ศึกษาวิเคราะห์พุทธศิลป์ล้านนาที่ปรากฏในคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์

An Analytical Study on Lanna Buddhist Arts In Jinakālamālipakarana

Name: สุวิน มักได้

keyword: ศึกษาวิเคราะห์พุทธศิลป์ล้านนาที่ปรากฏในคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์

; พุทธศิลป์

; ล้านนา

; คัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์

Abstract: การวิจัยเรื่อง “ศึกษาวิเคราะห์พุทธศิลป์ล้านนาที่ปรากฏในคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์” มีวัตถุประสงค์ ๓ ประการ คือ (๑) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาและเนื้อหาของคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์ (๒) เพื่อศึกษาพุทธศิลปกรรมล้านนาในคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์ และ (๓) เพื่อวิเคราะห์คุณค่าของพุทธศิลปกรรมล้านนาที่ปรากฏในคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์ การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสาร (Documentary Research) ผลการศึกษา พบว่า คัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์ เป็นวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนา ซึ่งพระรัตนปัญญาเถระ ชาวล้านนา ได้แต่งขึ้นเป็นภาษีบาลี ระหว่าง พ.ศ.๒o๖o - ๒o๗๑ ในราชอาณาจักรล้านนา เนื้อหาของชินกาลมาลีปกรณ์ เป็นการรวบรวมประวัติของพระสมณโคดมพุทธเจ้า หรือ พระชินเจ้า ไว้อย่างละเอียด โดยเริ่มต้นตั้งแต่อดีตกาลครั้งยังเป็นพระโพธิสัตว์ตั้งความปรารถนาอยากเป็นพระพุทธเจ้าองค์หนึ่งในอนาคต พระองค์ได้สั่งสมบารมีมาโดยตลอด จนมาถึงชาติที่เป็นพระสุเมธฤาษีได้รับพุทธพยากรณ์จากพระทีปังกรพุทธเจ้าเป็นปฐม ทั้งได้พบพระพุทธเจ้าองค์ต่อๆมาเป็นลำดับมีจำนวนถึง ๒๔ พระองค์ จนในปัจจุบันกาล พระชาติสุดท้าย พระโพธิสัตว์ทรงอุบัติในราชสกุล วงศ์ศากยะ โคตมโคตร ทรงออกผนวช บำเพ็ญเพียรจนได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงบำเพ็ญพุทธกิจเป็นเวลา ๔๕ พรรษา จนวาระสุดท้าย เมื่อพระชนม์ได้ ๘๐ พรรษาพระองค์ก็เสด็จดับขันธปรินิพพาน พุทธศิลปกรรมล้านนาที่กล่าวในคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์ สามารถจำแนกออกเป็น ๓ ประเภท ได้แก่ ประเภทประติมากรรม เป็นงานศิลปะแสดงออกด้วยการปั้น แกะสลัก หล่อ และการจัดองค์ประกอบความงามอื่นลงบนสื่อต่างๆ การสร้างพระพุทธรูปในล้านนา การสร้างพระพุทธรูปไม้ในล้านนา ประเภทสถาปัตยกรรม เป็นผลงานศิลปะที่แสดงออกถึงสิ่งก่อสร้าง รวมถึงสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องทั้งภายในและภายนอก สัตว์ป่าหิมพานต์ถูกนำมาใช้เป็นองค์ประกอบของวัด ลวดลายมงคล ความหมายเชิงสัญลักษณ์ ประเภทหัตถกรรม เช่น ภาพพระบฏ ขันดอก ขันแก้วทั้งสาม โคม สัตตภัณฑ์ อาสนะ เครื่องสูงหรือเครื่องราชกกุธภัณฑ์ แว่นพระเจ้า ธรรมมาสน์ หีบธรรม ตุงเดี่ยวหรือตุงค่าคิง ตุงไส้หมู ตุงไชย ช่อ ต้นดอก ต้นผึ้ง ในด้านวิเคราะห์คุณค่าของพุทธศิลปกรรมล้านนาที่ปรากฏในคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์ พบว่าพุทธศิลปกรรมเหล่านี้ ได้สะท้อนคุณค่าด้านหลักธรรมเพื่อการพัฒนาตนให้เป็นผู้ที่มีความสมบูรณ์ทั้งด้านพฤติกรรม จริยธรรม ด้านจิตใจ สติปัญญา และด้านสังคม คุณค่าในด้านความเชื่อพบว่า พระรัตนปฏิมา ทรงอานุภาพมีฤทธิ์เดชหาประมาณไม่ได้ คุณค่าในด้านประเพณี คือนับแต่พระเจ้าแสนเมืองได้อัญเชิญพระสีหลปฏิมาจากเชียงรายมาเมืองเชียงใหม่ แล้วทรงสักการบูชาโดยเคารพ ก็ได้สืบทอดเป็นประเพณีการบูชาพระพุทธสิหิงในสมัยต่อมา และประเพณีการหุ้มพระธาตุเจดีย์ วัดหลวง ในหริปุญชัยด้วยแผ่นทองคำ คุณค่าทางด้านประวัติศาสตร์ ได้เล่าถึงการสร้างเมืองหริปุญชัย เรื่อง พระนางจัมมเทวี เรื่องพญามังรายมาสถาปนาอาณาจักรล้านนาขึ้นมา จนถึงการสังคายนาพระไตรปิฎกที่ดินแดนล้านนา ทั้งหมดที่กล่าวมา คือคุณค่าได้มาจากพุทธศิลป์ที่ปรากฏในคัมภีร์ชินกาลมาลีปกรณ์นั่นเอง

