ปัญหากฎหมายเกี่ยวกับการจับและการป้องกัน : ศึกษากรณีของเจ้าพนักงานตำรวจในการป้องกันการหลบหนีของผู้ที่จะถูกจับ

Legal issues relating to catching and prevention : case study on the police officers in prevention the escape of those who will be arrested

Name: วิวัฒน์ โพธิยอง

Organization : มหาวิทยาลัยพายัพ. คณะนิติศาสตร์

ThaSH: การจับกุม -- กฎหมายและระเบียบข้อบังคับ

Classification :.DDC: 340

Abstract: เจ้าพนักงานตำรวจมีหน้าที่ในการรักษาความสงบเรียบร้อยและความปลอดภัยของสังคม แต่หากพิจารณาจากบทบัญญัติของกฎหมายที่กำหนดเกี่ยวกับอำนาจและหน้าที่ของเจ้าพนักงานตำรวจโดยเฉพาะในกรณีที่มีการต่อสู้ขัดขวางหรือจะขัดขวางการจับ หรือหลบหนีหรือพยายามจะหลบหนีในการจับกุมแล้ว มีเพียงหลักการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ในมาตรา 83 วรรคสาม ประกอบกับระเบียบการตำรวจเกี่ยวกับคดีในข้อ 35 ข้อ 36 ข้อ 37 และข้อ 38 เท่านั้น และเมื่อคดีขึ้นสู่ศาลศาลจะพิจารณาการกระทำดังกล่าวโดยใช้หลักการป้องกันตามมาตรา 68 แห่งประมวลกฎหมายอาญา แต่จากการศึกษากลับพบว่ากฎหมาย หลักการและแนวคำพิพากษายังมีปัญหาอยู่และยังไม่เอื้อต่อการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าพนักงานตำรวจเท่าที่ควร โดยสรุปได้ดังนี้ 1. ปัญหาการไม่มีบทบัญญัติว่าด้วยวิธีการหรือขั้นตอนที่เหมาะสมในการใช้กำลังในกรณีที่มีการขัดขวางหรือจะขัดขวางการจับหรือหลบหนีหรือพยายามจะหลบหนีในการจับ คือมีเพียงมาตรา 83 วรรคสาม แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาและในข้อ 35 ข้อ 36 ข้อ 37 และข้อ 38 แห่งระเบียบการตำรวจเกี่ยวกับคดีเท่านั้นที่ได้วางหลักเกณฑ์บางประการเอาไว้ แต่ก็กำหนดไว้เพียงกว้างๆและไม่ได้กำหนดรายละเอียดไว้อย่างชัดเจนเท่าที่ควร บางกรณีกลับเป็นการจำกัดวิธีการหรือขั้นตอนในการจับกุมของเจ้าพนักงานตำรวจ แต่การใช้วิธีการที่เกินกว่าพฤติการณ์อาจทำให้เจ้าพนักงานตำรวจนั้นมีความผิดได้ 2. ปัญหาการนำหลักการว่าด้วยการป้องกันตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 68 มาวินิจฉัยการกระทำของเจ้าพนักงานตำรวจตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญามาตรา 83 วรรคสาม แต่กรณีดังกล่าวก็พบว่ายังมีปัญหาอยู่ ดังนี้ ประเด็นแรก พบว่าตามประมวลกฎหมายอาญาได้บัญญัติเกี่ยวกับการป้องกันไว้เป็นกรณีเดียวและบังคับใช้กับบุคคลโดยทั่วไปและเจ้าพนักงานผู้ปฏิบัติหน้าที่ตามกฎหมายโดยไม่มีการแยกออกเป็นกรณีๆ และไม่มีบทบัญญัติใดอันเป็นข้อสันนิษฐานตามกฎหมายที่ระบุให้การกระทำใดหรือของเจ้าพนักงานที่ถือเป็นการป้องกันโดยชอบด้วยกฎหมายเพื่อเป็นการคุ้มครองสิทธิของผู้บริสุทธิ์หรือของเจ้าพนักงานที่ได้กระทำการป้องกันไปด้วยความจำเป็น