การสืบค้นและขยายพันธุ์ข้าวพื้นเมืองดั้งเดิมในเขตพื้นที่จังหวัดสุรินทร์ เพื่อพัฒนาตลาดข้าวแนวใหม่บนวิถีความยั่งยืนและความมั่นคงทางเศรษฐกิจครัวเรือน

Name: ทวีศักดิ์ แสวงสาย

Address: taweesaksws@gmail.com

Name: สุเมธี เทียมสกุล

keyword: ข้าว

Classification :.DDC: 633.18

; การขยายพันธุ์ข้าว

Abstract: การวิจัยเรื่อง การสืบค้นและขยายพันธุ์ข้าวพื้นเมืองดั้งเดิมในเขตพื้นที่จังหวัดสุรินทร์ เพื่อพัฒนาตลาดข้าวแนวใหม่บนวิถีความยั่งยืนและความมั่นคงทางเศรษฐกิจครัวเรือน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ระหว่างเกษตรกรที่ปลูกข้าวพื้นเมืองกับนักวิจัย ใช้วิธีสืบค้นข้อมูลจากเอกสารและข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้างและการทดลองปลูกเพื่อขยายพันธุ์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1)สืบค้นแหล่งผลิตข้าวพันธุ์พื้นเมืองดั้งเดิมที่ยังหลงเหลืออยู่ในเขตพื้นที่จังหวัดสุรินทร์ 2)ขยายพันธุ์ข้าวพื้นเมืองดั้งเดิมที่สำคัญไปยังเกษตรกรผู้ผลิต 3)พัฒนาตลาดข้าวพื้นเมืองสู่ผู้บริโภคภายในประเทศ ผลวิจัยพบว่า 1) แหล่งผลิตข้าวพันธุ์พื้นเมืองดั้งเดิมในปัจจุบันที่ยังมีการอนุรักษ์ มี 3 พื้นที่ ได้แก่ ตำบลหนองบัว อำเภอท่าตูม พันธุ์ข้าวที่ปลูก ได้แก่ ข้าวดองเดียว ข้าวบองกษัตริย์ ข้าวห้าว ข้าวสมันและข้าวเหลืองทอง ตำบลทมอ อำเภอปราสาท พันธุ์ที่ยังปลูกได้แก่ ข้าวเหลืองอ่อน ข้าวตากแห้ง ข้าวลอย ข้าวปะกาอำปึล ข้าวเหนียวดำ และข้าวเนียงกวง และ ตำบลหนองแวง อำเภอศรีณรงค์ พันธุ์ข้าวที่ปลูก ได้แก่ ข้าวแล้วหนี้ ข้าวอีเกิ้ง ข้าวพวง ข้าวเหนียว ข้าวนางร้อยหนัก ข้าวนางร้อยเบา ข้าวจ้าวดำ ข้าวนางสะอาด ข้าวเนียงกวง การขยายพันธุ์ข้าวพื้นเมืองดั้งเดิมที่สำคัญไปยังเกษตรกรผู้ผลิต ได้ขยายพันธุ์ข้าวไปเพาะปลูกในพื้นที่ใหม่ที่มีเกษตรกรผู้สนใจในพื้นที่ตำบลทุ่งกุลา อำเภอท่าตูม มีเกษตรกรเข้าร่วมโครงการ 15 ราย และการพัฒนาตลาดข้าวพื้นเมืองสู่ผู้บริโภคภายในประเทศ มีช่องทางการจัดจำหน่ายข้าวพันธุ์พื้นเมืองหลายช่องทาง ตั้งแต่ระดับไร่นาไปจนถึงระดับประเทศ โดยในระดับไร่นา เกษตรกรจะรวมกลุ่มเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนขายเองขายในชุมชน ในระดับจังหวัดและระดับประเทศ ขายผ่านเครือข่ายเกษตรอินทรีย์ภายในจังหวัด คำสำคัญ : ข้าวพันธุ์พื้นเมือง พัฒนาตลาดข้าวพื้นเมือง

Abstract: The research on a search and a propagation of originally indigenous rice varieties in the area of Surin province to develop new-trend rice markets on the path of sustainability and security of household economy was a qualitative study. It made use of a participatory action research between farmers of indigenous rice varieties and the researcher. The data was gathered through literature documents, unstructured interviews, and experimental rice farming for propagation. The objectives of the study were to 1) search for the remaining sources of production areas where indigenous rice varieties grown in Surin province 2) propagate important indigenous rice varieties for domestic rice consumers. It was found that 1) the currently preserved sources of production of indigenous rice varieties are in 3 areas – Nongbua sub-district of Thatoom District where Dorngdiew, Borngkasat, How, Sman, and Luengthong varieties are grown, Tamore sub-district, Prasart district where Lueng-on, Taaghaeng, Loy, Paka-ampul, Niewdam, and Niangkwang varieties are grown; and Nongwaeng sub-district, Srinarong district where Laewni, Egoeng, Puang, Niew, Nang-roinak, Nang-roibao, Joadam, Nangsa-aad, and Niengkwang varieties are grown. Concerning originally indigenous rice varieties propagation to rice growers, there is a spread to new areas by interested rice growers in Toong Kula sub- district, Thatoom district where 15 farmers joined the project. On a development of indigenous rice market for domestic consumers, there are channels for selling indigenous rice varieties through networks of rice farming where farmers join force in establishing community enterprises on provincial and national levels. In a province, farmer can sell their rice through networks of organic farming. Key words: indigenous rice varieties, development of markets for indigenous rice varieties

มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์. สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: สุรินทร์

Email: arit@srru.ac.th

Name: สำนักบริหารโครงการส่งเสริมการวิจัยในอุดมศึกษาและพัฒนามหาวิทยาลัยแห่งชาติ สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา

Role: ผู้ให้ทุน

Created: 2559

Modified: 2564-07-06

Issued: 2564-07-06

งานวิจัย/Research report

application/pdf

CallNumber: 633.18 ท173ก

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	SRRUResearch2564-20.pdf	21.89 MB	13	2022-09-19 12:11:21

ใช้เวลา

0.018701 วินาที