ศึกษาการพัฒนาสำนักปฏิบัติธรรมตามหลักสัปปายะในพระพุทธศาสนาของวัดสันก้างปลา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่

A Study of the Development of Meditation Center According to Sappàya in Buddhism at Wat San Kang Pla in Sankamphaeng District, Chiang Mai Province

Name: พระปลัดธวัชชัย ขตฺติยเมธี (ขัติรัตน์)

keyword: ศึกษาการพัฒนาสำนักปฏิบัติธรรมตามหลักสัปปายะในพระพุทธศาสนาของวัดสันก้างปลา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่

Abstract: วิทยานิพนธ์เรื่องศึกษาการพัฒนาสำนักปฏิบัติธรรมตามหลักสัปปายะในพระพุทธศาสนาของวัดสันก้างปลา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา ๓ ประการ คือ ๑. เพื่อศึกษาแนวคิดและหลักสัปปายะในพระพุทธศาสนา ๒. เพื่อศึกษาแนวคิดที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาประสิทธิภาพและการบริหารจัดการสำนักปฏิบัติธรรมในประเทศไทย ๓. เพื่อศึกษาวิเคราะห์การพัฒนาสำนักปฏิบัติธรรมตามหลักสัปปายะ ในพระพุทธศาสนาของวัดสันก้างปลา อำเภอสันกำแพง จังหวัดเชียงใหม่ ผลการศึกษาพบว่า สัปปายะคือ สิ่งแวดล้อมที่เหมาะสม ที่มาเกื้อกูลในการประพฤติปฏิบัติธรรม ให้เป็นไปด้วยความสบายกาย สบายใจ เพื่อเป็นการพัฒนาตนเองจนบรรลุคุณงามความดีหรือเข้าถึงมรรคผลนิพพานตามหลักพระพุทธศาสนา ประกอบไปด้วย อาวาสสัปปายะ โคจรสัปปายะ ภัสสสัปปายะ ปุคคลสัปปายะ อิริยาปถสัปปายะ โภชนสัปปายะ และอุตุสัปปายะ แนวคิดที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาประสิทธิภาพการบริหารจัดการสำนักปฏิบัติธรรมในประเทศไทย ผลการวิจัยพบว่า สำนักปฏิบัติธรรมในประเทศไทยมีสภาพแวดล้อมที่สะอาด ร่มรื่น สวยงาม มีการบริหารการจัดการที่มีกลยุทธ์ในพัฒนาที่หลากหลาย เพราะเป็นงานที่ต้องอาศัยเทคนิค และวิธีการที่ชาญฉลาดในการบริหาร และความรู้ของผู้ที่เป็นเจ้าสำนักปฏิบัติธรรม รวมถึงบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับสำนักปฏิบัติธรรมได้รับการพัฒนาให้เป็นผู้มีคุณวุฒิทั้งในด้านปริยัติ และมีประสบการณ์ในด้านการปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ ผลการวิเคราะห์การพัฒนาสำนักปฏิบัติธรรมตามหลักสัปปายะของวัดสันก้างปลา พบว่าวัดสันก้างปลามีการพัฒนาวัดอย่างเหมาะสมให้เป็นไปตามหลักสัปปายะ ๗ ประการ กล่าวคือ ๑. อาวาสสัปปายะ หลักการจัดระเบียบที่อยู่อาศัย วัดมีอาคารสถานที่ ที่เหมาะสมกับการปฏิบัติธรรม สะอาด สงบ ปลอดภัย และมีสถานที่สำหรับพักผ่อนหย่อนใจ สามารถรองรับผู้คนได้ทุกเพศ ทุกวัย ๒. โคจรสัปปายะ หลักการเลือกทำเล การเดินทางมายังวัดมีความสะดวก มีป้ายบอกทางที่ชัดเจน ง่ายต่อการเดินทาง ตั้งอยู่ไม่ใกล้แหล่งชุมชนจนเกินไป ๓. ภัสสสัปปายะ หลักการจัดระเบียบการสื่อสาร วัดมีหลักสูตรการปฏิบัติธรรมที่หลากหลายตลอดทั้งปี มีการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารที่สามารถเข้าถึงได้หลากหลาย ๔. ปุคคลสัปปายะ หลักกัลยาณมิตรหรือสร้างคน พระภิกษุ-สามเณร ปฏิบัติเป็นต้นแบบที่ดี ผู้ปฏิบัติธรรมปฏิบัติตนตามกฎระเบียบของทางวัด ๕. อิริยาปถสัปปายะ หลักการพัฒนาร่างกาย มีการปฏิบัติธรรมที่เหมาะสม และมีความพอดี ๖. โภชนสัปปายะ หลักการทางโภชนาการ มีการจัดการด้านโภชนาการ สะอาด ปลอดภัย ถูกสุขอนามัย ๗. อุตุสัปปายะ หลักการพัฒนาสิ่งแวดล้อม ภูมิทัศน์ภายในวัดสะอาด สวยงาม อากาศดี เหมาะแก่การปฏิบัติธรรม และผลการศึกษาการพัฒนาสำนักปฏิบัติธรรมของวัดสันก้างปลา ยังพบว่า สำนักปฏิบัติธรรมวัดสันก้างปลามีความชัดเจน ในการกำหนดหลักสูตรและกระบวนการฝึกอบรมผู้ที่มาปฏิบัติธรรม จนสามารถได้รับประโยชน์สูงสุดจากการปฏิบัติธรรม รวมถึงวัดสันก้างปลายังมีนโยบายที่ชัดเจนในการพัฒนาวัด ให้เป็นสำนักปฏิบัติธรรมที่สมบูรณ์แบบได้

Abstract: The thesis entitled ‘A Study of the Development of Meditation Center According to Sappàya in Buddhism at Wat San Kang Pla in Sankamphaeng District, Chiang Mai Province’ is of three objectives: 1) to study concept and principles of beneficial condition in Buddhism, 2) to study concept which related to the development of efficiency and management of Meditation Centre in Thailand and 3) to analyze the development of meditation center based on the Buddhist principles of beneficial condition at Wat San Kang Pla. The results revealed that the term ‘Sappàya’ refers to things favorable to mental development both physical and mental comfort in order to develop themselves until reaching Nibbàna: the Unconditioned State. The Sappàya consists of seven beneficial conditions as follows: - suitable abode, suitable resort, suitable speech, suitable person, suitable food, suitable climate and suitable posture. Regarding the concept related to development of efficiency and management of the Meditation Centre in Thailand, it was found that the meditation centers in Thailand have a clean, shady and beautiful environment. Management and various development strategies are used in the meditation centers. It is a task that requires a lot of intelligent techniques and methods in management, such as leadership knowledge, personnel related to the center who have qualifications both in scripture studies and practice experiences. An analysis result of the development of the Wat San Kang Pla’s meditation center based on the principles of beneficial condition, it was found that Wat San Kang Pla has the appropriate states of development based on the seven principles of beneficial conditions viz. 1) suitable abode, 2) suitable resort, 3) suitable speech, 4) suitable person, 5) suitable food, 6) suitable climate and 7) suitable posture. In addition, it was also found Wat San Kan Pla has set the curriculum and training process for those who come to practice meditation until they can get the most benefit from the practice. Moreover, the temple has a clear policy of developing in order to be the perfect meditation center.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: พระครูศรีรัตนากร

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พระครูสิริปริยัตยานุศาสก์

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2562

Modified: 2562-09-30

Issued: 2562-09-30

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU620202136.pdf	8.39 MB	16	2024-05-28 08:02:07

ใช้เวลา

0.019631 วินาที