การพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองกับกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชน : กรณีศึกษา ตำบลนาชุมแสง อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น

The development of civic politics within the community democracy development process : a case study of Na Chum Saeng Sub-district, Phu Wiang District, Khon Kaen Province

Name: สมนึก ปัญญาสิงห์

keyword: การเมืองภาคพลเมือง

Othors: การมีส่วนร่วมทางการเมือง -- ไทย -- ขอนแก่น

; ประชาธิปไตยชุมชน

Othors: ประชาสังคม -- ไทย

; สภาองค์กรชุมชน

; การมีส่วนร่วมของประชาชน

; ขอนแก่น

Abstract: การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองและกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชน ตำบลนาชุมแสง อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น เพื่อศึกษาเปรียบเทียบความคิดเห็นของประชาชนเกี่ยวกับการพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองและกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชน ตำบลนาชุมแสง อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น และเพื่อศึกษาปัญหา ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองและกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชน ตำบลนาชุมแสง อำเภอภูเวียง จังหวัดขอนแก่น ดำเนินการวิจัยโดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสม (Mixed Methods) ซึ่งประกอบด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงปริมาณ ผลการวิจัยจากข้อมูลเชิงคุณภาพ พบว่า การพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการมีส่วนร่วม การตัดสินใจและการดำเนินกิจกรรม โครงการพัฒนาของประชาชนร่วมกับ อบต. องค์กรพัฒนาเอกชน หน่วยงานภาครัฐในพื้นที่ระดับอำเภอ รวมทั้งทุนทางสังคม วัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับประเพณีความเชื่อ ความศรัทธา สำหรับกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชนเกี่ยวข้องกับกระบวนการพัฒนาของชุมชน ร่วมกับ อบต. การสนับสนุนจากองค์กรภายนอกชุมชน (สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชนและสำนักงานพัฒนาการเมือง สถาบันพระปกเกล้า ตั้งแต่ พ.ศ. 2551-2553) นอกจากนี้พบว่า บทบาทของผู้นำชุมชน (นายก อบต. สมาชิก อบต. ผู้ใหญ่บ้านบางคน พระสงฆ์บางรูป ครูอาจารย์ที่เป็นแกนนำชุมชน) มีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนกระบวนการพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองและประชาธิปไตยชุมชน จากข้อมูลเชิงปริมาณ พบว่า ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่ในพื้นที่ตำบลนาชุมแสง กว่าร้อยละ 56.8 มีความเห็นเกี่ยวกับการพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองของตำบลในระดับปานกลาง ซึ่งเป็นแบบแผนเดียวกันในทุกกลุ่มช่วงอายุ อย่างไรก็ตามผู้ให้ข้อมูลอายุระหว่าง 18-29 ปี มีความเห็นเกี่ยวกับการพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองของตำบลในระดับสูง มากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 31.1 รองลงมาคือ กลุ่มอายุระหว่าง 40-49 ปี คิดเป็นร้อยละ 16.7 และเป็นที่น่าสังเกตว่า มีจำนวนร้อยละใกล้เคียงกับความเห็นเกี่ยวกับการพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองของตำบลในระดับต่ำคิดเป็นร้อยละ 15.4 สำหรับกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชนของตำบล พบว่า ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่ในตำบลนาชุมแสงมีความเห็นเกี่ยวกับกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชนของตำบลในระดับปานกลาง โดยเฉพาะในกลุ่มอายุระหว่าง 51-59 ปี มากที่สุดคิดเป็นร้อยละ 76.0 และผู้ให้ข้อมูลอายุ 60 ปีขึ้นไป รองลงมา คิดเป็นร้อยละ 69.8 ส่วนอายุระหว่าง 30-39 ปี และอายุระหว่าง 18-29 ปี มีความเห็นเกี่ยวกับกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชนของตำบลในระดับสูง มากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 25.9 และ 25.7 ตามลำดับ และเป็นที่น่าสังเกตว่า ผู้ให้ข้อมูลอายุระหว่าง 30-39 ปี และกลุ่มอายุระหว่าง 40-49 ปี มีความเห็นเกี่ยวกับกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชนของตำบลในระดับต่ำ มากที่สุด คือ ร้อยละ 12.3 และ 11.5 ตามลำดับ ปัญหาและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองและกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชน พบว่า ต้องสร้างความต่อเนื่องในการพัฒนาการเมืองภาคพลเมือง เช่น การสร้างผู้นำชุมชนรุ่นใหม่ การพัฒนาความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการเมืองภาคพลเมือง ประชาธิปไตยชุมชนและบทบาทของสภาองค์กรชุมชนตำบลร่วมกับประชาชนในตำบลโดยอาศัยการดำเนินกิจกรรมการเมืองภาคพลเมืองและกระบวนการพัฒนาประชาธิปไตยชุมชนแบบประชาชนมีส่วนร่วมอย่างแท้จริง รวมทั้งการสนับสนุนการดำเนินงานของสภาองค์กรชุมชนตำบลอย่างต่อเนื่องหรือเป็นระยะๆ จากองค์กรภายนอกชุมชน เช่น สถาบันพัฒนาองค์กรชุมชน กองทุนพัฒนาการเมืองภาคพลเมืองและองค์กรภาครัฐในพื้นที่ นอกจากนี้ประชาชนในพื้นที่สนับสนุนให้มีการกระจายอำนาจการปกครองท้องถิ่นเพื่อการจัดการตนเองมากขึ้น

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. หอสมุดแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: preserv@tu.ac.th

Name: วรรณภา ติระสังขะ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2558

Modified: 2564-11-24

Issued: 2564-11-24

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

DOI: 10.14457/TU.the.2015.1078

tha

DegreeName: รัฐศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: การเมืองการปกครอง

Grantor: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

©copyrights มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	5296somnuek.pdf	4.23 MB	54	2025-06-29 11:30:15

ใช้เวลา

0.017837 วินาที