ภูมิทัศน์วัฒนธรรมล้านนากับแนวทางการบูรณาการทางภูมิสถาปัตยกรรมเพื่อลดผลกระทบทางอุทกวิทยาน้ำผิวดินจากการเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมผืวดิน กรณีศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยลัยเชียงใหม่ : รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์

Lanna Cultural Landscape Ecology and The Landscape Architecture Integration to Reducting Hydrological Surface Runoff Impact of Land Cover Change: A Case Study of Faculty of Architecture, Chiang Mai University

Name: ยุพเรศ สิทธิพงษ์

Organization : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์

Name: ยุทธนา ทองท้วม

Organization : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์

ThaSH: ภูมิสถาปัตยกรรม -- ไทย (ภาคเหนือ)

Classification :.DDC: 712

ThaSH: สถาปัตยกรรมไทย (ภาคเหนือ)

ThaSH: น้ำในภูมิสถาปัตยกรรม

ThaSH: ภูมิทัศน์วัฒนธรรม

ThaSH: การอนุรักษ์วัฒนธรรม -- ไทย (ภาคเหนือ)

ThaSH: ไทย (ภาคเหนือ) -- ความเป็นอยู่และประเพณี

Abstract: งานวิจัยนี้กล่าวถึงประเด็นของการเปลี่ยนแปลงลักษณะสิ่งปกคลุมผิวดินผ่านกรณีศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมผิวดิน และผลกระทบทางอุทกวิทยาน้้าผิวดินจากการเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมผิวดินของพื้นที่กรณีศึกษา ด้วยวิธีการเปรียบเทียบการเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมผิวดินในอดีต และปัจจุบัน เพื่อเสนอแนวทางการบูรณาการทางภูมิสถาปัตยกรรมโดยน้าองค์ความรู้เรื่องสิ่งปกคลุมผิวดินในภูมินิเวศวัฒนธรรมล้านนาจากกรณีศึกษาแอ่งเชียงใหม่-ล้าพูน มาประยุกต์ใช้ในบริบทปัจจุบันเพื่อลดผลกระทบทางอุทกวิทยาน้้าผิวดินอย่างยั่งยืน บริเวณพื้นที่กรณีศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ งานวิจัยนี้ใช้การจ้าแนกสิ่งปกคลุมผิวดินด้วยสายตาจากข้อมูลภาพถ่ายทางอากาศ และใช้การค้านวณค่าสัมประสิทธิ์การไหลบนผิวดินเฉลี่ยของพื้นที่ผิวทั้งโครงการ เพื่อประมาณการผลกระทบเบื้องต้นทาง อุทกวิทยาน้้าผิวดินโดยการสร้างแบบจ้าลองการเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมผิวดิน 3 ช่วงเวลา คือ แบบจ้าลองการเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมผิวดิน ปี พ.ศ.2521 ปี พ.ศ.2541 และ ปี พ.ศ.2561 และเสนอแนวทางการบูรณาการทางภูมิสถาปัตยกรรมโดยใช้องค์ความรู้เรื่องสิ่งปกคลุมผิวดินในภูมิทัศน์วัฒนธรรมล้านนา ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างพื้นที่ และบทบาทหน้าที่ของโครงสร้างภูมินิเวศซึ่งตั้งอยู่บนพื้นที่นั้น โดยมีโครงสร้าง ภูมินิเวศที่ส้าคัญ คือ ล้าห้วย ล้าเหมืองฝาย และผืนนา เชื่อมโยงกันเป็นโครงข่ายขนาดใหญ่ ซึ่งการรักษาโครงสร้างภูมินิเวศจะเป็นการช่วยลดผลกระทบทางอุทกวิทยาที่อาจเกิดขึ้นได้ ผลการศึกษาพบว่าในรอบ 40 ปี พื้นที่กรณีศึกษาคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่มีพื้นที่พืชพรรณลดลงจากร้อยละ 83 เป็นร้อยละ 42 ท้าให้สัดส่วนพื้นที่ซึมน้้าได้ดีต่อพื้นที่ซึมน้้าต่้าลดลงจาก 5:1 เป็น 1:1 และค่าสัมประสิทธิ์การไหลบนผิวดินเฉลี่ยเพิ่มขึ้นจาก 0.29 เป็น 0.58 ส่งให้ปริมาณน้้าผิวดิน และอัตราการไหลของน้้าบนผิวดินเพิ่มสูงขึ้น โดยพบว่าพื้นที่ลุ่มน้้าย่อยที่มีความหนาแน่นของโครงข่ายระบบล้าน้้าต่อพื้นที่รับน้้าหนาแน่นมากที่สุดนั้นเกิดผลกระทบทางอุทกวิทยาน้้าผิวดินจากการเปลี่ยนแปลงสิ่งปกคลุมผิวดินมากที่สุดสอดคล้องกับผลการวิจัย โดยมีค่าสัมประสิทธิ์การไหลบนผิวดินเฉลี่ยภายในลุ่มน้้าย่อยนั้นสูงถึง 0.79 ซึ่งมีค่าสูงกว่าเกณฑ์ขั้นต่้าตามเกณฑ์การประเมินความยั่งยืนทางพลังงานและสิ่งแวดล้อมไทย ส้าหรับอาคารระหว่างใช้งานหมวดงานผังบริเวณและภูมิทัศน์ ดังนั้นการออกแบบทางภูมิสถาปัตยกรรมเพื่อลดผลกระทบทางอุทกวิทยาน้้าผิวดินอย่างยั่งยืนนั้นควรมีการจัดการในระดับโครงข่ายขนาดใหญ่ทั้งพื้นที่ในลักษณะแนวคิดลุ่มน้้าที่มีการค้านึงถึงการก้าหนดขอบเขตลุ่มน้้า ทิศทางการไหลของน้้า เพื่อควบคุมปริมาณน้้าท่าผิวดินจากการพัฒนาพื้นที่

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. สำนักหอสมุด

Address: เชียงใหม่

Email: cmulibref@cmu.ac.th

Created: 2561

Modified: 2563-01-21

Issued: 2563-01-21

งานวิจัย/Research report

application/pdf

tha

©copyrights มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	tressh62027_61_full.pdf	9.06 MB	23	2024-10-11 10:34:28

ใช้เวลา

0.022478 วินาที