ปัญหาการบังคับคดีที่อยู่ในเขตอำนาจศาลปกครองไทย

Enforcement of judgment of Thai administrative court

Name: รพี แพ่งสภา

ThaSH: ศาลปกครอง

ThaSH: นิติกรรมทางการปกครอง

ThaSH: การบังคับคดี

Abstract: พระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542 บัญญัติให้นำบทบัญญัติว่าด้วยการบังคับคดีตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับโดยอนุโลม ในกรณีที่ศาลพิพากษาให้ชำระเงิน และในกรณีที่ศาลพิพากษาให้กระทำการหรืองดเว้นกระทำการ ทำให้เกิดปัญหาคือ ประการแรก กรณีที่ศาลพิพากษาให้หน่วยงานทางปกครองชำระ เงินแก่เอกชน หากหน่วยงานทางปกครองไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา ศาลมิอาจบังคับคดีโดยการยึดหรืออายัดทรัพย์สินของหน่วยงานทางปกครองได้ เพราะทรัพย์สินของฝ่ายปกครองไม่อยู่ในความรับผิดแห่งการบังคับคดี ประการที่สอง กรณีที่ศาลพิพากษาให้หน่วยงานทางปกครองกระทำการหรืองดเว้นกระทำการ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งได้บัญญัติวิธีการ บังคับคดีไว้สามวิธีคือ การขอให้ศาลสั่งบุคคลภายนอกให้กระทำการแทนลูกหนี้ตามคำพิพากษา การจับกุมและกักขังลูกหนี้ตามคำพิพากษา และการใช้คำพิพากษาแทนการแสดงเจตนาของลูกหนี้ตามคำพิพากษา หากเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองไม่ยอมปฏิบัติตามคำพิพากษา ศาลไม่อาจนำวิธีบังคับคดีดังกล่าวมาใช้ได้อย่างเหมาะสม เนื่องจาก การสั่งให้บุคคลภายนอกกระทำการแทนลูกหนี้ตามคำพิพากษานั้นจะใช้ได้เฉพาะกรณีที่ศาลสิ'งให้หน่วยงานทางปกครองกระทำการที่โดยสภาพสามารถให้บุคคลอื่นกระทำการแทนได้ และถ้าศาลใช้วิธีการบังคับคดีโดยการจับกุมและกักขังเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง จะส่งผลกระทบต่อการปฏิบัติหน้าที่ราชการของหน่วยงานทางปกครอง นอกจากนั้น ศาลมิอาจแสดงเจตนาแทนเจ้าหน้าที่ปกครองในการทำนิติกรรมทางปกครอง เพราะการทำนิติกรรมทางปกครองเป็นอำนาจหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง ดังนั้น การนำประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่งมาใช้บังคับกับคดีปกครองจึงไม่เหมาะสมและไม่สามารถนำมาใช้บังคับได้จริง ผู้เขียนเสนอให้นายกรัฐมนตรีวางระเบียบในการปฏิบัติตามคำพิพากษาศาลปกครอง และควรบัญญัติกฎหมายกำหนดระยะเวลาให้หน่วยงานทางปกครองปฏิบัติตามคำพิพากษา หากพ้นกำหนดระยะเวลาดังกล่าวแล้ว ควรมีวิธีการบังคับคดี ดังนี้ในกรณีที่ศาลสั่งให้ราชการบริหารส่วนกลางและราชการบริหารส่วนภูมิภาคชำระเงิน ควรให้เจ้าหนี้ตามคำพิพากษามีสิทธิยื่น คำขอรับชำระหนี้จากกระทรวงการคลังได้โดยตรง สำหรับราชการบริหารส่วนภูมิภาคและหน่วยงานทางปกครองอื่น ควรกำหนดให้หัวหน้าหน่วยงานนั้นมีหน้าที่เร่งดำเนินการชำระหนี้ตามคำพิพากษา หรือเร่งตั้งงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติมในกรณีที่เงินงบประมาณมีไม่เพียงพอ ส่วนกรณีที่ศาลสั่งให้หน่วยงานทางปกครองกระทำการหรืองดเว้นกระทำการที่สามารถให้บุคคลอื่นกระทำการแทนได้ ถ้าหน่วยงานปกครองไม่ยอมกระทำการ ควรกำหนดให้ศาลมีอำนาจสั่งให้บุคคลอื่นกระทำการแทนโดยให้หน่วยงานทางปกครองเป็นผู้เสียค่าใช้จ่าย แต่ถ้าศาลสั่งให้กระทำการที่ไม่อาจให้บุคคลอื่นกระทำการแทนเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองได้ เมื่อหน่วยงานทางปกครองไม่ปฏิบัติตามคำพิพากษา ควรบัญญัติให้ศาลมีอำนาจสั่งปรับหน่วยงานทางปกครองเป็นรายวันจนกว่าจะปฏิบัติตามคำพิพากษา

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สำนักงานวิทยทรัพยากร

Address: กรุงเทพมหานคร

Email: cuir@car.chula.ac.th

Name: กมลชัย รัตนสกาววงศ์

Role: ที่ปรึกษา

Created: 2543

Modified: 2564-09-08

Issued: 2564-06-20

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

URL: http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/70898

tha

DegreeName: นิติศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: นิติศาสตร์

Grantor: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

©copyrights จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	Rapee_pa_TDC.pdf	4.26 MB	6	2025-02-01 11:47:19

ใช้เวลา

0.016983 วินาที