การสร้างสรรค์และปัจจัยความสำเร็จของเรือแม่ตะเคียนทอง

Creativity and success factors of takhianthong goddess boat “the millionaire golden boat” (setthi rueathong), phunoi temple, ban mi, Lop buri

Name: สมศักดิ์ กรอบมุข

ThaSH: ความเชื่อ -- แง่ศาสนา

Classification :.DDC: 294.3071

ThaSH: ความเชื่อ

ThaSH: ศรัทธา (พุทธศาสนา)

Abstract: วิทยานิพนธ์เล่มนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการสร้างสรรค์และปัจจัยความสำเร็จของเรือแม่ตะเคียนทอง “เศรษฐีเรือทอง” วัดพุน้อย อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี ศึกษาจากแหล่งข้อมูล คือ วัดพุน้อย อำเภอบ้านหมี่ จังหวัดลพบุรี ใช้การรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร สื่อสารสนเทศและข้อมูลภาคสนามที่ได้จากการสังเกตและการสัมภาษณ์ โดยเก็บข้อมูลตั้งแต่เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2561 ถึงเดือนมีนาคม พ.ศ. 2562 ผลการวิจัยพบว่า การบูชาเรือแม่ตะเคียนทอง มีจุดเริ่มต้นเมื่อ พ.ศ. 2516 โดยหลวงปู่แบน จนฺทสโร เจ้าอาวาสรูปแรกของวัดพุน้อย ซึ่งเป็นที่ศรัทธาของชาวบ้านเป็นผู้สร้างความเชื่อดังกล่าว และสืบทอดมายังพระโสภณพัฒนคุณ เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน การบูชาเรือแม่ตะเคียนทองมีการสร้างสรรค์ที่ประสบผลสำเร็จดังนี้ 1. การสร้างอัตลักษณ์กลุ่มของผู้ศรัทธาเรือแม่ตะเคียนทอง ได้แก่ การสร้างระบบความคิด การสร้างประเพณีและพิธีกรรมและการสร้างวัตถุสัญลักษณ์ประจำกลุ่ม 2. ลักษณะการสร้างสรรค์ของประเพณีและพิธีกรรมบูชาเรือแม่ตะเคียนทอง ได้แก่ การสืบทอดประเพณี ดั้งเดิม การปรับเปลี่ยนรายละเอียดของประเพณีดั้งเดิม การเพิ่มขั้นตอนของประเพณีดั้งเดิมและการผนวกรวมกับประเพณีและพิธีกรรมอื่น ๆ 3. ความสำเร็จของการสร้างสรรค์ประเพณีและพิธีกรรมบูชาเรือแม่ตะเคียนทอง ได้แก่ การเกิดขึ้นของชุมชนออนไลน์และการเกิดขึ้นของมูลนิธิ “เศรษฐีเรือทอง” ในด้านปัจจัยความสำเร็จของเรือแม่ตะเคียนทองพบปัจจัยที่ก่อให้เกิดความสำเร็จ 6 ปัจจัย ดังนี้ 1. การนำเสนอความศักดิ์สิทธิ์ของพระเกจิอาจารย์ประจำวัด ได้แก่ หลวงปู่แบน จนฺทสโรและพระโสภณพัฒนคุณ 2. การสร้างอัตลักษณ์ของความเชื่อ ได้แก่ อัตลักษณ์ของประเพณีและพิธีกรรม อัตลักษณ์ของวัตถุมงคล 3. การตั้งราคาที่ผูกโยงกับการ “ทำบุญ” เป็นการจ่ายเงินเพื่อทำบุญที่ขึ้นอยู่กับกำลังศรัทธา 4. การสร้างสถานที่ให้เป็นพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์และเพื่อการท่องเที่ยว เป็นการทำสถานที่ให้มีความเข้มขลังและสะดวกสบายเพื่อดึงดูดใจให้มาท่องเที่ยว 5. การประชาสัมพันธ์เพื่อส่งเสริมความนิยม ได้แก่ สื่อสิ่งพิมพ์ สติกเกอร์ “เศรษฐีเรือทอง” เฟซบุ๊ก เพลงที่ขับร้องโดยนักร้องยอดนิยม และ 6. การเสนอตัวเป็นทางเลือกหนึ่งในการแก้ปัญหาทางจิตใจ คือ การเป็นที่พึ่งทางใจเมื่อเกิดความคับข้องในชีวิตการบูชาเรือแม่ตะเคียนทองของวัดพุน้อยจึงเป็นเสมือนศูนย์รวมพลังศรัทธาและสร้างกำลังใจในการดำเนินชีวิตท่ามกลางสังคมบริโภคนิยมของกลุ่มผู้ศรัทธา “เศรษฐีเรือทอง”

Abstract: This thesis aims to examine the creativity and success factors of Takhianthong Goddess Boat, “The Millionaire Golden Boat” or Setthi Rueathong in Thai pronunciation, at Phunoi Temple, Ban Mi district, Lop Buri province. The data was collected from document, IT resources, and field trip through observation and interview during June 2018 to March 2019. It was found that the worship began in 1973 during the reign of Luang Poo (senior Buddist monk) Ban Chantasaro, the first abbot monk who initiated this ritual and it has lasted until the present which is the reign of Pra Soponpattanakun, the present abbot monk. The creativity could be divided into three ways: 1. the identity development for the believers, 2. the ritual initiation, and 3. the success of the ritual initiation. The identity was developed through the development of mindset and customary practice, and adherent symbol creation. The ritual initiation could be seen in four forms: conserving the traditional practice, altering some details of the traditional practice, adding some complication into the traditional practice, and merging the traditional practice with other rituals. The success of the ritual initiation was evidenced from the establishment of on-line community and the “Setthi Rueathong” Foundation. The success of Takhianthong Goddess Boat was from 6 factors. The first factor was the presentation of the sacredness of Luang Poo Ban Chantasaro and Pra Soponpattanakun. The second factor was the creation of unique belief through the initiation of customary practice, ritual, and unique amulet making. The third factor was the cleaver linkage of amulet price with the donation for meritorious deeds. The fourth factor was the inducement for the believers and the tourists to believe that the area of the temple was holy. The fifth was the promotional media including the “Setthi Rueathong” sticker, facebook, and song sung by popular singers. The sixth was the presentation of the Takhianthong Goddess Boat as a mental supporting agent when the believers faced problematic circumstances. Takhianthong Goddess Boat was like a center of faith and mental support for people to live their lives in consumerism society of the believers.

มหาวิทยาลัยบูรพา. สำนักหอสมุด

Address: ชลบุรี

Email: buulibrary@buu.ac.th

Name: ณัฐา ค้ำชู

Role: อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก

Created: 2562

Modified: 2564-06-16

Issued: 2564-06-16

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

CallNumber: ว 294.3071 ส282ก

tha

Spatial: ไทย (ภาคกลาง)

Spatial: ลพบุรี

DegreeName: ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: ภาษาไทย

Grantor: มหาวิทยาลัยบูรพา

©copyrights มหาวิทยาลัยบูรพา

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	57920652.pdf	8.64 MB	12	2025-07-02 16:40:54

ใช้เวลา

0.03615 วินาที