การทดลองในไร่นาเพื่อเพิ่มผลผลิตข้าวอย่างมีส่วนร่วม กรณีศึกษาที่บ้านแม่ปาง ตำบลสันติคีรี อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน

Farmland Experiment for Increased Rice Yield Participatory Production A Caes Study of Baan Maepang, Santikere Sub-Districe, Mae La Noi District, Mae hong Son Province

Name: พรทิวา สายแก้ว

ThaSH: มหาวิทยาลัยแม่โจ้ -- คอลเลคชันพิเศษ -- สิ่งพิมพ์ภาคเหนือ

ThaSH: มหาวิทยาลัยแม่โจ้ -- วิทยานิพนธ์

ThaSH: ข้าว -- การปลูก

ThaSH: ข้าว -- การผลิต

ThaSH: ข้าว -- การปลูก -- ไทย -- แม่ฮ่องสอน

Abstract: การศึกษาวิจัยเรื่อง การทดลองในไร่นาเพื่อเพิ่มผลผลิตข้าว: กรณีศึกษาที่บ้านแม่ปาง ตำบล สันติคีรี อำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาบริบทชุมชนและวิธีการเพิ่ม ผลผลิตข้าวของเกษตรกรผู้ผลิตข้าวบ้านแม่ปาง ดำเนินการกับกลุ่มเกษตรกรอาสาสมัคร จำนวน 16 ราย ระยะเวลางานวิจัย 15 เดือนระหว่างเดือนธันวาคม 2558 ถึงกุมภาพันธ์ 2560 ทำการทดลองในพื้นที่ เกษตรกร โดยเกษตรกรแต่ละรายจะทำการทดลองใน 2 กรรมวิธี คือ กรรมวิธีที่ 1 : ดำเนินการตาม วิธีดั้งเดิม และกรรมวิธีที่ 2 ดำเนินการตามวิธีปรับปรุง 4 แบบ ตามคุณสมบัติดิน คือ กลุ่มทดลองที่ 1 = โดโลไมท์+ปอเทือง+ใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน กลุ่มทดลองที่ 2 = ปอเทือง+ใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ ดิน กลุ่มทดลองที่ 3 = ใช้โดโลไมท์+ใส่ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดิน และกลุ่มทดลองที่ 4 = ใส่ปุ๋ยตามค่า วิเคราะห์ดิน ผลจากการศึกษา บ้านแม่ปางเป็นชุมชนที่ตั้งอยู่ในหุบเขาใกล้ถนนสายหลัก (หมายเลข 108 เชียงใหม่-แม่สะเรียง-แม่ฮ่องสอน) มีพื้นที่ทำกินเป็นที่นาริมลำห้วย อาศัยน้ำจากน้ำฝน และลำห้วย ผ่านระบบเหมืองฝาย เป็นชุมชนที่เข้าถึงบริการของรัฐ มีการศึกษาดี เมื่อเทียบกับชุมชนในเขตภูเขา อื่นๆ แต่เกษตรกรกลุ่มตัวอย่างผู้ผลิตข้าว มีการศึกษาต่ำกว่าระดับประถมศึกษา รูปแบบในการทำนาเป็น แบบพัฒนาไปจากวิธีการดั้งเดิม คือ ใช้ข้าวพันธุ์ กข 21 เป็นพันธุ์ผสมไม่ไวแสง ใช้ปุ๋ยเคมี และยาฆ่าหญ้า ได้ผลผลิตสูง แต่ทั้งหมดใช้บริโภคภายในครัวเรือน ไม่จำหน่ายเลย และจากการทดลองในแปลง เกษตรกรอาสาสมัคร ซึ่งเป็นชุดดินวังไหและวังสะพุง พบว่า 1) ในสภาพดินที่ปริมาณอินทรียวัตถุใน ดินต่ำกว่าร้อยละ 3 และดินมีความเป็นกรด (pH5.5) การใช้ปอเทืองร่วมกับโดโลไมท์ ทำให้ผลผลิต เพิ่มขึ้นร้อยละ 9.93 2) ในสภาพดินที่ปริมาณอินทรียวัตถุในดินต่ำกว่าร้อยละ 3 การใช้ปอเทือง ทำ ให้ผลผลิต เพิ่มขึ้นร้อยละ 9.96 3) ในสภาพดินที่มีความเป็นกรด (pH 55) การใช้โดโลไมท์ ทำให้ผล ผลิต เพิ่มขึ้นร้อยละ 5.74 4) ในสภาพดินที่มีธาตุอาหารไม่เพียงพอ การใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน ทำให้ผลผลิต เพิ่มขึ้นร้อยละ 3.01 จากการทดลองที่เกษตรกรมีส่วนร่วมในการปฏิบัติจริง พบว่า เกษตรกรให้ความสนใจและยอมรับวิธีการปฏิบัติก่อนและหลังการปรับปรุงบำรุงดิน ด้านความรู้ ค่าเฉลี่ยจากเดิมเท่ากับ 1.88 (ระดับน้อย) เป็น 3.50 (ระดับมาก) ด้านทักษะ ค่าเฉลี่ยจากเดิมเท่ากับ 1.33 (ระดับน้อยที่สุด) เป็น 3.44 (ระดับมาก) ด้านแนวโน้มพฤติกรรมการยอมรับ ค่าเฉลี่ยจากเดิม เท่ากับ 2.06 (ระดับน้อย) เป็น 3.19 (ระดับปานกลาง) เนื่องจากทำให้ได้ผลผลิตที่ดีกว่าวิธีดั้งเดิม

มหาวิทยาลัยแม่โจ้. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: mjudc@mju.ac.th

Name: ปฏิภาณ สุทธิกุลบุตร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Name: สมชาย องค์ประเสริฐ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Name: ทิพย์สุดา ตั้งตระกูล

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาร่วม

Name: เกรียงศักดิ์ ศรีเงินยวง

Role: ประธานอาจารย์ประจำหลักสูตร

Created: 2561

Modified: 2564-08-08

Issued: 2564-08-08

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: 633.18 พ241ก 2561

tha

Spatial: แม่ฮ่องสอน

DegreeName: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: การพัฒนาภูมิสังคมอย่างยั่งยืน

Grantor: มหาวิทยาลัยแม่โจ้

©copyrights มหาวิทยาลัยแม่โจ้

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Abstract.pdf	3.88 MB
2	fulltext.pdf	29.76 MB	4	2025-07-26 19:28:09

ใช้เวลา

0.028756 วินาที