื่องการทำเสน่ห์ของผู้หญิงที่ประกอบสร้างอยู่ในละครโทรทัศน์ โดยแบ่งการศึกษาออกเป็น 2 ส่วน ส่วนแรกคือ การศึกษาโครงสร้างการเล่าเรื่องในละครโทรทัศน์จากละครโทรทัศน์ที่มีตัวละครหลักหรือตัวละครเอกเป็นผู้หญิงที่มีความสำคัญต่อเรื่อง รวมถึงมีฉากที่แสดงถึงกระบวนการทำเสน่ห์ และส่วนที่สองคือ การวิเคราะห์กระบวนการทำเสน่ห์ของผู้หญิงในละครโทรทัศน์ ซึ่งทำการศึกษาผ่านละครโทรทัศน์ทั้งหมดจำนวน 5 เรื่อง ได้แก่ แรมพิศวาส (2550) รอยไหม (2554) บ่วง (2555) กำไลมาศ (2559) และกรงกรรม (2562) ผลการวิจัยพบว่าละครโทรทัศน์ล้วนประกอบสร้าง (construct) ความหมายของผู้หญิงให้ถูกกดทับไว้ด้วยมิติต่าง ๆ ทางสังคมอยู่เสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาที่ผู้หญิงมักจะถูกสังคมแห่งระบอบปิตาธิปไตย (patriarchy) คือการให้ผู้ชายได้เป็นผู้ควบคุมและอยู่เหนือกว่าผู้หญิงมาโดยตลอดนั้น กลายเป็นเหตุทำให้ผู้หญิงต้องการที่จะลุกขึ้นมาต่อสู้ดิ้นรน (struggle) เพื่อช่วงชิงความยุติธรรมและความถูกต้อง โดยการหันไปพึ่งองค์ความรู้ที่อยู่คู่กับสังคมไทยมาอย่างยาวนานอย่างไสยศาสตร์ “การทำเสน่ห์” เข้ามาเป็นเครื่องมือในการเสริมอำนาจให้กับตนเอง เพื่อสลับบทบาทจาก “ผู้ถูกกระทำ” ให้กลายมาเป็น “ผู้กระทำ” พร้อมกับใช้พื้นที่ของละครโทรทัศน์ในการแสดงเจตนารมณ์ (free will) ความรู้สึกออกมาคือ ไม่ยอมจำนนต่อโชคชะตาฟ้าลิขิตที่กำหนดให้ผู้หญิงต้องตกอยู่ภายใต้อำนาจที่กดทับและซ่อนอยู่ในสังคม และใช้การทำเสน่ห์แสดงความปรารถนาทางเพศที่อยู่ภายในจิตใจลึก ๆ ซึ่งเป็นเรื่องที่ผู้หญิงไม่สามารถแสดงออกได้อย่างเปิดเผยออกมาด้วยเช่นกัน ในส่วนของการสื่อสารอำนาจผ่านการทำเสน่ห์ สำหรับผู้หญิงละครโทรทัศน์เปรียบเป็นพื้นที่ของความบันเทิง (Entertainment) ในแง่ของการต่อสู้ที่ทำให้ผู้หญิงเลือกใช้เป็น “ห้องทดลอง” ในจินตนาการสื่อสารให้ผู้หญิงได้ฝึกฝน (practice) การใช้อำนาจ โดยมีการทำเสน่ห์เป็นเครื่องมือในการเสริมอำนาจควบคู่ไปด้วยกัน เพราะละครจะนำเสนอเรื่องราวที่ไม่ได้แยกขาดจาดโลกความเป็นจริง โดยมักจะมีการสอดแทรกเรื่องราวหรือสัญลักษณ์พิเศษ (symbol) ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการทำเสน่ห์ของผู้หญิง ให้มีความเทียบเคียงหรือมีแหล่งอ้างอิง (reference) จากสัญลักษณ์ของการทำเสน่ห์ในโลกแห่งความเป็นจริง หรือการที่ละครพยายามจะนำเสนอให้เห็นว่าชะตากรรมบางอย่างของตัวละครอาจคล้ายคลึงกับชะตากรรมของผู้ชมบางคน ก็ทำให้ผู้ชมสามารถรับรู้ผ่านเรื่องราวและประสบการณ์ชีวิตของผู้ชมเองได้ ทั้งนี้แม้การทดลองใช้อำนาจลักษณะนี้จะเป็นเพียงแค่ในจินตนาการ แต่ขณะเดียวกันก็อาจเปิดโอกาสให้ผู้หญิงในสังคมได้มีโอกาสลุกขึ้นมาต่อสู้ในโลกแห่งความเป็นจริงได้ต่อในเวลาถัดไป

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: สมสุข หินวิมาน

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2562

Modified: 2565-09-20

Issued: 2565-09-20

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2019.1050

tha

DegreeName: วารสารศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สื่อสารมวลชน

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	8800kanokphanaphorn.pdf	7.76 MB	7	2024-06-03 14:10:16

ใช้เวลา

0.028081 วินาที