ประเด็นที่สอง พบว่าในกรณีที่เกี่ยวกับการป้องกัน หลักการที่ใช้พิจารณาของศาลยังไม่สอดคล้องกับความเป็นจริง คือการพิจารณาว่ากรณีใดจะเป็นการป้องกันได้โดยชอบด้วยกฎหมายศาลจะใช้หลักการที่ใช้พิจารณาจากสถานการณ์ในทางภาวะวิสัยเป็นหลักโดยไม่ได้ให้น้ำหนักกับ การพิจารณาในทางอัตวิสัยมากเท่าที่ควร ทั้งที่สภาวะในทางอัตวิสัยนั้นถือว่าเป็นส่วนสำคัญของ กรณีเนื่องจากเป็นความเข้าใจและเจตนาที่แท้จริงในการกระทำครั้งนั้น นอกจากนี้แนวคำวินิจฉัย และคำพิพากษาของศาลกรณีที่เกี่ยวกับการป้องกันยังไม่มีความแน่นอนและไม่ชัดเจนจึงทำให้ไม่สามารถยึดถือเป็นแนวปฏิบัติได้อย่างชัดเจนและต้องพิจารณาจากข้อเท็จจริงเป็นกรณีๆไป ประเด็นที่สาม พบว่าคำว่า “ป้องกัน” ที่ให้อำนาจแก่เจ้าพนักงานตำรวจกระทำการได้ในมาตรา 83 วรรคสาม แห่งประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญานั้นหมายถึงการป้องกันเพื่อไม่ให้ผู้ที่กระทำความผิดที่จะต้องถูกจับขัดขวางหรือจะขัดขวางการจับกุม หรือหลบหนีหรือพยายามจะหลบหนีการจับกุมเท่านั้น ไม่ได้หมายความถึงการป้องกันในความหมายของการป้องกันสิทธิของเจ้าพนักงานผู้บังคับใช้กฎหมายหรือเจ้าพนักงานตำรวจตามความหมายของการป้องกันตามมาตรา 68 แห่งประมวลกฎหมายอาญา จึงทำให้สาระสำคัญของการป้องกันของทั้งสองกรณีนั้น แตกต่างกัน ดังนั้นการที่ศาลใช้หลักการเกี่ยวกับการป้องกันตามมาตรา 68 แห่งประมวลกฎหมายอาญามาพิจารณาในการกระทำดังกล่าวและวินิจฉัยการกระทำการป้องกันในทั้งสองกรณีด้วยหลักการเดียวกันจึงไม่ถูกต้องและไม่เหมาะสม และอาจทำให้เกิดความไม่เป็นธรรมต่อบุคคลผู้ที่กระทาการป้องกันในกรณีดังกล่าวได้ ดังนั้น จากปัญหาทั้งสองกรณี จึงสมควรมีการแก้ไข เพิ่มเติมบทบัญญัติของกฎหมายที่บังคับใช้อยู่ในปัจจุบัน และรวมถึงสมควรมีการกำหนดหลักการบางประการหรือข้อสันนิษฐานตามกฎหมายเพื่อใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติและเพื่อใช้ในการประกอบการวินิจฉัยของศาลต่อไป

มหาวิทยาลัยพายัพ. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: napat_c@payap.ac.th

Name: สัญลักข์ ปัญวัฒนลิขิต

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์

Created: 2563

Modified: 2565-04-28

Issued: 2565-04-28

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: ว.พ. 340 ว742ป 2563

tha

DegreeName: นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: นิติศาสตร์

Grantor: มหาวิทยาลัยพายัพ

©copyrights มหาวิทยาลัยพายัพ

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	M150402.pdf	3.75 MB	17	2024-04-27 15:34:24

ใช้เวลา

0.02896 วินาที