Abstract: This research work composed of three objectives : (1) to study the history and content of the Jinakālamālipakarana (2) to study the Lanna Buddhist Arts in Jinakālamālipakarana; and (3) to analyse the Lanna Buddhist arts in Jinakālamālipakarana. This research is a qualitative research based on a documents. The Jinakālamālipakarana is the Buddhist Pali literature composed by Ven. Phra Rattanapanya Thera between B.E 2060 - 2071 in Lanna Kingdom of Lanna. The contents of Jinakālamālipakarana is the story of Lord Buddha since the starting from the time of his will to be the next Buddha, while he was the Sumedha Risi, having forecasted to be the next Buddha from the Dipankara Buddha. Then, he has fulfilled the Perfections through the times of 24 Buddhas in the past. The last birth, the Bodhisattva was born in the Sakaya Dynasty Gotama Clane named as Sakyamuni, latter on renounced the world became the Hermit. Finally he attained the enlightenment, taught for 45 years. At the age of 80, he passed away. The Buddhist Art of Lanna as found in Jinakālamālipakarana are classified into 3 types : 1) the art of sculpture, it is an expression of sculpture, engraving, casting and other beauty compositions on various media. The making a Buddha image with many material such as wood. On the Architecture type, It is a work of art expressing the construction of Buildings including the environment both inside and outside the land scape. The Himayalan wildlives were used as a component of the sacred monumental with the symbolic meaning. On the Handicrafts type, They are many such as the image of the Buddha in the Clothe, the flower plates, the triple gem’s bowls, the glasses, the hanging light, the high altars, the royal garments the preaching seat for monks, and many styles of Tungs, Bouquet of Bee. In analyzing on the value of the Lanna Buddhist arts, which appeared in the Jinakālamālipakarana. It reflects the values and the principles to develop the virtues of person to be complete in terms of moral behavior, psychological, intellectual and social. In the value of faith it is show the strong belief in Phra Rattana Patima, the Buddha statue which is in measurable power. It was followed since the time of Kinkg Saen Muangma brought the Buddha from Chiang Rai to Chiang Mai, then, the tradition of worship the Buddha’s relics, the pagodas and so on, has handed down to the present day such as the tradition of worship Phra Singhala, the tradition of coping the pagoda with a gold plate in Wat Luang Hariphunjaya. In the historical value, it told the story of Haripunchai City, the story of Phra Nang Jamma Devi, the story of the King Mang Rai’s building up Lanna Kingdom, and the story of the Buddhist Council in Lanna. All the above mentions have shown the values those derived from the Lanna Buddhist Arts as Jinakālamālipakarana.

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. สำนักหอสมุดและเทคโนโลยีสารสนเทศ

Address: พระนครศรีอยุธยา

Email: library@mcu.ac.th

Name: อาภากร ปัญโญ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Name: พูนชัย ปันธิยะ

Role: อาจารย์ที่ปรึกษา

Created: 2562

Modified: 2562-09-30

Issued: 2562-09-30

วิทยานิพนธ์/Thesis

application/pdf

tha

DegreeName: พุทธศาสตรมหาบัณฑิต

Level: ปริญญาโท

Descipline: สาขาวิชาพระพุทธศาสนา

Grantor: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

©copyrights มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ลำดับที่.	ชื่อแฟ้มข้อมูล	ขนาดแฟ้มข้อมูล	จำนวนเข้าถึง	วัน-เวลาเข้าถึงล่าสุด
1	MCU620202102.pdf	4.58 MB	53	2025-09-13 22:05:35

ใช้เวลา

0.020092 วินาที